Molla Əhməd məscidi
Molla Əhməd məscidi — XIV əsrdə tikilmiş və İçərişəhərdə yerləşən tarix-memarlıq abidəsi.
| Molla Əhməd məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| 40°22′03″ şm. e. 49°50′08″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər |
 Bakı |
| Yerləşir | İçərişəhər, Sabir küçəsi, 9 |
| Aidiyyatı | İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
| Memar | Mahmud ibn Səd |
| Sifarişçi | Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba |
| Tikilmə tarixi | XIV yüzilliyin əvvəli |
| Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | əsaslı şəkildə təmir-bərpa edilib |
| Rəsmi adı: Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | vi |
| Təyin edilib | 2000 |
| İstinad nöm. | 958 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa və Şimali Amerika |
| İstinad nöm. | 85 |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| Kateqoriya | Memarlıq abidələri |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
redaktəMolla Əhməd məscidi İçəri Şəhərin məhəllə məscidləri tipinə aiddir.[1] XIV əsrin əvvəllərində Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbabanın sifarişi ilə ustad-memar Mahmud ibn Səd tərəfindən tikilib.[1][2][3]
.JPG)
Məscid planda dördbucaq şəklində olub həcmcə kiçik bir zaldan ibarətdir[4]. Bir mərtəbəlidir və minarəsi yoxdur.[5] Cənub divarında sadə mehrab, yanlardan taclı, alçaq formalı daş qübbə işlənib.[6] Məscidin binası gözə çarpmayan assimetrik fasad, dəqiq profillənmiş giriş və sonradan əlavə olunmuş iki kiçik pəncərə ilə tamamlanır.[2] Fasadın yuxarı hissəsində uzun zolaq şəklində yerləşdirilmiş iki sətirlik ərəb dilində yazılmış kitabədə həm sifarişçi, həm də memar haqqında məlumat verilir.[1] Məscidə Əhməd adlı şəxs axundluq etdiyi üçün xalq arasında Molla Əhməd məscidi adlandırılıb.[2][7]
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi.[8]
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[9][10]
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 Şamil Fətullayev. Bakının memarlıq ensiklopediyası (PDF). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2013. səh. 87. ISBN 978-9952-32-020-6.
- ↑ 1 2 3 "Molla Əhməd məscidi - İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu". icherisheher.gov.az. 2022-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- ↑ Azərbaycan və Əhli-beyt irsi (PDF) (az.). Bakı: Elm və təhsil. 2013. 95. 2024-02-02 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-02-02.
- ↑ Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. 51. ISBN 964-8121-59-1. 2021-07-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ Aslan, Aysel. "İçərişəhərin restavrasiya olunan abidələri". modern.az (az.). 2022-04-18. 2022-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- ↑ Fərhadoğlu, Kamil. İçərişəhər (az.). Bakı: Ş-Q və Çinar-çap. 2006. 136. 2024-02-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-02.
- ↑ Ağayev, Qafar. "İçərişəhərin qədimi məscidləri və tarixi hamamından". 1news.az (az.). 2022-04-18. 2024-01-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- ↑ Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN 9952-8052-0-9. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- ↑ "Dini abidələr". icherisheher.az. 2018-06-30. Archived from the original on 2018-06-30. İstifadə tarixi: 2024-01-29.