Kökayaq morxella

Kökayaq morxella (lat. Morchella crassipes) — fungi aləminin ascomycota şöbəsinin pezizomycetes sinfinin pezizales dəstəsinin morchellaceae fəsiləsinin morchella cinsinə aid göbələk növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Kritik təhlükə həddində olanlar" – CR B2b(ii, iii). Nadir növdür.

Kökayaq morxella
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holomycota Ranqsız: Zoosporia Aləm: Göbələklər Yarımaləm: Dikarya Şöbə: Kisəli göbələklər Ranqsız: Saccharomyceta Yarımşöbə: Pezizomycotina Sinif: Pezizomycetes Yarımsinif: Pezizomycetidae Dəstə: Pezizales Fəsilə: Morxellakimilər Cins: Morxella Növ: Kökayaq morxella
Beynəlxalq elmi adı
Morchella crassipes Pers., 1801
Şəkil axtarışı NCBI   62754 EOL   187909 MB   215556

Qısa morfoloji təsviri

Göbələyin meyvə cismi torpaqda inkişaf edir. Meyvə cismi iridir, hündürlüyü 24 sm-ə çata bilər. Papaqcıq sarımtıl-boz, enli yumurtavari və ya oval, 8 sm-dək hündür, 10 sm-dək endə olur. Səthi iri, dərin oyuqlara malik, kənarları ayaqcığa qovuşandır. Ayaqcıq sarımtıl-ağ, təpəcikli, uzununa düz olmayan şırımlı, 15 sm hündürlükdə, orta hissəsi 4-6 sm qalınlığında, əsasa getdikcə enlənərək 8 sm qalınlığında olur. Şərti yeməli göbələklərdəndir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Humus saprotrofudur. Palıd, vələs qarışıq meşələrdə aprel –may aylarında əmələ gəlir. Populyasiyada fərdlər 1-2 ədəd olur.

Yayılması

Şabran rayonu, Qalaaltı meşəsidir.

Sayı və tendensiyası

İtmə təhlükəsialtında olan yeganə lokaliteti mövcuddur, Populyasiyanın sayı sürətlə azalır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Naməlumdur, güman edilir ki, iqlim şəraitinə çox tələbkardır.

Mühafizə tədbirləri

Populyasiyanın vəziyyətinə nəzarətə vacibdir. Yeni bitmə yerlərinin aşkarlanması və mitseli kulturasının saxlanılması məqsədəuyğundur.