Nullifikasiya

Nullifikasiya (lat. nullificatio — məhv olunması) — bir sənədin və ya əskinasların hüquqi qüvvəsindən, faktiki əhəmiyyətindən və qanuniliyindən məhrum edilməsidir.

Əskinasların ləğvi

Əskinasların ləğvi, yəni onların faktiki əhəmiyyətinin ləğvi yüksək inflyasiya səviyyəsinə görə, ən kiçik nominallı əskinaslar öz aktuallığını itirdikdə həyata keçirilə bilər. Belə vəziyyətdə əskinaslar əvvəlcədən müəyyən edilmiş tarixdən etibarən öz qüvvəsini itirir və bu tarixdən əvvəl və bu tarixdən sonra müəyyən edilmiş müddət ərzində etibarlı əskinaslara dəyişdirilə bilər. Məsələn, Belarusda 2015-ci il iyulun 1-dən 50 rubl nominalında əskinasların buraxılmasını dayandırdılar. 2015-ci il sentyabrın 1-dən onlar artıq ödəniş vasitəsi kimi qəbul edilməyib. Və 2016-cı il iyunun 1-dən onlar mübadilə üçün qəbul olunmur və öz qüvvəsini tamamilə itirir.

Nullifikasiya redenominasiya zamanı da həyata keçirilə bilər ki, bu da inflyasiyanın yüksək templəri və bütün əskinasların etibarlılığını itirməsi və yeniləri ilə əvəz edilməsi qərarı ilə də baş verə bilər. Belə bir vəziyyətdə, bir qayda olaraq, daha kiçik nominallı, 10 köhnəyə 1 yeni və ya 10-a bölünən digər nisbətdə əskinaslarla əvəz olunur. Analoji vəziyyət Almaniyada 1924-cü ildə baş vermişdi, bir yeni marka 1 trilyon köhnə ilə dəyişdirildikdə.

Həmçinin köhnə əskinasların tamamilə yenisi ilə əvəz edilməsi ilə ləğvetmə ölkədə siyasi sistemdə köklü dəyişiklik olduqda və ya dövlətin yox olması və onun yerində bir və ya bir neçə yeni dövlətin yaranması zamanı baş verir. Məsələn, SSRİ-nin dağılması və 15 müstəqil dövlətin yaranması ilə onların hamısı müxtəlif vaxtlarda milli valyutalar yaratdılar.

Qiymətli kağızların ləğvi

Qiymətli kağızların etibarsız olması qiymətli kağızın özündə göstərilən müddətə görə baş verə bilər, bundan sonra o, etibarsız olur. Həmçinin - məhkəmə qərarı əsasında, habelə müvafiq ölkələrin qanunları ilə müəyyən edilmiş digər üsullarla.