Vikipediya

Mirik

Mirik — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Mirik kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]

Mirik
39°41′19″ şm. e. 46°19′57″ ş. u.HGYO
Ölkə  Azərbaycan
Rayon Laçın rayonu
Xəritəni göstər/gizlə
Mirik xəritədə
Mirik
Mirik
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

18 may 1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.

Kənd 9 noyabr 2020-ci ildə imzalanmış üçtərəfli atəşkəs bəyanatının 6-cı bəndinə əsasən 1 dekabr 2020-ci ildə işğaldan azad edilmişdir.

Tarixi

redaktə
 
Mirik kəndinin yuxarı hissəsi

Mirik kəndi Qarabağ yaylasındadır. Kənd qədim Mirik qalasının yanında yerləşdiyi üçün həmin qalanın adını daşıyır. Keçmiş adı Mirik Hasanalı olmuşdur. Yaşayış məntəqəsini təqribən XVIII əsrin axırları XIX əsrin əvvəllərində Dərələyəz mahalından gəlmə Hasanalı tayfasına mənsub ailələr salıb. Ehtimal olunur ki, mirik sözü türk dillərindəki marak/maraq sözündən olub, “muşahidə məntəqəsi” mənasındadır.[2]

Mirik kəndinin yaranma tarixi ilk orta əsrlərə, buradakı ilk insan məskənlərinin mövcudluğu isə ibtidai icma dövrünə qədər gedib çıxır. Bu kəndin ərazisindəki siklon xarakterli memarlıq nümunələri, antik qala, yeraltı mağaralar, tunellər və kəhrizlər Azərbaycan tarixini öyrənmək üçün çox maraqlı, əvəzsiz materiallardır.

Qədim dövrlərə aid daş əmək alətləri, daşdan yonulmuş istehsal vasitələri və Azərbaycanın qiymətli Mədəniyyət nümunələrindən sayılan bədii daşlar, qabartmalar, oymalar, ornamentlər və digər dekorativ tətbiqi sənətə aid olan əvəzsiz nümunələr Mirik kəndinin ərazilərində hələ də qalmaqdadır.

Tarixi abidələri

redaktə
 
Mirik kəndi orta hissə
  • Məbəd, XVI-XVIII əsr Mirik kəndi
  • Qala, Antik dövr Mirik kəndi
  • Sovmə, XVI əsr Mirik kəndi
  • Bulaq (Behbudalı bulağı), XVIII əsr Mirik kəndi
  • Dəyirman, Orta əsr Mirik kəndi
  • Evdamı, Orta əsr Mirik kəndi
  • Evdamı, Orta əsr Mirik kəndi
  • Evdamı, Orta əsr Mirik kəndi
  • Evdamı, Orta əsr Mirik kəndi
  • Qara dam, Orta əsr
  • Qara dam, Orta əsr Mirik kəndi
  • Qara dam, Orta əsr Mirik kəndi
  • Körpü, 1970 Mirik kəndi 45 Mağara (Qaranlıq kaha) Mirik kəndi
  • Kurqanlar (Təpələr) Mirik kəndi
  • Kalafalıq (yaşayış yeri), daş dövrü Mirik kəndi
  • Süjet xarakterli oyma Mirik dərəsi
  • Süjetli daş fiqur Mirik dərəsi

Məbəd (XVI-XVIII əsr)

redaktə

Mirik kəndinin qərb hissəsində (Bozlu kəndi istiqamətində) çılpaq sal daşlar üzərində inşa edilmiş və divar daşı üzərində tikilmə tarixi 1655-ci il yazılan Qafqaz Albaniyası dövrünün çox nadir memarlıq nümunələrindən biri olan üçnefli Bazilika hal–hazırda istifadəyə yararlı vəziyyətdə qalmaqdadır.

Bazilikanın xaricindən ümumi uzunluğu 20,60 metr eni isə 12 metrdir. Divarın qalınlığı 1,55 metrə bərabər olan abidənin tikintisində yerli pud daşlardan və əhəngdən istifadə olunmuşdur. Binanın yeganə çıxış qapısının ətrafı və cənub fasadı maraqlı ornamet və oymalarla bəzədilmişdir. Abidənin interyerində daş üzərində günəş saatı oyulmuşdur.

Bazilikanın daxili, içəri tərəfdən genişləndirilən 6 pəncərə vasitəsi ilə işıqlandırılır. Binanın daxili sütunları bərabər məsafədə dairəvi şəkildə formalaşdırılmışdır. Tağ daşlarının çıxıntıları binanın künc daşlarına qədər uzanaraq xüsusi bir dəqiqliklə hörülərək, binaya məxsusi bir gözəllik verir. Binanın tavanı fraqmetləşdirilən daşlarla yan divarların hörgüsünə bərkidilmişdir. Abidənin tikinti quruluşu deməyə əsas verir ki, bu abidənin istifadəsində dini ayinlərin icrası nəzərdə tutulmayıb.

İşğaldan sonra ermənilərin abidənin divarları üzərində dəyişiklik edib etməmələri hələlik bizə məlum deyildir. Yalnız bir şey məlumdur ki, Ermənistan Hökuməti 2006-ci ildən bu abidəyə öz xüsusi qərarrı ilə erməni kilsəsi statusu verib.

Sovet dövrü bu abidə kəndin əvvəlcə ərzaq anbarı sonralar isə kənd mədəniyyət evi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

Coğrafiyası və iqlimi

redaktə
 
Qırxbulagın meşəsi (Qalaca tərəfdən görünüş)

Mirik kəndi Həkəri çayın Minkənd qolunun sol sahilində, Bozlu kəndindən qərb tərəfə 2 km hündürlükdə dəniz səviyyəsindən 1440-1520 metr yüksəklikdə yerləşir.

Kəndin ərazisindən axan çaylar

Mirik çayı, Dəlikli suyu, Həkəri çayının Minkənd qolu.

Kəndin ərazisindəki bulaqlar

Alışan bulağı, Hümmət bulağı, Navlı bulaq, Şirinlərin bulagı,3 ədəd Şor bulaq, Korca bulaq, Daş bulaq, Şirin bulaq, Qızlar bulagı, Həmzə bulagı, Məmmo bulağı, 2 ədəd Turş bulaq, Səlim bulağı, Şərih bulaq, Şeyin bulağı, Kərbəlayi Behbudalı bulağı, Göybulaq, Sona bulağı, Qırxbulaq.

Kəndin yer adları və örüşləri

Mirik cayı (caylar - Alma bagı, Gilas bagı), Kərimlərin bagı, Bəylərlərin-Sevdimalıların şamı, Cabbarların şamı, Qədmalların bagı, Gülmalların bagı, Ələkbərlərin bagı, Əmralların bagı, Mollauşagının bagı, Mehtilərin bagı, Qorcuların bagı, Hümmətlərin bagı, Nazdının yeri, Təpə, Əyrilər, Agalarların yerı, Novruzların yeri, Alışanın meşəsi, Sarı təpə, Qırrov şamı, Daşlı yol, Qasım əkən, Həsənlərin meşəsi, Dolayı yol, Enli dərə, Yanığın döşü, Haça daş, Qənşər tələsi, Mirik qüzeyi, Damın quzeyi, Huruklər, Nagı talaları, Edilxan cuxuru, Top daş, Şirin bulagın dərəsi, Mirik güneyi, Daşli guney, Mumlu qaya, Şaver talası, Çaxmaxlının guneyi, Qızıl qaya, Şişlər, Qalanın başı, Parca meşə, Qırxbulagın meşəsi, Qalanın dalı, Bayqarabaşı, Haxver talası, Qırxbulaq, Dəliklinin kahası, Dəliklinin dərəsi, Qülləqən çölü, Kalafalıq, Şeyin mərzi, Yurdlar, Qafar tələsi, Allahverdiölən dərə, Təpələr, Arpa dərəsi, Göybulaq, Sonabulagı, Quru dərə, İbrahim Xəlil qalagı, Qalax tələsi.

Əhalisi

redaktə

Mirik kəndinin etnik tərkibi Azərbaycan türklərindən ibarətdir. Faktiki olaraq əhalinin sayı 2000 nəfərdən çoxdur.

Nəsillər
  • Əhmədlər – qolları: Qorcular, Nurular, Ələsgərlər, Kərbəlayı, Suleymanlar (və ya Kərimlər)
  • Qəlilər (və ya Qəllər) – qolları: Gulmallar, Niftallar, Hüsenyuşağı, Nəcəflilər (və ya Qədmallar)
  • Hüsenallar
  • Şirinlər
  • Hopurlar (və ya Hopurru) – qolları: Həsənlər, Abbaslar, Alirzalar, Alişanlar
  • Qaraxanlar – qolu: Həşimlər
  • Urtikli (Hurtikli)
  • İmanlılar
  • Dəmolar
  • Kolanılar

Ermənistanın Azərbaycan Respublikasına təcavüzü zamanı Mirik kəndinin əhalisi də respublikamızın ərazi bütövlüyünün qorunması proseslərində yaxından iştirak etmişdir, ümumilikdə kənd respublikamızın ərazi bütövlüyü uğrunda gedən doyüşlərdə iki şəhid vermiş onlarla müharibə iştirakcısı olmuş və iki nəfər itkin düşmüşdur.

Şəhidlər
  • Şərifov Şərif Müzəffər oğlu
  • Həşimov Hamlet Kərim oğlu
İtkin düşənlər
  • Nəcəfalıyev Sərdar Əli oğlu
  • Ağalarova Gülyetər Ədil qızı

İqtisadiyyatı

redaktə

Əhalinin əsas məşğuliyyəti bostançılıq, bağçılıq, arıçılıq, heyvandarlıq və qismən də olsa toxuculuq idi. Son zamanlar kənddə ticarətə meyl artırdı. Kənd təsərrüfatı məhsullarının xüsusi ilə də kartof istehsalına görə Mirik kəndi rayonda çox mötəbər yerlərdən birini tuturdu. Əhalinin yaşayış evləri kahalardan, qara damlardan, və sonralar müasirləşən müasir tipli balkonlu kənd evlərindən ibarət idi.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
  2. ↑ Mirik // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN 978-9952-34-156-0.

Xarici keçidlər

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Mirik&oldid=7123702"