Hirkan böyürtkəni
Hirkan böyürtkəni (lat. Rubus hyrcanus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.
Hirkan böyürtkəni | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Hirkan böyürtkəni |
||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
Ümumi yayılması redaktə
İranda təbii arealına rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması redaktə
Azərbaycanda Talış bölgəsində təbii halda rast gəlinir.
Statusu redaktə
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. VU D2.
Bitdiyi yer redaktə
Lənkəran rayonunda düzən və dağlıq sahələrdə, meşə və yol kənarlarında kolluqlarda rast gəlinir.
Təbii ehtiyatı redaktə
Azərbaycanda arealı geniş deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri redaktə
Təbiətdə hündürlüyü 2 m-ə çatan alçaqboylu koldur. Çiçək açan budaqlar aydın tilli, üzəri sıx tüklü, enli qaidəli, uzunəyilmiş tikanlıdır. Meyvə verən budaqları tilli, üzəri sıx tükcüklü və əyilmiş, nisbətən uzun tikanlıdır. Yarpağı 3–5 yarpaqcıqdan ibarət olub, qısa saplaqlıdır. Ucdakı yarpaqcıqlar enli tərs yumurtavarı, dəyirmi və ya pazvarı qaidəli, üstdən tüklü, altdan boz keçətüklü, kənarları qeyri-bərabər, iki qat mişardişlidir. Çiçəkləri qısa saplaqlı, iri, aşağıdan keçə tükcüklü, kasa yarpaqcaqlar ilə örtülüdür. Ləçəkləri ağımtıl rəngli, enli, tərs yumurtavarıdır. May ayında çiçək açır, iyun-iyul aylarında meyvəsi yetişir.
Çoxalması redaktə
Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri redaktə
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi redaktə
Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri redaktə
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri redaktə
Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına daxil edilməsi zəruridir.