Monqol səhra qarquşu

Monqol səhra qarquşu (lat. Bucanetes mongolicus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin vüroklar fəsiləsinin səhra qarquşu cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.

Monqol səhra qarquşu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Sinif: Quşlar İnfrasinif: Yenidamaqlılar Klad: Neoaves Klad: Passerea Klad: Telluraves Klad: Australaves Klad: Eufalconimorphae Klad: Psittacopasserae Dəstə: Sərçəkimilər Klad: Eupasseres Yarımdəstə: Oxuyan sərçələr İnfradəstə: Passerida Fəsiləüstü: Passeroidea Fəsilə: Vüroklar Yarımfəsilə: Carduelinae Cins: Səhra qarquşu Növ: Monqol səhra qarquşu
Beynəlxalq elmi adı
Bucanetes mongolicus[…]
Şəkil axtarışı ITIS   997781 NCBI   589913

Təsviri

Kiçik, uzunquyruqlu quşdur. Böyük, qısa başı və qalın boz-sarı dimdiyi vardır. Erkəklərin "qaşı" və alt hissələri (sinəsi və böyürləri) çəhrayı xallarla örtülüdür. Qanadlarında ağ və çəhrayı rənglərdə geniş zolaqlar var.

Yayılması

Dünyada böyük bir yayılma arealına malikdir. Türkiyənin şərqindən Qafqaza, eləcə də Orta Asiyadan Çinə qədər; Monqolustanı və Cənubi Kəşmiri əhatə edən ərazidə rast gəlinir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında 1915-ci ildə yazda Bulqan, 1960-1970-ci illərdə Aza (Culfa rayonu) kəndləri ətrafında, müasir dövrdə Culfa rayonunun "Noxuddağ" və "Gendərə" ərazilərində qeydə alınmışdır.

Həyat tərzi

Quraq dağlıq sahələrdə (1000-4000 m), yarıquraq bölgələrdə, qayalıq yamaclarda yuvalayır. Oturaq növdür.

Sayı

Avropada ehtimal olunan sayı 520 cütdən çoxdur (Türkiyə, Ermənistan, Azərbaycan). Azərbaycanda yalnız Naxçıvan Muxtar Respublikasında Culfa rayonunun "Noxuddağ" ərazisində 2010-cu ildə müşahidə olunmuşdur. Sayı hər 5 km2-də 0-1 fərddən çox olmur. Ərazidə ümumi sayı 10-15 cütdən çox deyildir.

Azalma səbəbləri

Davamsız otarma nəticəsində birki toxumlarının azalması və qayalıqların deqradasiyası.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Ərazinin Ordubad yasaqlığının tərkibinə daxil edilməsi müəyyən qədər faydalı olmuşdur.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Otarmanın məhdudlaşdırılması növün qorunmasına kömək edər.