Kral-Vilyam (ing. King William Island, Eskimos dili ᕿᑭᖅᑕᖅ Kikerktak) — Kanada Arktik arxipelaqına aid ada.

Kral Vilyam adası
ing. King William Island
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 13111 km²
Uzunluğu
  • 175 km
Hündür nöqtəsi 137 m
Əhalisi 1.064 nəfər (2006-cı il)
Yerləşməsi
68°30′00″ şm. e. 100°30′00″ q. u.
Ölkə  Kanada
Vilayət
Akvatoriya
Kral Vilyam adası xəritədə
Kral Vilyam adası
Kral Vilyam adası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası redaktə

 
 
Yоа-Heyvendə əsas küçə.

Kanadanın şimalında materik hissəsinə yaxın yerləşir. Sahəsi 13 111 km², sahil xətdinin uzunluğu 1289 km təşkil edir[1]. Adaların dünyada sahəsinə görə sıralamasında 61-ci, Kanadada isə 15-ci yeri tutur. Maksimal ölçüsü 155–120 kilometrdir. Adeleyd yarımadasından şimalda yarləşir və onu Simpson boğazı (3,5 km) ayırır. Şimal, Şimal-şərdə Buthia yarımadası yerləşir və Rey və Ceyms-Ross boğazları ayırır. Qərbdə Viktoriya (ada)sından onu Viktoriya (boğaz) ayırır. Cənub qərbində onun sahillərini Kuin Mod körfəzi yuyur. Relyefi əsasən düzənlikdir. Ən hündür nöqtəsi (137 m) Maunt Mateson dağıdır. Cənub-şərqdə Qibson yarımadası yerləşir[2]. Ada tundra ilə örtülüdür və mərkəzi hissədə çoxlu sayda göl vardır.

Əsas yaşayış məntəqəsi — Yоа-Hеyvеn.

Tarixi redaktə

Kral-Vilyam adası Eskimoslar tərəfindən məskunlaşılmışdı. Ada ilk ayaq basan avropalı Ceys Ross olur və adanı o zaman ki, Britaniya kralı IV Vilhelmin şərəfinə adlandırır. Bu adada Con Franklin və onun rəhbərlik etdiyi exspedisiya həlak olmuşdur[3]. Buna baxmayaraq onun cənazəsi adada tapılmır. Roald Amundsen özünün uğurlu 1903–1905-ci illər ekspedisiyası zamanı adada qışlamışdır. O, Şimal-Qərb keçidini Yoa gəmisində keçmişdir.

Ədəbiyyat redaktə

  • Raul Amundsen. Şimal-Qərb keçidi ilə suda "Yоа" gəmisi ilə. L.: Haz. Əsasşimaldənizyolları, 1935.
  • Kuper Pol Feminor. İtirilmişlər adası. L.: Hidroетеоizdа, 1970.

İstinadlar redaktə

  1. "Atlas of Canada. List of Islands". 2013-01-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-08.
  2. "Oceandots.com. The Island's Encyclopedia". 2011-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-08.
  3. "Con Franklinin bioqrafiyası". 2009-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-08.

Mənbə redaktə