Mexaniki portağal

Mexaniki portağal — ingilis yazıçısı Entoni Börcess tərəfindən 1962-ci ildə yazılmış və 1963-cü ildə nəşr olunmuş distopik roman. Börcesin sayca 9-cu romanıdır.[1]

Mexaniki portağal
ing. A Clockwork Orange
Müəllif Entoni Börcess
Janrlar Qara yumor
Orijinalın dili ingilis dili
Ölkə
Orijinalın nəşr ili 1962
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məzmunu

redaktə

Romanın mərkəzində Aleks DiLarc adlı gənc bir oğlan yer alır. Aleks, zorakılıq və cinayətlərlə dolu bir həyat sürür və dostları ilə birgə digər insanlara qarşı müxtəlif cinayətlər törədir. O və onun dəstəsi, həyatlarını şiddət və qarışıqlıq içində keçirirlər. Aleksin həyatındakı dönüş nöqtəsi, onu dövlət tərəfindən təyin edilmiş bir reabilitasiya proqramına məruz qoyulması ilə başlayır. Bu proqram, onun cinayətkar davranışlarını dəyişdirməyə yönəlir. Roman, insan iradəsinin və azadlığının necə təhrif oluna biləcəyini və sosial, etik məsələləri dərindən araşdırır.

Personajlar

redaktə
  • Aleks DiLarc: Əsərin baş qəhrəmanı olan 15 yaşlı gənc oğlan. Aleks şiddət və zorakılığa meyllidir, lakin zamanla dövlət tərəfindən tətbiq olunan psixoloji reabilitasiya nəticəsində öz davranışlarını dəyişdirmək məcburiyyətində qalır.
  • Piti, Corc və Dim: Aleksin dostları, onun təsiri altında cinayətlər törədən gənclər. Bu üçlüyün həyatları da Aleksin davranışlarından təsirlənir.
  • Dr. Branom: Aleksin reabilitasiya proqramında ona dəstək verən həkim. Dr. Branom, roman boyunca Aleksin psixoloji vəziyyətini dəyişdirməyə çalışır və onun üzərində psixoloji manipulyasiyalar edir.

Adaptasiyalar

redaktə

Əsər, ilk dəfə qələmə alındıqdan üç il sonra, 1965-ci ildə Endi Vorhol tərəfindən ekranlaşdırılmışdır. Vinyl adlı ağ-qara eksperimental film, məhz Mexaniki portağalın motivləri əsasında çəkilmişdir.[2]

Ən məşhur adaptasiya, 1971-ci ildə məşhur rejissor Stenli Kubrik tərəfindən çəkilmiş eyniadlı film olmuşdur.[3]

İstinadlar

redaktə
  1. Yox, Var. "Entoni Börces - Mexaniki Portağal". VarYox (az.). 2019-08-12. İstifadə tarixi: 2024-12-11.
  2. Dargis, Manohla. "Working With Andy the Auteur". The New York Times. 27 November 2009. 21 February 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 February 2019.
  3. Canby, Vincent. "A Clockwork Orange (1971) 'A Clockwork Orange' Dazzles the Senses and Mind". The New York Times. 20 December 1971. 16 May 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 February 2017.