III İslam Gəray

III İslâm Gəray (1604[1][2], Bağçasaray1654[1][2] və ya 10 iyul 1654, Bağçasaray)[3] — 1644–1654-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş Krım xanı.

III İslam Gəray
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1604[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1654[1][2] və ya 10 iyul 1654(1654-07-10)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi döyüşdə ölüm
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Atası I Səlamət Gəray
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

III İslam, I Səlamət Gərayın oğludur. 1644-cü ildə Osmanlı sultanı, Sultan İbrahim tərəfindən böyük qardaşı IV Mehmed Gərayın yerinə xan elan edilmişdir. 1648-ci ildən etibarən Zaporojye Kazaklarının Atamanı Boqdan Xmelnitski ilə Reç Pospolitaya qarşı ittifaq yaratmışdır. Bu ittifaq Krım xanlığını gücləndirmişdir. Birlikdə 1649-cu ildə Zbaraj və 1651-ci ildə Beresteczko müharibəsində iştirak etmişdirlər. 1654-cü ilə Pereyaslavl müqaviləsi ilə Polşa ilə sülh bağlayaraq Çar Rusiyasına qarşı ittifaq yaratmışdırlar.

IV Mehmed Gəray xan dövründə Övliya Çələbi Krıma gəlmiş, xanlıq dövründə Krımdakı həyatı, paytaxt Bağçasaraydakı yaşayışı və xana aid məlumatların dövrümüzə qədər gəlib çatmasına səbəb olmuşdur.

III İslâm Gəray xan, Kazaklar tərəfindən öldürülmüşdür. Daha sonra qardaşı IV Mehmed Gəray yenidən xan olmuşdur.

Populyar mədəniyyətdə redaktə

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Khan of the Crimea İslâm Giray III // Faceted Application of Subject Terminology.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Islam // MAK (pol.).
  3. Mykhailo Hrushevsʹkyi, History of Ukraine-Rus': The Cossack Age, 1626–1650, Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, 2002. p. 322.