Kalvinizm

Kalvinizm — Jan Kalvinin XVI əsrin əvvəllərində ortaya atdığı ideyalara əsasən yaratdığı xristianlıq cərəyanı. Bu dini inanc sistemi, ilk dəfə Cenevrədə, daha sonra isə Niderland, Şotlandiya, Almaniya və Fransada qurulan yeni kilsələrdə qəbul edilib. Bu məzhəb Fransada Nant fərmanı ilə qəbul edilmişdir.

Kalvinizm ənənəvi dini baxışları deyil, ilk xristian baxışlarını əsas götürür. Protestantlığın kalvinizm məzhəbi dürüstlük və çalışqanlığa üstünlük verir. Bu, o dövrdə, məsələn Niderlandda yüksələn iqtisadiyyatı dəstəkləyən bir inanc şəkli idi. Kalvinə görə çalışqan, dürüst olan, dünya nemətlərindən uzaq dayanaraq ibadət edənlər rahiblər qədər tanrıya yaxındırlar və seçilmişlər qrupu sayıla bilərlər. Bərbəzəkli həyat sürmək, parlaq paltarlardan və ləl-cəvahiratdan istifadə etmək, rəqs etmək, sərxoş olmaq və tənbəllik bu dini inancda günah sayılır. Kalvinizm inancına görə insanlar qurtuluş üçün seçilmiş və seçilməmiş olaraq doğulurdular. İnanca görə, bu vəziyyəti dəyişmək mümkün deyildi. İnsanlar lənətlənmiş və ya sən onu müqəddəsləşdirmiş olurdular və müqəddəsləşdirilmiş və ya lənətlənmiş olduqlarını iş həyatındakı uğurlarına görə anlayırdılar. Yəni insanın İlahi və ruhi vəziyyəti müsbət və davamlı inkişaf halındadırsa o adam müqəddəsləşdirilmiş idi. Əksinə, ruhi həyatı mənfi gedirsə o insan lənətlənmiş sayılırdı. Kalvin, Xristianların yalnız kasıb ola biləcəyinə inanmazdı. Xüsusilə bəzi insanlar yoxsulluğun bir Xristianlıq simvolu olduğunu düşünüb bəhanə edərək işləməkdən çəkinirdilər. Bu səbəblə Kalvin, tənbəl və işləmək istəməyən adamların lənətlənmiş olduqlarını deyirdi. Çünki tənbəllik bir günahdır. Kalvinizm inancı Protestantlığın olduğu kimi, Kapitalizmin də başlanğıcını yaratmışdır.

Həmçinin bax

• Jan Kalvin