Kurp
Kurp (Kabard.-çərk. КурпI, Oset. Куырыпп) - Terekin sağ qolu olub Şimali Osetiya və Kabardina-Balkariyada[2] çaydır . Uzunluğu 50 km, hövzəsi 337 km²-dir.[3] Ən böyük qolu Joronka çayıdır (sağ, 21 km).
| Kurp | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Mənsəbi | Terek |
| Uzunluğu |
|
| Hövzəsinin sahəsi | 337 km² |
| DSR[ru] | 07020000912108200005296 |
Coğrafiya redaktə
Çay Şimali Osetiyanın Kirov rayonunda, Sunja silsiləsinin şimal yamacındakı ən yüksək zirvəsi Zamankul dağından (926 m) 7,5 km şimal-şərqdə , buynuzlu -fıstıq meşələrdə yaranır.Razdzoq kəndi mənbədən 6,5 km cənubda yerləşir. Əvvəlcə cərəyanın ümumi istiqaməti şimal-qərbə yönəlir. Yuxarıda dağ meşələri arasında axır və düzənliyə çıxır.Çay Kusova kəndindən aşağıda, Kabardina-Balkariyanın Terek rayonundadır. İnarkoy kəndi yaxınlığında çay sol qolu olan Suxoy Kurpa (12 km) qovuşur və bundan sonra şimal-şərqə dönür. Aşağı Kurp kəndi yaxınlığında, Aşağı Malqobek kəndindən şərqə doğru kənara çıxaraq, bu andan başlayaraq şimala axanadək ən böyük özəyi olan Joronka çayı ilə qovuşur. Joronkadan sonra Kurp Terek silsiləsində kəsilir (Terek silsiləsi sağ sahildə qalır, sol sahildə Arik silsiləsi, onun davamı). Sonra Pritereçni düzənliyinə axır və Aşağı Malqobekdən yuxarı yenidən Şimali Osetiya sərhədlərinə daxil olur. [4]Aşağı Malqobekdə Akveduk kanalı ilə kəsişir. Bundan əlavə, çay Şimali Osetiya ilə Kabardina-Balkariya arasında, təbii bir sərhəd təşkil edir. Kurp çayı, Terekə sağ tərəfdən, 390 km məsafədə, Suxotski kəndi yaxınlığında axır. [5]Çay vadisində 7 kənd var.
Su rejimi redaktə
Çayda yeraltı suların üstünlük təşkil etdiyi, qar və yağışın daha az payı olan qarışıq qidalanma mövcuddur. Bu tip çaylar buzlaq qidalanmasının üstünlük təşkil etdiyi çaylara nisbətən daha az su tərkibinə malikdir. Kurp çayının su səviyyəsində mövsümi dalğalanmalar aydın müşahidə olunur. Çay yaz aylarında ümumiyyətlə dayaz olur. Lakin güclü yağış suyun kəskin artmasına kömək edə bilər. Qış üçün sabit su səviyyəsi xarakterikdir. Maksimum axın iyun ayında, ən azı fevral ayında baş verir. Quraqlıq illərində Kurp çox dayaz olur, hətta quruya bilir.[6]
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ Река Курп Arxivləşdirilib 2016-03-07 at the Wayback MachineПубличная кадастровая карта. Дата обращения 14 сентября 2012.
- ↑ "Государственный водный реестр РФ: Курп". 2015-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
- ↑ «Атлас СО АССР» / Главное управление геодезии и картографии при Совете министров СССР, Москва, 1967 год
- ↑ «Республика Северная Осетия», топографическая карта / 11 ВКЧ, Ростов-на-Дону, 2005 год
- ↑ "География Кабардино-Балкарии". 2008-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.