Kripton (II)flüor

Kripton (II) flüor KrF₂ — uçucu rəngsiz kristallardı, kriptonun ilk açıq birləşməsidir. Kimyəvi aktiv maddədir. Yüksək temperaturda flüor və kriptona parçalanır.

Kripton (II)flüor
Ümumi
Sistematik adı	Kripton (II) flüor
Kimyəvi formulu	KrF2
Molyar kütlə	121,8 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	3,3 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Qaynama nöqtəsi	30 °S
Parçalanma temperaturu	20 °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	13773-81-4
PubChem	83721
ChemSpider	75543

Fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri

Xüsusiyyətləri	Göstəriciləri
Entalpiya (298 K, qaz fazasında)	60,2 KJ/mol
Entalpiya (298 K , bərk fazada)	15,5 KJ/mol
Entropiya (300 К, qaz fazasında)	253,6 J/(mol• K)
Buxarlanma entalpiyası	37 KJ/mol
İstilik tutumu (300 К, az fazasında)	54,2 J/(mol• K)

Strukturu və kristalik modifikasiyaları

Kripton (II) flüor iki kristal modifikasiyadan birində mövcud ola bilər: α-forma və β-forma. β-KrF2 −80 °C-dən yuxarı temperaturda sabitdir. Aşağı temperaturda α-forma sabitdir.

Parametr	Göstərici
а	0,458 нм
b	0,458 нм
c	0,583 нм
Məkan simmetriya qrupu	P42/mnm

Alınması

Kripton (II) flüoru sadə maddələrdən bir çox yolla almaq olar. Aşağıda birləşmənin alınma sürətini artırmaq üçün KrF2-nin sintezi üsulları verilmişdir. Ümumi reaksiya sxemi aşağıdakı kimidir:

${\mathsf {Kr+F_{2}\rightarrow KrF_{2}}}$

Elektrik boşalmasının aktivləşdirilməsi

Bu üsul nəticəsində həm də kripton tetraflüor alınır. Flüor və kripton qarışığının 1: 1 və 1: 2 nisbətində, 40-dan 60 mm.c.st təzyiq altında güclü elektrik boşalması ilə (cərəyan şiddəti 30 mA, gərginlik 500–1000 V) aktivləşdirilir. Bu cür sintezin sürəti saatda dörddə bir qrama çata bilər, lakin metod olduqca qeyri-sabit və xarci amillərə həssasdır.

Fotokimyəvi üsul

Fotokimyəvi alınma üsulu flüor və kripton qarışığına ultrabənövşəyi şüalanmanın dalğa uzunluğu 303–313 nm olan təsiri ilə əsaslanır. Bu halda saatda 1,22 qram sürətlə məhsul almaq olar. Daha sərt şüalanma nəticəsində (dalğa uzunluğu 300 nm-dən az olan) diflüorun parçalanmasının əks prosesini aktivləşdirir. Ən optimal temperatur 77 K-dir, bu temperaturda kripton bərk , flüor isə maye halda olur.

Temperaturun aktivləşdirilməsi

Bərk kripton 680 °C-yə qədər qızdırılan qaz halında olan flüordan müəyyən məsafədə olmalıdır, flüor molekulları sərbəst radikallara parçalanır və flüor kriptonu oksidləşdirir. Qızdırılma isti tel ilə həyata keçirilir, kəskin temperatur qradienti (900 dərəcə / sm-ə qədər) səbəbindən kriptonun qaz fazasına keçmədiyi şərtləri seçmək mümkündür. Bu üsul nəticəsində saatda 6 qrama qədər kripton flüor istehsal etmək olar.

Kimyəvi xassələri

• Kəskin qızdırıldıqda, partlayışla sadə maddələrə parçalanır:

${\mathsf {KrF_{2}\rightarrow Kr+F_{2}}}$

• Su ilə şiddətlə reaksiya daxil olur (10 °C-dən yuxarı partlayışla):

${\mathsf {2KrF_{2}+2H_{2}O\rightarrow 2Kr+4HF+O_{2}}}$

• Zəif Lyuis əsasının xassələrini görsədir. Məsələn, Lyuis turşuları ilə qarşılıqlı əlaqədə olduqda, [KrF] + [EF6] — tərkibli kompleks birləşmələr əmələ gəlir (burada Sb, Au, Pt və digər metallar E elementi kimi istifadə edilə bilər):

${\mathsf {2Au+5KrF_{2}\rightarrow 2AuF_{5}+5Kr}}$

SbF₅ və AuF₅ olan komplekslər kripton diflüordan termiki cəhətdən bir qədər daha sabitdirlər.

${\mathsf {SbF_{5}+KrF_{2}\rightarrow [KrF][SbF_{6}]}}$

Tətbiqi

Ən çox qeyri-üzvi sintezdə flüorlaşdırıcı agent kimi istifadə olunur. Maraqlı bir tətbiq, atomar flüorun istehsalıdır.

Saxlama

Kripton(II)flüor kifayət qədər güclü oksidləşdirici və flüorlaşdırıcı olduğundan, 0 °C-dən aşağı temperaturda möhürlənmiş nikel və ya alüminium qablarda (çünki nikel və alüminium KrF2 ilə passivləşdirilir) saxlanılır.

Mənbə

• Некрасов Б. В. Основы общей химии. В 2 томах. М: Химия, 1973 г.
• Рабинович В. А., Хавин З. Я. "Краткий химический справочник" Л.: Химия, 1977 с. 75.