Hibrid intellekt sistem
Hibrid intellekt sistemləri (ing. Hybrid intelligent system) — insanın və süni intellektin (AI) sinerjisini bir araya gətirən sistemlərdir.[1] Bu yanaşma, hər iki tərəfin ən güclü cəhətlərini birləşdirərək daha təsirli qərar qəbuletmə və problem həlli təmin edir. Belə sistemlər insan intuisiyası və təcrübəsini süni intellektin hesablama gücü və geniş məlumat analizi ilə birləşdirir, nəticədə daha səmərəli və düzgün nəticələr əldə olunur.[2]
Xüsusiyyətləri
redaktə- İnsan və maşın əməkdaşlığı — hibrid sistemlərdə insan və maşın qarşılıqlı şəkildə çalışır. İnsan intuisiyası, etik qaydalar və kontekstual anlamı təmin edir, süni intellekt isə yüksək sürətlə analiz və geniş məlumat emalı təmin edir.
- Məlumatların təhlili və qərar qəbuletmə — süni intellekt, geniş məlumat mənbələrindən məlumatları təhlil edir və insan üçün uyğun qərar alternativləri təqdim edir. İnsan isə bu alternativləri nəzərdən keçirərək son qərarı qəbul edə bilir.[3]
- Əlçatanlıq və fərdiləşmə — süni intellekt algoritmləri fərdiləşdirilmiş təkliflər təqdim edə və istifadəçinin ehtiyaclarına uyğunlaşa bilir. Bu da sistemləri daha əlçatan və daha istifadəyə uyğun edir.[4]
Tətbiq sahələri
redaktəSüni intellekt diaqnoz təklifləri verərkən həkimlər bu təklifləri nəzərdən keçirir və şəxsi təcrübələri əsasında xəstəyə uyğun qərar qəbul edirlər.[5] Təhsil sahəsində süni intellekt fərdiləşdirilmiş öyrənmə proqramları təklif edir, müəllimlər isə bu proqramları tələbələrin ehtiyaclarına görə tənzimləyir. Maliyyə analitikləri süni intellektin təqdim etdiyi bazar təhlillərindən istifadə edərək investisiya və risk idarəetmə qərarlarını daha dəqiq və səmərəli şəkildə qəbul edirlər.[6]
Üstünlükləri və məhdudiyyətləri
redaktəÜstünlükləri
redaktəİnsanın məntiqi və etik prinsiplərinə uyğun qərar qəbulunu təmin edir. Süni intellektin dəqiq analiz qabiliyyəti və sürətindən faydalanır. Mürəkkəb və qeyri-müəyyənliklə dolu sahələrdə daha səmərəli qərarlar verə bilir.[7]
Məhdudiyyətləri
redaktəİnsan və maşın arasında qarşılıqlı təsirin düzgün qurulması çətindir. Etik və məxfilik qaydalarına riayət olunmasını təmin etmək üçün əlavə nəzarət tələb olunur. Dərin təlim və çoxsaylı adaptasiya mərhələləri tələb edə bilər. Hibrid intellekt sistemləri, insanın və süni intellektin təcrübəsini və üstünlüklərini birləşdirərək kompleks problemlərin həllini və effektiv qərar qəbuletmə prosesini gücləndirir.
İstinadlar
redaktə- ↑ S. Wermter and R. Sun, (eds.) Hybrid Neural Systems. Springer-Verlag, Heidelberg. 2000. http://www.cogsci.rpi.edu/~rsun/book4-ann.html Arxiv surəti 24 sentyabr 2009 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2009-09-24 at the Wayback Machine
- ↑ R. Sun & L. Bookman, (eds.), Computational Architectures Integrating Neural and Symbolic Processes. Kluwer Academic Publishers, Needham, MA. 1994. http://www.cogsci.rpi.edu/~rsun/book2-ann.html Arxiv surəti 5 may 2009 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2009-05-05 at the Wayback Machine
- ↑ R. Sun and F. Alexandre, (eds.) Connectionist-Symbolic Integration. Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ. 1997.
- ↑ Albus, J. S., Bostelman, R., Chang, T., Hong, T., Shackleford, W., and Shneier, M. Learning in a Hierarchical Control System: 4D/RCS in the DARPA LAGR Program NIST, 2006
- ↑ A.S. d'Avila Garcez, Luis C. Lamb & Dov M. Gabbay. Neural-Symbolic Cognitive Reasoning Arxiv surəti 15 avqust 2021 tarixindən Wayback Machine saytında. Cognitive Technologies, Springer (2009). ISBN 978-3-540-73245-7.
- ↑ hybrid systems resources: http://www.cogsci.rpi.edu/~rsun/hybrid-resource.html Arxiv surəti 25 sentyabr 2009 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2009-09-25 at the Wayback Machine
- ↑ "International Journal of Hybrid Intelligent Systems". 2021-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-10-30.