Motiv (ədəbiyyat)

Motiv (lat. moveo — "hərəkət edirəm") — süjetin ən sadə komponenti. Y.E.Berezkinə görə folklor-mifoloji motiv bir neçə folklor-mifoloji mətnində meydana gələn obraz və ya epizod / yaxud obrazlar / və yaxud epizodlar sistemidir.Buna misal olaraq göydə artıq olan günəşləri endirmək motividir. Digər təriflər də var. B.V.Tomaşevski "Ədəbiyyat nəzəriyyəsi". Poetika "motivi belə müəyyənləşdirir:" Əsərin ayrılmaz hissəsinin mövzusu motiv adlanır. Əslində hər təklifin öz motivi var. A.N. Veselovskinin "Süjet Poetikası"nda verdiyi tərifi: "Motiv dedikdə, ibtidai ağlın və ya gündəlik müşahidənin müxtəlif istəklərinə məcazi mənada cavab verən ən sadə hekayə vahidi nəzərdə tutulur." "Motivin işarəsi onun məcazi tək müddətli sxematikliyidir; alt mifologiya və nağılların daha da parçalanmayan elementləri bunlardır."

Motiv nümunələri

redaktə
  • Xeyirxah vəhşi
  • Xeyirxah quldur
  • Başı dərddə olan qız
  • Döyüşçü qız
  • Doppelanger
  • Dağlarda kral
  • Körpələrin döyülməsi (motiv)
  • Cazibədar şahzadə
  • Paltar geyinmə
  • Filosof Daşı

Ədəbiyyat

redaktə
  • Berezkin Yu. E., Duvakin EN Folklorun və mifoloji motivlərin bölgələrə görə tematik təsnifatı və bölgüsü. Analitik kataloq.
  • Veselovski
  • Tomaşevski
  • Steblin-Kamenski
  • Propp V. Y.

Həmçinin bax

redaktə
  • Ədəbiyyat
  • Aanri-Tompson göstəricisi

İstinadlar

redaktə
  • Николаев А. И. Теория мотивов и её вариации (недоступная ссылка)