Hidrogen tsikli

Hələ 1950-ci ildə Beyts və Nikole hidroksil radikalının ozon ilə reaksiyaya girərərək və sonra regenerasiya olunması ilə ozonun parçalanmasının mümkünlüyünü söyləmişdir:

HO^•+ O₃ → HO^•₂ + O₂

HO^•₂ + O^• → HO^•₂ + O₂

Stratosferdə hidroksil radikalları su, hidrogen və metan molekullarından əmələ gəlir. Su molekulu günəşin ultrabənövşəyi radiasiyasının təsiri ilə fotodissosiasiya olunur, H₂ və metan isə O (¹D) vəziyyətində olan atomar oksigen reaksiyaya girir:

H₂ + O(¹D) → HO^• + H

H^•+ O₂ + M → HO^•₂ + M

CH₄ + O(¹D) → C^•H₃ + HO^•

HO^• radikallarının hesablanan qatılığı təxminən 40 km hündürlükdə maksimuma çatır. Hidrogen tsikllindəki ozon ilə hidroksil radikalının reaksiyası radikalların məhv olması nəticəsində pozulur:

HO^•+ HO^•₂ → H₂O + O₂

HO^•₂ + HO^•₂ → H₂O₂ + O₂

Lakin, HO^• radikalları məhv olana qədər hündürlükdən asılı olaraq15-dən 110-a qədər ozon molekulunu parçalaya bilirlər.

Mənbə

V.M. Abbasov, R.Ə. Əliyeva, N.Ə.Səlimova, M.M Abbasov. Ekoloji kimya 2003. s.192