Lifli vaşinqtoniya

Lifli vaşinqtoniya (lat. Washingtonia filifera) — bitkilər aləminin palmaçiçəklilər dəstəsinin palmakimilər fəsiləsinin vaşinqtoniya cinsinə aid bitki növü.

Lifli vaşinqtoniya
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Klad: Commelinids Dəstə: Palmaçiçəklilər Fəsilə: Palmakimilər Yarımfəsilə: Coryphoideae Triba: Trachycarpeae Cins: Vaşinqtoniya Növ: Lifli vaşinqtoniya
Beynəlxalq elmi adı
Washingtonia filifera de Bary
Şəkil axtarışı ITIS   42514 NCBI   145714 EOL   1127834

Təbii yayılması

Təbii şəraitdə ABŞ və Meksikanın cənub ştatlarında tropik ərazilərdə bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 20 m-ə çatan, tezböyüyən düz gövdəli bitkidir. Yelpik formalı, iri yarpaqcıqlardan ibarət çətirə malikdir. Yarpaqların uzunluğu 14–45 sm, yaşıl rəngli, cod saplaqlı, ag liflidir. Saplaqları iynələrlə örtülmüşdür. Kanarları tikanlıdır. Yarpaq saplağının uzunluğu 1,5–2,5 m-ə çatır. Ləkvari, çətirşəkilli, çoxsaylı hissələri yarpaq ayasının bünövrəsindən çıxır yarpağın ucunda hissələrə bölünür. İlk yarpaqlar əvvəlcə açıq yaşıl rəngdə, sonradan tünd-yaşıl rəngdə olur. Bənövşəyı rəngli çiçəyi iri və ətirlidir. Çiçəkləri ikicinsli, qoltuq çiçək qruplarına yığılmışdır, çiçəklədikdən sonar onların yerində uzunluğu 15 mm-ə qədər, yeməli qara giləmeyvələr əmələ gəlir. Çiçəkləmə fazasına may-iyun aylarında başıayır. Meyvəsi avqust-sentyabr aylarında yetişir. Meyvəsinin diametric 1–1,5 sm-dir, sarı rəngdədir. Toxumu xırda və dairəvi formadadır. Toxumla çoxaldılır.

Ekologiyası

İşıqsevəndir, ancaq düz günəş şüalarından qorunmalıdır. Yarpaq çürüntülü, çimli, torflu, qumlu torpaqlarda yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda, cənub rayonlarda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Yaşıllıqlarda tək və ya qrup əkinlərində istifadə edilir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Brahea filifera (T.Moore & Mast.) W.Watson
• Neowashingtonia filifera (T.Moore & Mast.) Sudw.
• Pritchardia filifera T.Moore & Mast.
• Washingtonia filifera var. typica M.E.Jones

Yarımnövləri

• Washingtonia filifera var. filifera
• Washingtonia filifera var. robusta (H.Wendl.) Parish
• Washingtonia filifera var. sonorae (S.Watson) M.E.Jones