Kluazonizm

Kluazonizm (fr. cloison — arakəsmə) — termin, tətbiqi sənətdən rəsm çəkmələrinə köçürülmüşdür. 1887-ci ildə Emile Bernard və Louis Anketen tərəfindən hazırlanan, Paul Qoqen tərəfindən qəbul edilən və "sintetik" sembolizmin əsasını təşkil edən xüsusi yazı stilini ifadə edir^[1].

Mahiyyəti redaktə

Bu sistemin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, bütün kətan təsvir olunan rəqəmlərə və ya obyektlərə uyğun olaraq müxtəlif rəngli müxtəlif təyyarələrə bölünür. Bu təyyarələrin hər biri qəribə əyri geniş kontur xəttində, eləcə də lövhələr və ya vitray şüşələrdən olan emallarda olduğu kimi — qurğuşun bölmələri (profili) ilə təsvir edilmişdir. Kluazonizmin əsas rolu şəkil zolağını xüsusi dekorativ effekt verən, üfüq xəttini qaldıraraq təbii məkanın adi perspektivini məhv edən təmiz kontrast rənglərə verilir. Rəqəmlər düzəldilmiş kölgələrə bənzəyir (Paul Qoqen 1888)^[2]. Kluazonizm bir və ya başqa motivi yaddaşdan və ya xəyal dərinliklərindən çıxaran sintetizmə çox yaxındır və buna görə də ətraflı təsvir tələb etməz.

Tarixi redaktə

İlk dəfə olaraq, "kluazonizm" termini fransız tənqidçisi Eduard Düjardin tərəfindən Lui Anketenin əsərlərini qiymətləndirən məqalədə təqdim edilmişdir. Düjardin 1888-ci ildə qeyd etmişdir ki,

"sənətkar öz rəsmini qapalı xətlər ilə çəkir, aralarında fərqli rənglər qoyur, müqayisə bir rəngdən önə çarpan bir rəngi meydana gətirir, beləliklə rəsm rəngləndirir və rəng rəng çəkir. Emayə və texnika bir növ Kluazonizmə doğru gəlir. "