Nüsnüs hamamıNaxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Nüsnüs kəndində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi.

Nüsnüs hamamı
Ölkə  Azərbaycan
Şəhər Naxçıvan
Yerləşir Ordubad rayonunun Nüsnüs kəndi
Üslubu Naxçıvan memarlıq məktəbi
Vəziyyəti fəaliyyət göstərir
ƏhəmiyyətiYerli əhəmiyyətli
Nüsnüs hamamı (Azərbaycan)
Nüsnüs hamamı

Bu hamam yeraltı hamamlar qrupuna aiddir.[1]

XIV-XV əsrlərə aiddir.[1]

Hamamın planı düzbucaqlı formada olub, yuyunma salonu və onlara bitişik köməkçi otaqlardan ibarətdir.[2] Uzunluğu 22,6 m, eni 9,4 m olmaqla, ümumi hündürlüyü 5,6 metrdir. Ümumi sahəsi 213 m² olan hamamın soyunma və yuyunma salonu, ona birləşdirilən köməkçi otaqlar iki sferik günbəzlə örtülmüşdür. Soyunma və yuyunma salonu bir-biri ilə kiçik tamburlar vasitəsilə birləşdirilmişdir.[3]

İsti su hovuzu yuyunma salonuna bitişik inşa olunub. Keçmişdə xəzinəyə su dağdan çəkilmiş saxsı borular ilə gətirilirmiş. Su xəzinənin arxasında inşa olunmuş su anbarına toplanaraq oradan hamama və hovuza verilirmiş. Hamamda yuyunan adamlar isti suyu yuyunma salonuna açılan hovuzdan, soyuq suyu isə digər borular vasitəsi ilə xəzinənin yanında yerləşdirilmiş otaqdan götürürdülər. Yuyunma otağı və ona birləşən otaqların altından isti havanın keçməsi üçün borular keçir. Kanal ilə bacanın keçidləri arasında əlaqə vardır.[1]

Hamamın 3 bacası var: Yuyunma salonunun cənub hissəsində ocağın üstündə, digər ikisi isə yuyunma salonunun şimal hissəsində, qərb və şərq divarlarında. Ocaq xəzinənin altında yerləşir, giriş oyması var.

Yuyunma otağı və ona birləşən otaqların altından isti hava verən kanallar gedir. Kanalın bir ucu ocağa digər ucu isə bacaya birləşdirilib. Hamamın salonlarının tavanını dairəvi günbəzlə, otaq və dərin taxçalar tağtavanla qapanıb. Hamamı digər orta əsr hamamlarından fərqləndirən cəhəti onun divalarının, günbəz və tağ tavanlarının dağ daşı ilə inşa olunmasıdır. Hamamın içərisi günbəz və tavanının mərkə zində qoyulmuş baca vasitəsilə işıqlandırılır. Keçmiş zamanlarda hamamı qızdırmaq üçün samandan və odundan istifadə edirmişlər. Saman ocağa qoyulduqdan sonra ocağın bacası və ağzı qapanır, yaranan istilik həm xəzinədəki suyu qızdırır, həm də hamamın döşəməsinin altında yerləşdirilən borulardan keçərək yuyunma zalını qızdırırdı.[4]

Hal-hazırda bərpaya ehtiyacı var.[5]

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 1,2 Naxçıvan abidələri ensiklopediyası Arxivləşdirilib 2019-02-09 at the Wayback Machine. Naxçıvan: 2008, səh.382  (az.)
  2. Naxçıvan tarixi. Arxivləşdirilib 2020-11-26 at the Wayback Machine Üç cilddə. I cild. Naxçıvan: 2013, səh.279.  (az.)
  3. Naxçıvan ensiklopediyası. 2 cilddə. Cild 2. Naxçıvan: 2005, s.131-132, 382-383
  4. Naxçıvan abidələri ensiklopediyası Arxivləşdirilib 2019-02-09 at the Wayback Machine. Naxçıvan: 2008, səh.383  (az.)
  5. Baku TV. "18-ci əsrə məxsus memarlıq abidəsinin baxımsız qalmasına səbəb nədir?" (az.). Youtube.com. 28.02.2024. 2024-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-28.