Krım, Qafqaz ın Qara dəniz sahillərində və Mərkəzi Çində təbii halda bitən dekorativ ağacdır. HimalaydaQərbi Çində dəniz səviyyəsindən 3000 m hündürlükdə meşələr əmələ gətirir. Hündürlüyü 25 m-ə qədər olan piramidal formaya, geniş çətirə, sallaq budaqlar malikdir. Yarpaqları pulcuqvarı, tünd-yaşıl rəngdə, parlaqdır, alt tərəfində qatran vəzisi vardır. Qozaları uzunsov-kürəşəkillidir, topa-topa və ya tək-tək yerləşir, uzunluğu 20 mm-ə qədərdir. Oduncağı ətirlidir, tikinti işlərində istifadə edilir. Azərbaycanda bağ və parklarda rast gəlinir. Abşeron da boz-qonur, karbonatlı torpaqlarda. Quru səhra iqlimli şəraitdə zəif böyüyür.

Himalay sərvi
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

İynəyarpaqlarından və zoğlarından alınan efir yağından çox qədimdən bronxların və ağciyər xəstəliklərinin müalicəsi üçün istifadə edirdilər. müasir təbabətdə sərvin efir yağı soyuqdəymə xəstəliklərində profilaktikası məqsədilə istifadə edilir. Sərv yağının faydalı xüsusiyyətlərindən biri də onun qan dövranı sisteminə və su-yağ mübadiləsinə müsbət təsiridir. Ondan damarların genəlməsində, ayaqların keyləşməsində, babasilin və yaraların müalicəsində ağrıkəsici və antiseptik vasitə kimi istifadə edilir. Buxar distilləsi ilə iynəyarpaqlardan 0,5–0,8 % açıq-qonur rəngli və xoş ətirli efir yağı alınır. Sərvdən alınan efir yağı ayaqların dərisinə sakitləşdirici təsir göstərir və onu sağlamlaşdırır, pis qoxuları və çox tərləməni yorğunluğu aradan qaldırır, şişkinliyi müalicə edir. Bu sərv növü göbələk xəstəliklərinə qarşı mübarizə vasitəsi kimi istifadə edilir. Sərv yağı qızartıya və qıcıqlanmaya həssas olan dəriyə müsbət təsir göstərərək, oradakı məsamələri kiçildir, təmizləyir, partlamış kapilyarları müalicə edir. Abşeronda yeni salınan parklarda, bağlarda rast gəlinir və mədəni şəraitdə becərilir.

Məlumat mənbələri redaktə

Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl Kitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I–III cildlər. 2005; 2006; 2008.

İstinadlar redaktə

  1. "Azərbaycan dendraflorasi" I cild, Baki, "Elm", 2011, 312 səh.

İstinadlar redaktə