Vikipediya

Maliyyə riski menecmenti

Maliyyə riski menecmenti — şirkətlər və fərdlər tərəfindən maliyyə [1] itkilərini azaltmaq və ya qarşısını almaq məqsədilə istifadə olunan proses və strategiyaların cəmidir. Bu sahə, maliyyə bazarlarında mövcud olan qeyri-müəyyənliklərdən,[2][3] dəyişkənliklərdən və digər iqtisadi risklərdən qorunmaq üçün önəmlidir. Effektiv maliyyə riski menecmenti, xüsusilə dinamik və dəyişkən bazarlarda fəaliyyət göstərən şirkətlər üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.[4]

Risklərin müəyyənləşdirilməsi

redaktə

Maliyyə risklərinin növləri müəyyən olunur:[5]

  • Bazar riski — aktivlərin qiymətindəki dəyişikliklərdən yaranan risk.
  • Kredit riski — kredit alanın ödəniş etməməsi riski.
  • Likvidlik riski — aktivlərin tez bir zamanda pula çevrilə bilməməsi riski.
  • Faiz dərəcəsi riski — faiz dərəcələrindəki dəyişikliklərdən yaranan risk.
  • Valyuta riski — valyuta məzənnələrindəki dəyişikliklərdən yaranan risk.

Əsas alətlər

redaktə
  • Hedcinq — opsionlar, fyuçerslər, forvardlar və s. vasitələrlə bazar dəyişikliklərindən qorunmaq.
  • Sığorta — maliyyə itkilərini qarşılamaq üçün sığorta mexanizmlərindən istifadə.[6]
  • Diversifikasiya — portfeli müxtəlif aktivlərlə balanslaşdırmaq.
  • Risk idarəetmə proqramları — xüsusi proqram təminatlarından istifadə (məsələn, ERP və ya GRC sistemləri)

İqtisadi perspektiv

redaktə

Neoklassik maliyyə nəzəriyyəsi diktə edir ki, (1) firma yalnız səhmdar dəyərini artırdığı halda layihəni həyata keçirməlidir. Bundan əlavə, nəzəriyyə təklif edir ki, (2) firmanın menecerləri səhmdarların özlərinin eyni xərclə edə biləcəyi layihələri öz üzərinə götürməklə səhmdarlar və ya investorlar üçün dəyər yarada bilməzlər.[7][8][9][10]

Bunu nəzərə alaraq, “Risklərin idarə edilməsi” və səhmdar dəyəri ilə bağlı əsaslı mübahisə yaranır. Müzakirə mahiyyət etibarı ilə bazarda riskin idarə edilməsinin dəyərini həmin bazarda uğursuzluğun dəyəri ilə müqayisə edir: Modilyani və Millerin fikrincə,[11][12] hedcinq əhəmiyyətsizdir, çünki diversifikasiya olunmuş səhmdarların firmaya xas risklərə əhəmiyyət verməyəcəyi güman edilir, digər tərəfdən isə hedcinq maliyyə sıxıntısı ehtimalını azaltdığı üçün dəyər yaratmaq kimi qəbul edilir.[13]

Bununla belə, praktikada maliyyə bazarlarının ideal bazar olma ehtimalı azdır. [14][15][16] Bu onu göstərir ki, firma menecerlərinin maliyyə risklərinin idarə edilməsi vasitəsilə səhmdar dəyəri yaratmaq üçün çoxlu imkanlar var ki, onlar hansı risklərin səhmdarlara nisbətən firma üçün daha ucuz olduğunu müəyyən edə bilərlər. Burada firma üçün unikal risklərlə nəticələnən bazar riskləri adətən maliyyə risklərinin idarə olunması üçün ən yaxşı üsuldur.[17]

Həmçinin bax

redaktə

Biblioqrafiya

redaktə

Maliyyə institutları

  • Allen, Steve L. Financial Risk Management: A Practitioner's Guide to Managing Market and Credit Risk (2). John Wiley. 2012. ISBN 978-1118175453.
  • Coleman, Thomas. A Practical Guide to Risk Management (PDF). CFA Institute. 2011. ISBN 978-1-934667-41-5. 2024-09-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-11-20.
  • Crockford, Neil. An Introduction to Risk Management (2). Woodhead-Faulkner. 1986. ISBN 0-85941-332-2.
  • Crouhy, Michel; Galai, Dan; Mark, Robert. The Essentials of Risk Management (2). McGraw-Hill Professional. 2013. ISBN 9780071818513.
  • Christoffersen, Peter. Elements of Financial Risk Management (2). Academic Press. 2011. ISBN 978-0-12-374448-7. 2023-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-20.
  • Farid, Jawwad Ahmed. Models at Work: A Practitioner's Guide to Risk Management. Palgrave Macmillan. 2013. ISBN 978-1137371638.
  • Hull, John. Risk Management and Financial Institutions (6). John Wiley. 2023. ISBN 978-1-119-93248-2. 2024-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-20.
  • McNeil, Alexander J.; Frey, Rüdiger; Embrechts, Paul, Quantitative Risk Management. Concepts, Techniques and Tools, Princeton Series in Finance (revised), Princeton, NJ: Princeton University Press, 2015, ISBN 9780691166278, MR 2175089, Zbl 1089.91037, 2024-09-30 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2024-11-20
  • Miller, Michael B. Quantitative Financial Risk Management. John Wiley. 2019. ISBN 9781119522201.
  • Roncalli, Thierry. Handbook of Financial Risk Management. Chapman & Hall. 2020. ISBN 9781138501874. 2023-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-20.
  • Tapiero, Charles. Risk and Financial Management: Mathematical and Computational Methods. John Wiley & Son. 2004. ISBN 0-470-84908-8.
  • van Deventer; Donald R.; Kenji Imai; Mark Mesler. Advanced Financial Risk Management: Tools and Techniques for Integrated Credit Risk and Interest Rate Risk Management. John Wiley. 2004. ISBN 978-0-470-82126-8.
  • Wernz, Johannes. Bank Management and Control: Strategy, Pricing, Capital and Risk Management (2). Springer. 2021. ISBN 978-3030428686.

Koorporasiyalar

Portfolio

  • Baker, H. Kent; Filbeck, Greg. Investment Risk Management. Oxford Academic. 2015. ISBN 978-0199331963.
  • Cowell, Frances. Risk-Based Investment Management in Practice. Palgrave Macmillan. 2013. ISBN 978-1-137-34639-1. 2024-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-20.
  • Fabozzi, Frank J.; Sergio M. Focardi; Petter N. Kolm. Financial Modeling of the Equity Market: From CAPM to Cointegration. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. 2004. ISBN 0-471-69900-4.
  • [Fabozzi, Frank J.; Petter N. Kolm; Dessislava Pachamanova; Sergio M. Focardi (2007). Robust Portfolio Optimization and Management Arxiv surəti 26 avqust 2019 tarixindən Wayback Machine saytında. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons. ISBN 978-0-471-92122-6
  • Grinold, Richard; Kahn, Ronald. Active Portfolio Management: A Quantitative Approach for Producing Superior Returns and Controlling Risk (2nd). McGraw Hill. 1999. ISBN 978-0070248823.
  • Harvey, Campbell; Rattray, Sandy; Van Hemert, Otto. Strategic Risk Management: Designing Portfolios and Managing Risk. Wiley Finance. 2021. ISBN 978-1119773917.
  • Maginn, John L.; Tuttle, Donald L.; Pinto, Jerald E.; McLeavey, Dennis W. Managing Investment Portfolios: A Dynamic Process (3rd). Springer. 2007. ISBN 978-0470080146.
  • Paleologo, Giuseppe A. Advanced Portfolio Management: A Quant's Guide for Fundamental Investors (1st). Wiley. 2021. ISBN 978-1119789796.
  • Rasmussen, M. Quantitative Portfolio Optimisation, Asset Allocation and Risk Management. Palgrave Macmillan. 2003. ISBN 978-1403904584.
  • Schulmerich, Marcus; Leporcher, Yves-Michel; Eu, Ching-Hwa. Applied Asset and Risk Management. Springer. 2015. ISBN 978-3642554438.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ John Hampton (2011). The AMA Handbook of Financial Risk Management. American Management Association. ISBN 978-0814417447
  2. ↑ Peter F. Christoffersen. Elements of Financial Risk Management. Academic Press. 22 November 2011. ISBN 978-0-12-374448-7.
  3. ↑ Financial Risk Management Arxiv surəti 18 sentyabr 2024 tarixindən Wayback Machine saytında, Finance Glossary. Gartnergartner.com
  4. ↑ Allan M. Malz. Financial Risk Management: Models, History, and Institutions. John Wiley & Sons. 13 September 2011. ISBN 978-1-118-02291-7.
  5. ↑ W. Kenton (2021). "Harry Markowitz" Arxiv surəti 26 noyabr 2021 tarixindən Wayback Machine saytında, investopedia.com
  6. ↑ Markowitz, H.M. "Portfolio Selection". The Journal of Finance. 7 (1). March 1952: 77–91. doi:10.2307/2975974. JSTOR 2975974.
  7. ↑ John J. Hampton. Modern Financial Theory: Perfect and Imperfect Markets. Reston Publishing Company. 1982. ISBN 978-0-8359-4553-0.
  8. ↑ Zahirul Hoque. Handbook of Cost and Management Accounting. Spiramus Press Ltd. 2005. 201–. ISBN 978-1-904905-01-1.
  9. ↑ Kirt C. Butler. Multinational Finance: Evaluating Opportunities, Costs, and Risks of Operations. John Wiley & Sons. 28 August 2012. 37–. ISBN 978-1-118-28276-2.
  10. ↑ Dietmar Franzen. Design of Master Agreements for OTC Derivatives. Springer Science & Business Media. 6 December 2012. 7–. ISBN 978-3-642-56932-6.
  11. ↑ Van Deventer, Nicole L, Donald R., and Kenji Imai. Credit risk models and the Basel Accords. Singapore: John Wiley & Sons (Asia), 2003.
  12. ↑ Drumond, Ines. "Bank capital requirements, business cycle fluctuations and the Basel Accords: a synthesis." Journal of Economic Surveys 23.5 (2009): 798-830.
  13. ↑ See for example, "Corporate Finance: First Principles" Arxiv surəti 17 oktyabr 2016 tarixindən Wayback Machine saytında, in Aswath Damodaran (2014). Applied Corporate Finance. Wiley. ISBN 978-1118808931
  14. ↑ See § "Does Corporate Risk Management Create Value?" in Capital Budgeting Applications and Pitfalls Arxiv surəti 30 oktyabr 2023 tarixindən Wayback Machine saytında. Ch 13 of Ivo Welch (2022). Corporate Finance, 5 Ed. IAW Publishers. ISBN 978-0984004904
  15. ↑ Jonathan Lewellen (2003). Financial Management - Risk Management Arxiv surəti 8 mart 2022 tarixindən Wayback Machine saytında. MIT OCW
  16. ↑ Why Corporations Hedge Arxiv surəti 16 sentyabr 2024 tarixindən Wayback Machine saytında; Ch 3.7 in Baranoff et. al.
  17. ↑ KRISHNAMURTI CHANDRASEKHAR; Krishnamurti & Viswanath (eds.) "; Vishwanath S. R. Advanced Corporate Finance. PHI Learning Pvt. Ltd. 2010-01-30. 178–. ISBN 978-81-203-3611-7.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Maliyyə_riski_menecmenti&oldid=7860559"