Hohenaker tıs-tısı

Hohenaker tıs-tısı
Hohenaker tıs-tısı
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Dəstə: Qərənfilçiçəklilər Fəsilə: Plumbaqokimilər Cins: Tıs-tıs ???: Hohenaker tıs-tısı
Beynəlxalq elmi adı
	Acantholimon hohenackeri Boiss., 1846;
NCBI	1526256
EOL	5490402

Hohenaker tıs-tısı (lat. Acantholimon hohenackeri) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Qafqaz, Talış (Zuvand), Cənub-Qərbi Asiya, Cənub-Şərqi Anadolu və İranda təbii halda yayılmışdır. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir. Talışdan təsvir edilmişdir.

Botaniki təsviri

Diametri 25-35 sm olan, yastıqvari formalı kolcuqdur. Yastığı sıx, yarpaqları çoxsaylı, ərpli nöqtələr hesabına göyümtül və bizvari-xətlidir. Çiçəkləri son sünbüldə toplanıb, ikicərgəli, 7-9 sünbülcüklüdür. Sünbülcüyü tək çiçəklidir. Çiçəkaltlıqları qırmızımtıl, daxildəkilər qırmızı haşiyəlidir. Kasacığın büküyü ağ olub, qara-bənövşəyi damarlıdır. Tacı açıq qırmızıdır. May-iyun ayında çiçəkləyir, iyul-avqustda toxumları yetişir.

Ekologiyası

Kserofitdir. Dəniz səviyyəsindən 700–1500 m hündürlükdə çınqıllı yamaclarda, əhəngli torpaqlarda yaxşı bitir. Növə daha çox friqanoid bitkiliyində rast gəlinir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR-nın Şahbuz və Ordubad rayonları ərazisində təbii yayılmışdır.

İstifadəsi

Yastıqvari formasına, bol çiçəkləməsinə və çiçəklərini uzun müddət saxlamasına, çox əlvan, parlaq, ağ rəngdə olmasına görə dekorativ bitki kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Ədəbiyyat

Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.