Kolçak adası
Kolçak adası[1][2] (1937–2005 illərdə Rastoquev adası) — Kara dənizinin Taymır körfəzində yerləşən ada. Ada Taymır yarımadasında yerləşən Təyyarəçilər yarımadası sahilində Zeeberq közfəzi yaxənlığında qərar tutur. Materikdən Rastorquev boğazı ilə ayrılır.
| Kolçak adası | |
|---|---|
| rus. остров Колчак | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Uzunluğu |
|
| Hündür nöqtəsi | 50 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 76°02′ şm. e. 97°01′ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Vilayət | |
| Arxipelaq | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
Adanın uzunluğu 20 km, eni isə 6 km, maksimal hündürlüyü 50 m təşkil edir.
Tarixi
redaktə
Ada ilk dəfə 1901-ci ildə İmperator Elmlər akademiyasının təşkil etdiyi Rusiya Qütb ekspedisiyası zamanı kəşf edilmişdir. Bu ekspedisiyaya Eduard Vasileviç Toll rəhbərlik etmişdir. Tollun fikri ilə adanın şimalı Kolçaq burnu olaraq qeydə alınmışdır. Aleksadr Vasiliviç Kolçak ekspedisiyanın hidroqrafı olmuşdur. Bir müddət sonra ada bütünlüklə Kolçak adlandırılır. Burun idə Rusiya Coğrafiya cəmiyyətinin üzvü olan şair Konstantin Konstatinoviç Sluçevskinin (1873–1905) şərəfinə adlandırılır.
Rastorquev boğazı ada ilə bir müddətdə xəritəyə salınmışdır. Boğaz Yakitiyadan olan kazak Stepan İnnoketeviç Rastorquevin şərəfinə adlandırılmışdır. Oda Tollun ekspedisiyasında iştirak etmişdir. Ada Kolçak adı ilə 1939-cu ilə qədər adlandırılır. Siyasi qərarla adanın adı Rastorquev olaraq adlandırılır[3]. Bu adın adaya verilməsi eyni anda iii adanın eyni adı daşıması müəyyən yalnışlıqlara gətirib çıxarırdı. İkinci ada öz adını idiyənə qədər qoruyur. Kamenıe adaları qrupuna daxildir və Pyasinski körfəzində yerləşir. (Rastorquev adası).
Aleksadr Vasili Kolçakın rus elmində xidmətlərini nəzərə alınara Rusiya Federasiyası hökuməti tərəfindən adaya tarixi adı 15 iyul 2005-ci ildə № 433 qərarla[4] qeri qaydarılmışdır. 2004-cü ildə Taymır yerli qanunverici orqanın qərarı ilə adının dəyişdiriləsinə baxılır. 2005-ci ildə isə hökumət bu əmri imzaladıqdan sonra Taymır Dolqan-Nenes rayonunun qərarı ilə təstiqlənmişdir. Bu sənəd Krasnoyarsk diyarı kommunistlərinin qəti etirazına baxmayaraq qəbul edilir[5]. Ancaq sənəddə səhvə yol verilir. Belə ki, ada Kolçak adası deyil Kolçakın adası olaraq yazılmışdır[6].
1 sentyabr 2009-cu ildə Sluçevski burnunda A. V. Kolçakın şərəfinə abidə ucaldılmışdır[7]
Mənbə
redaktə- Остров Колчака — Сайт посвящённый острову и всему, что с ним связано.
- Постановление Правительства Российской Федерации от 15 июля 2005 г. № 433 О переименовании географического объекта в Карском море // Российская газета. — 2005. — 20 июля.
- Официальная публикация в "Российской газете" от 20.07.2005 г. о возвращении острову первоначального названия
- Морская Ледовая Автомобильная экспедиция, одна из последних, проходивших мимо острова, весна 2008 г. Arxivləşdirilib 2008-06-08 at the Wayback Machine
- "Адмирал Колчак и его остров" статья в журнале "Вокруг Света"
- Установка памятного знака на острове Колчака в Карском море Arxivləşdirilib 2012-03-15 at the Wayback Machine — Институ Океанологии РАН им. П. П. Ширшова
İstinadlar
redaktə- ↑ "Постановление Правительства Российской Федерации от 15 июля 2005 г. N 433 О переименовании географического объекта в Карском море". 2017-04-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-01.
- ↑ Кручинин А. С. Адмирал Колчак: жизнь, подвиг, память / Андрей Кручинин. — М.: АСТ: Астрель: Полиграфиздат, 2010. — 538, [6]с.: ил. ISBN 978-5-17-063753-9 (АСТ), ISBN 978-5-271-26057-5 (Астрель), ISBN 978-5-4215-0191-6 (Полиграфиздат), стр. 23
- ↑ Плотников И. Ф. Александр Васильевич Колчак. Жизнь и деятельность. Ростов н/Д.: изд-во "Феникс", 1998. — 320 с., стр. 38
- ↑ "Постановление Правительства Российской Федерации от 15 июля 2005 года № 433 "О переименовании географического объекта в Карском море"". 2006-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-01.
- ↑ "В. Г. Хандорин Адмирал Колчак: правда и мифы. Вступление". 2013-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-01.
- ↑ "Карта 1908 года". Kolçakın adası. 2012-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-25.
- ↑ "Arktika heyranlarını Sluçevski burnunda Kolçak qarşılayır". 2011-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-01.
