Məhəmməd Balayev

fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, professor, Əməkdar müəllim

Məhəmməd Alı oğlu Balayev (31 dekabr 1938, Musaköy, Qazax rayonu2 mart 2020) — ADPU Pedaqoqika və psixologiya fakültəsinin qiyabi şöbəsinin dekan müavini (1990-1993), ADPU-nun Fəlsəfə kafedrasının müdiri (?-2020); fəlsəfə üzrə elmlər doktoru (1992), professor (2004), Əməkdar müəllim (2012), "İlin alimi" (2012), Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin "Azərbaycan Respublikasının Qabaqcıl Təhsil işçisi" döş nişanı ilə təltif olunub.

Məhəmməd Balayev
Məhəmməd Alı oğlu Balayev
Doğum tarixi 31 dekabr 1938(1938-12-31)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 2 mart 2020(2020-03-02) (81 yaşında)
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Uşağı 2
Elmi dərəcəsi
İş yeri
Təhsili
Mükafatları "Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi" fəxri adı — 2012

Həyatı

redaktə

Məhəmməd Balayev 31 dekabr 1938-ci ildə Qazax rayonunun Xanlıqlar kəndində anadan olub. 1947-ci ildə Xanlıqlar kənd orta məktəbinin birinci sinfinə gedib. 1953-cü ildə həmin məktəbin 7-ci sinfini bitirərək, Qazax şəhər 1 saylı orta məktəbinin səkkizinci sinfinə daxil olmuş, 1955-ci ildə məktəbi bitirmişdir.

Təhsilimi davam etdirərək 1956-cı ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin tarix-filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. 1961-ci ildə universiteti bitirib.

1961-1962-ci illərdə Yardımlı rayonunun Arus kənd orta məktəbində tarix, dil, ədəbiyyat müəllimi işləmişdir.

1962-1963-cü illərdə Bakı şəhəri, Nərimanov rayonunun 1, 82, 115 saylı orta məktəblərində müəllim işləyib.

1964-1967-ci illər Azərbaycan AMEA Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun aspiranturasında təhsil alıb.

1967-1973-ci illər AMEA Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunda kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmışıb. 1970-ci ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək fəlsəfə elmləri namizədi elmi dərəcəsi alıb.

1968-ci ildən 1974-cü ilə kimi M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Dillər İnstitutunda Fəlsəfə müəllimi vəzifəsində işləyib. 1973-cü ildə müsabiqə yolu ilə V.İ.Lenin adına ADPU-nun Fəlsəfə kafedrasında fəlsəfə elmləri namizədi, baş müəllim vəzifəsini tutub. 1973-1977-ci illərdə ADPU-nun Fəlsəfə kafedrasında baş müəllim vəzifəsini icra edib. 1973-1999-cu illərdə ADPU-da Partiya Maarifinin rəhbəri vəzifəsində çalışıb. 1977-ci ildə kafedrada dosent vəzifəsinə seçilib və 1992-ci ilə kimi bu vəzifəni icra edib.

1982-1991-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Təbliğat və Təşviqat Şöbəsinin ştatdan kənar mühazirəçisi vəzifəsində çalışıb.

1992-ci ildə “İslam: mənşəyi, təkamülü və ictimai həyatda rolu (problemin siyasi aspekti)” doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi adını alıb.

1990-1994-cü illərdə Respublika və Bakı şəhəri “Bilik” cəmiyyətinin mühazirəçisi olub.

1990-1994-cü illərdə ADPU-nun Pedaqogika və psixologiya fakültəsinin qiyabi şöbəsində dekan müavini işləyib.

1994-1999-cu illər ADPU Fəlsəfə kafedrasının müdiri vəzifəsində işləyib.

2004-cü ildə professor elmi adını alıb.

2008-ci ildən ADPU-nun Böyük Elmi Şurasının üzvüdür, 100 elmi məqalənin, 3 metodik vəsaitin, 2 monoqrafiya, 3 kitabça, 19 proqramın müəllifidir.

Təltifləri

redaktə

2007-ci ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikasının Qabaqcıl Təhsil işçisi döş nişanı ilə təltif olunub.

2007-ci ildə yenidən Fəlsəfə kafedrasının müdiri seçilib. 2008-ci ildə də Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Azərbaycan Respublikasının Qabaqcıl Təhsil işçisi döş nişanı ilə təltif olunub.

2012-ci ildə ona "Əməkdar müəllim" adı verilib və "İlin alimi" adını alıb.

Ailəsi

redaktə

Ailəli idi, 1 qızı, 1 oğlu və 4 nəvəsi vardır.

Kitabları

redaktə
  1. “Müqəddəslər”ə pərəstiş - keçmişin zərərli qalığıdır. Azərnəşr, Bakı, 1971. 51 s.
  2. İslam və onun ictimai-siyasi həyatda rolu Monoqrafiya Bakı, Azərnəşr, 1991, 151 s.
  3. İslam, əxlaq və siyasət. Metodik vəsait. N.Tusi adına ADPU-nun nəşri, Bakı, 1994, 36 s.
  4. Azərbaycanda milli hərəkat ideyalarının yaranması və tarixi təkamülü (XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəlləri). Metodik vəsait. N.Tusi adına ADPU-nun nəşri, Bakı, 1994, 83 s. Ə.Tağıyev, A.Mustafayev
  5. İncəsənətin növləri. Metodik vəsait. N.Tusi adına ADPU-nun nəşri, Bakı, 1997, 65 s. R.Məhərrəmov, T.Şərifov
  6. Azərbaycanda İslam dininin öyrənilməsi (1950-2000-ci illər). Kitab, “Şur” nəşriyyatı, Bakı, 2005, 60 s.
  7. Heydər Əliyev və Azərbaycanda elmin, təhsilin inkişafı. Kitab, Bakı, 2007, 23 s. V.Balayeva
  8. Görkəmli alim və ictimai xadim. Monoqrafiya. Bakı, 2009, 118 s.

Proqramlar

redaktə
  1. Dinşünaslıq kursunun proqramı. Proqram, N.Tusi adına ADPU-nun nəşri, Bakı, 1996 19 s. R. Məhərrəmov, Z. Zülalova
  2. Etika kursu üzrə proqram. Proqram. N.Tusi adına ADPU-nun nəşri, Bakı, 1996 17 s. T. Şərifov, İ. Şəmsizadə
  3. Fəlsəfə tarixi proqramı. Proqram, N.Tusi adına ADPU-nun nəşri, Bakı, 1997,28 s. Ş. Hacıyev
  4. Pedaqoji Universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün proqram. Fəlsəfə. Proqram. N.Tusi adına ADPU-nun nəşriyyatı, Bakı, 1998, 37 s. H.İmanov
  5. Pedaqoji Universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün proqram. Mədəniyyətşünaslıq. Proqram. N.Tusi adına ADPU-nun nəşriyyatı, Bakı, 1998,20 s. Y.Qaraməmmədli
  6. Pedaqoji Universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün proqram. Mədəniyyətşünaslıq. Proqram Bakı, ADPU-nun nəşri, 2002 15 s. Y.Qaraməmmədli
  7. Fəlsəfə proqramı. Proqram, Universitetlərdə bakalavr hazırlığı üçün. Bakı, ABU 2003, 60 s.
  8. İslamşünaslıq. Proqram, Bakalavr hazırlığı üçün Bakı, ABU 2003, 43 s. Prof. Ş.İ.Şirəliyev
  9. İslam tarixi fənninin proqramı. Proqram. Universitetlərdə bakalavr hazırlığı üçün. Bakı, ABU 2003, 28 s. (Prof. Ş. İ. Şirəliyev)
  10. Məntiq proqramı. Proqram, Universitetlərdə bakalavr hazırlığı üçün. Bakı, ABU 2003,19 s.
  11. Dünya dinləri. Proqram. Bakalavr hazırlığı üçün Bakı, ABU 2003 16 s. Prof. Ş.İ.Şirəliyev, M.A. Balayev
  12. Fəlsəfə. Proqram, ADPU-nun nəşri. Bakı, 2007,22 s.
  13. Davamlı insan inkişafı. Proqram, ADPU-nun nəşri. Bakı, 2007, 30 s.
  14. “İslamşünaslıq” fənni üzrə proqram. Universitetlərdə bakalavr hazırlığı üçün. Proqram, Bakı, 2009, 20 s.
  15. Fəlsəfə. Pedaqoji universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün. Proqram, Bakı, 2010, 39 s. Y.Qaraməmmədli
  16. Universitetlərdə və İnstitutlarda bakalavr hazırlığı üçün məntiq fənnindən proqram. Proqram. Bakı, 2011, 20 s.
  17. Heydər Əliyevin dövlət idarəçilik təcrübəsi. Proqram. Magistr hazırlığı üçün proqram. Bakı, 2012, 31 s., şərikli
  18. Qaçqınlar və məcburi köçkünlərlə sosial iş fənni üzrə proqram. Proqram, Bakı, 2012, 38 s. şərikli
  19. Dünya dinləri. Proqram. ADPU-nun nəşri. Bakı, 2014, 20 s.

Qəzet məqalələri

redaktə
  1. Ateizm dünyagörüşü // “Sovet Ermənistanı” qəzeti, 7 iyun 1979, №68, (10804).
  2. Fəal həyat mövqeyi uğrunda // “Sovet Ermənistanı” qəzeti, 27 may 1980, № 64, (10956).
  3. Görkəmli islamşünas alim // “Kredo” qəzeti, 20 aprel 2002, № 13, (64).
  4. İslamşünaslığa dair qiymətli dərslik // “Kredo” qəzeti, 14 sentyabr 2002.
  5. Müasir beynəlxalq münasibətlər sisteminin və Azərbaycanın xarici siyasətinin öyrənilməsinə layiqli töhfə // “Respublika” qəzeti, 15 iyun, 2006.
  6. Qazaxdadır // “Dəli Kür” qəzeti, 31 may 2007
  7. Elmi-pedaqoji fəaliyyətimiz gücləndirilir // “Respublika” qəzeti, 29 mart, 2007.
  8. Hüquq elmi üçün dəyərli tədqiqat əsəri // “Kredo” qəzeti, 5 aprel 2008.
  9. Görkəmli alim və ictimai xadim // “Respublika” qəzeti, 20 iyun, 2009.
  10. Azərbaycanda elm, təhsil strategiyası; mövcud problemlər və inkişaf istiqamətləri // “Xalq qəzeti”. 2 iyun 2010, № 117.

İstinadlar

redaktə