Korporativ davranış qaydaları
Korporativ davranış qaydaları — qiymətli kağızlar bazarı iştirakçıları tərəfindən uyğunluq üçün tövsiyə olunan və investorların hüquqlarının qorunmasına, habelə korporativ idarəetmənin digər aspektlərinin təkmilləşdirilməsinə yönəlmiş bir sıra qaydalar.
İlkin şərtlər redaktə
Davranış qaydalarının birbaşa müəllifləri ictimai kapital bazarlarına çıxışı olan və ya bu ölkələrə giriş istəyən iri şirkətlərdir.
Qiymətli kağızlarla alqı-satqı və digər əməliyyatların həyata keçirildiyi fond birjaları və digər ticarət platformaları şəklində geyimli dövlət kapitalı bazarı, qiymətli kağızlar bazarında investorlar və emitentlərdən tənzimləyici və maliyyə orqanlarına qədər müxtəlif iştirakçıların maraqlarının uyğunlaşdırılması üçün kompleks bir mexanizmdir. İqtisadiyyatın inkişafı üçün son dərəcə vacib olan bu mexanizm eyni zamanda son dərəcə kövrəkdir, əgər balanssız olduqda ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Dövlət kapital bazarlarının mürəkkəbliyi və kövrəkliyi onların davamlılığını təmin etmək üçün istifadə olunan tədbirləri və metodları kompleksləşdirir. Rəqabətli iş mühitində tələb olunan çeviklik və fərdilikdən məhrum olan dövlət tənzimləyici təsiri çatışmazlığı geniş şəkildə qəbul edilir.
Qarşılıqlı inamı dərinləşdirmək və bunun əsasında əlavə rəqabətçi üstünlüklər əldə etmək üçün mövcud ehtiyacları cavablandıraraq qiymətli kağızlar bazarının iştirakçıları əlaqələrini uyğunlaşdırmaq üçün müstəqil olaraq müxtəlif mexanizmlər inkişaf etdirdilər. 80–90-cı illərdən bəri. Keçən əsrdə hökumətlər və beynəlxalq təşkilatların (Dünya Bankı, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı və s.) dəstəyi ilə bu səylər mərkəzləşdirilmiş və institusional hala gəldi. Bu fəaliyyətin nəticələrindən biri, təcrübələr və qiymətli kağızlar bazarı iştirakçıları icması tərəfindən bir sıra rəsmi tövsiyələr hazırlanan şirkətlər və investorlar arasında ən yaxşı əməkdaşlıq nümunələrinin ümumiləşdirilməsi idi.
Əsas prinsiplər redaktə
Xarici ölkələrdə qəbul edilmiş məcəllənin və bənzər sənədlərin məzmunu ümumiləşdirilərək, dünya qiymətli kağızlar bazarında iştirak edənlərin fikrincə, icma üzvləri tərəfindən könüllü özünütənzimləmə tələb olunan aşağıdakı müddəalar fərqləndirilə bilər:
- Səhmdarların hüquqlarının bərabərliyinin təmin edilməsi;
- İdarə Heyətinə səhmdar cəmiyyətinin strateji idarəetmə orqanı və icra orqanlarının fəaliyyətinə nəzarət orqanı kimi həqiqi əhəmiyyət verilməsi;
- Səhmdar cəmiyyətinin icra orqanlarının səlahiyyətlərinə məhdudiyyət qoyulmaması, onların direktorlar şurası və səhmdarlara nəzarəti təmin etmək;
- Səhmdar cəmiyyətinin fəaliyyətinin maksimum məlumat şəffaflığının təmin edilməsi;
- Şirkət işçilərinin və digər maraqlı qrupların qanuni maraqlarını nəzərə alaraq;
- Səhmdarların hüquqlarını və qanuni mənafelərini qorumaq üçün şirkətin maliyyə və iqtisadi fəaliyyətinə maksimum nəzarətin təmin edilməsi.
Ədəbiyyat redaktə
- Кодекс корпоративного поведения. Корпоративное управление в России. Федеральная комиссия по рынку ценных бумаг; Под общей ред. И. В. Костикова. — М.: ЗАО "Издательство "Экономика", 2003. — 275 с. ISBN 5-282-02257-5
- Корпоративный секретарь в системе корпоративного управления компании : учеб.-практ. пособие / под общ. ред. Беликова И. В.; Рос. ин-т директоров. — М.: Империум Пресс, 2005. — 424 с. ISBN 5–98179-030-X
- "Деловая этика" (PDF). Методические рекомендации для российских компаний. 2014-02-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2014-02-24.