Fridrix Karl Kristian Lüdviq Büxner (alm. Friedrich Karl Christian Ludwig Büchner‎; d. 29 Mart 1824, Darmştadt - ö. 1 May 1899) — materialist Alman mütəfəkkiri və yazıçı Georq Büxnerin qardaşı.

Ludviq Büxner
Friedrich Karl Christian Ludwig Louis Büchner
Doğum tarixi 9.24.1824
Doğum yeri Darmştat,Böyük Hesse qraflığı,Alman Konfederasiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Milliyyəti Alman
Elm sahəsi fəlsəfə
Elmi dərəcəsi
  • tibb doktoru[d] (1848)
İş yeri
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

Baxışları L.Feyerbax və P.J.J. Kabanisin ideyalarının təsiri altında formalaşmışdır. Büxner üçün başlanğıc maddə ilə eyniyyət təşkil edən və bir sıraxassələrə, yaxud qüvvələrə (onlardan ə mühümü hərəkətdir) malik materiya anlayışıdır. Büxnerə görə, təbiətin aynası kimi başa düşülən fikir, şüur yüksək təşkil olunmuş materiyanın – beynin məhsuludur və ruhani yalnız beyin funksiyalarının məcmusudur. Büxner sosial darvinizm ideyalarının müdafiəçisi olmuş, yaşamaquğrunda mübarizəni (ka pitalist rəqabətini) sosial inkişafın əsası hesab etmişdir. 1881-ci ildə Azad fikirlilərin Alman İttifaqını yaratmışdır. Büxnerin ideyaları F. En gelsin materiyanın hərəkət formalarını təsnif etməsinə təsir göstərmişdir.[2]

Dialektik olmayan bir materializmin yorulmaz müdafiəçiliyini etmiş olan Büxner, kainata dair açıqlamanın əsas prinsipləri olaraq yalnız güc və maddəni götürmüş, mənəvi bir ruhun yaranmasından heç bir şəkildə söz edilə bilməyəcəyini dilə gətirmişdir.

Bu dialektik olmayan sistem Mexanizm adı ilə də açıqlana bilər. Pol Anri Holbax'ında xələfi olaraq görə biləcəyimiz bu mütəfəkkir, tam bir Hegel əleyhdarı olaraq düşünülə bilər.

İstinadlar

redaktə
  1. Deutsche Nationalbibliothek Record #118667939 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  2. Büxner// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — V cild. Bakı, 2009. — Səh.: 146.