Lipizan atı
Lipizan atı (Lipisan) — əsasən yürüş məqsədi ilə yetişdirilən at cinsi. Boyu 147—157 sm təşkil edir. Daha çox açıq boz rəngə sahib olurlar. Onlar cüssəli bədən quruluşuna malik olsalar da, istəlilən çətin hərəkətlərə alışma xüsusiyyətinə malikdirlər.
| Lipizan atı | |
|---|---|
| Lipicanec | |
 | |
| Cinsin istiqaməti | Əsasən minik, təsərrüfat istiqamətli |
| Diri çəkisi | 550 kq[1] |
| Ölçüləri | 147—157 sm, |
| Yetişdirildiyi yer | Sloveniya |
| Sayı |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Cins 16-17-ci əsrlərdə Sloveniyanın Lipisa kəndində yetişdirilməyə başlanışdır. Öz adınıda bu kənddən almışdır. Cins qədim Vyana İspan atçılıq məktəbi ilə əlaqələndirilir.
Xüsusiyyətləri
redaktəBu cinsə daxil olan atların böyük qisminin boyu 147—157 sm[2] təşkil edir. Baxmayaraq ki qoşquya qoşulan atların hündürlüyü 165 sm çata bilir[3].
Lipizan atları düz və ya bir qədər əyri profillə uzun başlara sahibdirlər. Çənəsi dərin, qulaqlar kiçik, gözləri böyük və ifadəli, burunları da şişirdilmiş olur. Onların əyilmiş sərt boyunları vardır. Əsasən geniş, dərin belə, əzələli çiyinlərinə malikdirlər. Ayaqları əzələli və güçlü, sümükləri isə enlidir[4].
Adətən çox gec böyüyürlər və digər cisnlərdən uzun müddətə aktiv şəkildə yaşayırlar[3].
Rəngi
redaktə.jpg)
Lipizan atlarının böyük qismi boz rəngdə olur, bəzən qara rənglilərinə də rastlanılır. Boz rəngdə olan digər at cinslərindən fərqli olaraq qara rəngli dəriyə və tünd gözlərə sahib olurlar. Onlar doğularkən tünd rəngdə olurlar. Ömürlərinin 6-10 ilində rəngləri tədricən açılır və boz rəngi alır. Onları səhvən ağ atlara daxil edirlər[2]. Ancaq ağ atlar anadan olarkən belə açıq rəngdə olur və dəriləridə tünd olmur[5].
18-ci əsrə qədər müxtəlif rəngli üstünlük təşkil edirdi, lakin boz rəng dominant gen hesab edilirdi[5]. Kral ailəsi əsasən boz rəngə meyl etdiyindən, at yetişdiriciləri daha çox boz rəngli atlara üstünlük verirdilər[6].
İstinadlar
redaktə- ↑ Kholová H. Chevaux (fr.). / M. Dubourg-Savage Gründ, 1997. P. 121. ISBN 2-7000-1832-X
- ↑ 1 2 "Lipizzan Origins". Lipizzan Association of North America. 2018-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-09-17.
- ↑ 1 2 Edwards, The Encyclopedia of the Horse, p.111.
- ↑ Bongianni, Simon & Schuster’s Guide to Horses and Ponies, Entry 37.
- ↑ 1 2 "Introduction to Coat Color Genetics". Veterinary Genetics Laboratory. University of California, Davis. 2017-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-09-19.
- ↑ "Lipizzaner". Breeds of Livestock. Oklahoma State University. 2008-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-09-19.