Hirkan qaraşəngi
Hirkan qaraşəngi - (lat. Scrophularia clausii Boiss. & Buhse.). Keçiqulağıkimilər – (Scrophulariaceae Juss.)
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.[1][2]
Qısa morfoloji təsviri
redaktəÇoxillik ot bikisidir. Gövdəsi 20-60 sm hündürlükdədir. Yarpaqları enli, üçkünc-yumurtavari, sivri, kənarları ikiqat mişardişli, əsasında azacıq ürəkvari, üstdən çılpaq, altdan yumşaq tüklü, aşağıdakılar-saplaqlı, yuxarıdakılar –oturaqdır. Təpə piramida formalı çiçək qrupunda yarımçətirləri 2-5 çiçəklidir. Kasacığın hissəcikləri uzunsov – yumurtavari kütdür. Tacı 6-7 mm uzunluqda, yaşılımtıl-sarı, su zanbağı formasında; staminodisi yoxdur. Qutucuğu 7-8 mm uzunluqda, uzunsov -yumurtavaridir. [3]
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
redaktəAprel-may ayları çiçəkləyir və iyun-iyul ayları toxumlayır. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında meşələrdə, qayalarda və dərələrdə rast gəlinir. [3][4]
Yayılması
redaktəLənkəranın dağlıq hissəsindədir. [3][4]
Sayı və tendensiyası
redaktəPopulyasiyaları azalır, yaşama ərazisi məhdudlaşır və azalma tendensiyası müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
redaktəOtarılma və tapdalanma nəticəsində yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Mühafizə tədbirləri
redaktəPopulyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitorinqlərin aparılması təklif olunur.
Sinonimləri
redaktəScrophularia hyrcana (Grossh.) Grossh.
Scrophularia vernalis ssp. clausii (Boiss. & Buhse) Grau