Mirnı ulusu (saxa Мииринэй улууhа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Mirnı şəhəridir.

Mirnı ulusu
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

62°32′ şm. e. 113°57′ ş. u.HGYO


Ölkə
İnzibati mərkəz Mirnı (Yakutiya)
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 12 yanvar 1965
Sahəsi
  • 165.800 km²
Saat qurşağı
  • Yakutsk vaxtı[d]
Əhalisi
Əhalisi
  • 71.308 nəf. (2023)[1]
Rəsmi sayt
Mirnı ulusu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

redaktə

Sahəsi 165,8 min km²-dir. Şimaldan və şimal-şərqdən Olenok ulusu, şərqdən Nyurba və Suntar ulusları, cənubdan Lena ulusu, qərbdən İrkutsk və Krasnoyarsk vilayətləri ilə həmsərhəddir. Bu ərazidə böyük bir anomal vadilərdən biri Ölüm vadisi yerləşir.

Təbii şərait

redaktə

Relyefi platodur. Ulusun şimalında Vilyoy yaylası, cənubda Prilensi yaylası yerləşir.

Böyük çayı Vilyoydur. Ulus ərazisində Vilyoy su anbarı yerləşir.

Yanvar ayının orta temperaturu cənubda -32 ° C-dən şimalda -40 ° C, iyulda + 14 ... + 16 ° C arasında dəyişir. İllik yağıntının miqdarı 250-300 mm-dir.

Nüvə partlayışları

redaktə

2 oktyabr 1974-cü ildə Udaçnı şəhərindən 2,5 km şimalda, 98 m dərinlikdə, 1,7 kiloton tutumlu yeraltı nüvə partlayışı reallaşır.

24 avqust 1978-ci il, Ayxaladan 39 km şərqdə, Kraton-3 qurğusunda 577 metr dərinlikdə, 19 kiloton tutumlu bir sənaye nüvə partlaması reallaşdırılır.

1976-1987-ci illərdə "Oka", "Vyatka", "Şeksna", "Neva" partlayışlarında tutumu 15 kiloton olan beş partlayış. Mirny şəhərindən 120 km cənub-qərbdə, Srednebotuobinski neft yatağında baş tutur.

Ulusun tarixi

redaktə

Mirnı rayonu 12 yanvar 1965-ci ildə Lena, Suntar və Olenok rayonlarının ərazilərinin bir hissəsindən qurulmuşdur.

1930-cu ildə müasir Mirnı ulusu ərazisinin bir hissəsini əhatə edən Sadınski rayonu qurulur. Onun ərazisinə Botuobinski, Sadınski, Çuoninski daxil olur. 1948-ci ildə rayon ləğv edilir.

Əhalisi

redaktə
Milli tərkib

2002-ci il siyahıyaalmasına görə əhalisinin 67,5% - ruslar, 9,8% - ukraynalılar, 7,6% - saxalar, 6,5% - tatarlar, 1,3% - buryatlar, qalanları - digər millətlər təşkil edir.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Mirnı və Udaçnı şəhərləri, Ayxal, Almaz, Svetlı və Çernışevski şəhər tipli qəsəbələri) ulus əhalisinin 96,52 % -i yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

redaktə

Mirnı ulusu ərazisinə 6 şəhər və 3 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 14 yaşayış məntəqəsi daxildir[2][3].

Nəqliyyat

redaktə

Anabar (Lensk - Mirnı - Çernışevski - Udaçnı) və Vilyoy (Yakutsk - Vilyoysk - Mirnı) avtomobil yolları rayon ərazisindən keçir.

Mirnı və Polyarnıdə hava limanları vardır.

İstinadlar

redaktə
  1. Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
  2. "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.
  3. "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-14.