Nanometr

Nanometr
Nanometr
Ümumi məlumatlar
Ölçdüyü anlayış	uzunluq

Nanometr (Sİ simvolu: nm) — metrik sistemdə metrin milyardda birinə bərabər olan uzunluq vahididir (0,000000001) m). Bir nanometr elmi qeydlərdə 1×10^-9 m kimi ifadə edilə bilər.

Tarixi redaktə

Nanometr əvvəllər millimikrometr və ya daha çox qısaca millimikron kimi tanınırdı, çünki o, 1/1000 mikron (mikrometr) və tez-tez mμ və ya μμ simvolu ilə işarələnirdi.^[1]^[2]

Etimologiya redaktə

Ad Sİ prefiksini nano - (qədim yunan dilindən νάνος, nanos, "cırtdan") ana vahidin adı metrlə (yunanca μέτρον, metrοn, "ölçü vahidi") birləşdirir. Ölçü vahidindən başqa bir şey üçün prefiks kimi istifadə edildikdə ("nanologiya"da olduğu kimi) nano nanotexnologiyaya və ya adətən nanometrlər miqyasında baş verən hadisələrə aiddir.^[1]

İstifadəsi redaktə

Nanometr tez-tez atom miqyasında ölçüləri ifadə etmək üçün istifadə olunur: məsələn, helium atomunun diametri təxminən 0,06 nm, ribosomun diametri isə təxminən 20 nm-dir. Nanometr həmçinin spektrin görünən hissəsinin yaxınlığında elektromaqnit şüalanmanın dalğa uzunluğunu müəyyən etmək üçün də istifadə olunur: görünən işıq təxminən 400-700 nm arasında dəyişir.^[3] 0,1 nm-ə bərabər olan anqstrem əvvəllər bu məqsədlər üçün istifadə olunurdu.

1980-ci illərin sonundan etibarən, 32 nm və 22 nm yarımkeçirici qovşaq kimi istifadələrdə, yarımkeçirici sənayesində miniatürləşdirmə üçün ITRS Yol Xəritəsinin ardıcıl nəsillərində tipik xüsusiyyət ölçülərini təsvir etmək üçün də istifadə edilmişdir.

İstinadlar redaktə

↑ ¹ ² Svedberg, The; Nichols, J. Burton. "Determination of the size and distribution of size of particle by centrifugal methods". Journal of the American Chemical Society. 45 (12). 1923: 2910–2917. doi:10.1021/ja01665a016.
↑ Svedberg, The; Rinde, Herman. "The ulta-centrifuge, a new instrument for the determination of size and distribution of size of particle in amicroscopic colloids". Journal of the American Chemical Society. 46 (12). 1924: 2677–2693. doi:10.1021/ja01677a011.
↑ Hewakuruppu, Y., et al., Plasmonic " pump – probe " method to study semi-transparent nanofluids Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine, Applied Optics, 52(24):6041-6050

[:0-1] ¹ ² Svedberg, The; Nichols, J. Burton. "Determination of the size and distribution of size of particle by centrifugal methods". Journal of the American Chemical Society. 45 (12). 1923: 2910–2917. doi:10.1021/ja01665a016.

[:2-2] Svedberg, The; Rinde, Herman. "The ulta-centrifuge, a new instrument for the determination of size and distribution of size of particle in amicroscopic colloids". Journal of the American Chemical Society. 46 (12). 1924: 2677–2693. doi:10.1021/ja01677a011.

[:1-3] Hewakuruppu, Y., et al., Plasmonic " pump – probe " method to study semi-transparent nanofluids Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine, Applied Optics, 52(24):6041-6050

[1]

[2]

[3]