Oleq Şulbayev

Oleq Petroviç Şulbayev(xakasca:Олег Петрович Шулбаев,21 avqust 1954 – 31 dekabr 2018, Abakan) — xakas yazıçısı və jurnalisti, Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü (1999), Rusiya Jurnalistlər Birliyinin üzvü.

Oleq Petroviç Şulbayev
Təxəllüsü	Oleq Şulbayev
Doğum tarixi	21 avqust 1954
Doğum yeri	Nijnıe Sira ulusu, Taştıp rayonu , Xakasiya Respublikası
Vəfat tarixi	31 dekabr 2018 (64 yaşında)
Vəfat yeri	Abakan, Xakasiya Respublikası
Vətəndaşlığı	Rusiya
Milliyyəti	xakas
Təhsili	Abakan Dövlət Pedaqoji İnstitutu
Fəaliyyəti	yazıçı, jurnalst
Əsərlərinin dili	xakasca
Janrlar	hekayə, povest, publisistika

Həyatı

Oleq Petroviç Şulbaev 1954-cü ildə Xakasiya Respublikasının Taştıp rayonunun Nijnnie Sira kəndində müəllim ailəsində doğulmuşdur. Atası Pyotr Andreyeviç Şulbayev ixtisasca tarix, anası mariya Qriqoryevna Şulbayeva rus dili və ədəbiyyatı müəllimi olmuşdur. 1961–1970-ci illərdə o, Ançul 8 illik və Yuxarı-Taştıp orta məktəblərində təhsil almışdır.

1970–1975-ci illərdə Oleq Şulbayev Abakan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsinin Xakas dili və ədəbiyyatı şöbəsində oxumuşdur. Məzun olduqdan sonra Taştıp orta məktəbində rus dili və ədəbiyyatı, xakas dili və ədəbiyyatı müəllimi işləmişdir.

1976–1977-ci illərdə Oleq Şulbayev "Lenin yolu" ("Ленин чолы") qəzetinin müxbiri işləmişdir. SSRİ Silahlı Qüvvələrinin tərkibində Yakutiyada hərbi xidmət keçdikdən sonra həmin qəzetin redaksiyasına qayıtmış, əvvəlcə şöbə müdiri, daha sonra məsul katib vəzifələrində çalışmışdır. 1984–1986-cı ildə Novosibirsk Ali Partiya Məktəbinin jurnalistika şöbəsində dinləyici kimi təhsil almışdır. Xakasiya radiosunun və "Selskaya Jizn" qəzetinin müxbiri işləmişdir. Eyni zamanda, Oleq Şulbaev N. F. Katanov adına Xakasiya Dövlət Universitetinin Türk dilləri ixtisası üzrə aspiranturasını bitirmişdir (2001–2003). Oleq Şulbayev Rusiya və Xakasiya Yazıçılar və Jurnalsitlər Birliklərinin üzvü olmuşdur.

Yaradıcılığı

Oleq Şulbayevin ilk hekayələri XX əsrin 80-ci illərinin əvvəllərində "Lenin Çolu" qəzetində dərc edilmişdir. Daha sonra onun əsərləri "Xakas Çiri", "Xakasiya", "Abakan", "İnesay", "Tigir Xury" qəzetlərində yayınlanmışdır. Bunlardan ən məşhurları "Göndərilməmiş məktub", "Xasan haqqında", "Keçid" və b. yazılardır. Daha sonra "Narahat 1938-ci il" (1995) (qəzet versiyası 2003-cü ildə "Qanlı Tülkü ili" adı altında ayrıca kitab kimi nəşr olunmuşdur), "Gəncliyin saf göz yaşları" (1996), "Ançuça" (2004), "Seçim" (2005), "Yalnız sənin üçün" (2005), "Baş leytenantın böyük sevgisi" (2005) və digər əsərləri ona uğur qazandırmışdır. Müəllifin "Seçim-2", "Şirin göbələklər", "Bir dostumun ad günü", "Mənim günahım nədir?", "Brınza", "Kartofun rəngi" povestləri yazılsa da, hələ çap olunmamışdır. Bir müddət "Xakasiya" qəzetində Xakas dilinin öyrənənlər üçün "Bu xakasca necədir?" adlı rubrikaya rəhbərlik etmişdir.

QISA BİBLİOQRAFİYA

• Год кровавой лисицы (Ханга пурлуххан чылы). Повесть на хакасском языке. – Абакан: Отдел издательской деятельности ХРИПК и ПРО, 2003. –104 с.
• Анчуча: рассказ. – Абакан : Хакас. кн. изд-во, 2006. – 28 с.
• Год кровавого лиса. Повесть. на русском языке. – Абакан: Хакасское книжное издательство, 2010. – 112 с.
• Абек: рассказы и очерки . – Абакан: Дом литераторов Хакасии, 2012. – 162 с.
• Мой отец –мой герой: сборник повестей и рассказов, Абакан: Сервисный пункт, 2014. – 192 с.
• У любви прошедшего времени нет. Тетралогия на хакасском языке / Абакан: Дом литераторов Хакасии, 2014. – 216 с.

Rus dilində

• 22 июня, ровно в 4 часа… : документальный рассказ // Пятница. – 2011. – 23 июня (№ 25). – С. 17.
• Байки охотника Пектита // Хакасия. – 2009. – 18 авг. (№ 153). – С. 4.
• В Тлачике : рассказ // Хакасия. – 2008.– № 1 (8), № 2 (9). – С. 10–12.
• Год кровавой лисицы : отрывок из повести // Хакасия. – 2004. – 21 авг. (№ 159). – С. 6.
• Два валка : рассказ // Абакан. – 2010. – № 1 (17). – С. 56–62.
• Две встречи : рассказ / О. Шулбаев // Абакан. – 2012. – № 3 (27). – С. 38–42.
• Маркыч // Хакасия. – 2007. – 18 янв. – С. 4.
• Одинокая лиственница : рассказ // Пятница. — 2011. – 18 авг. (№ 33). – С. 17.
• О чём пел солдат : рассказы // Абакан. – 2006. — № 2. – С. 10–12.
• Сержант Корецкий : отрывок из повести // Абакан. – 2010. — № 1 (17). – С. 63–64.
• Старые тетради : рассказ // Хакасия. – 2000. – 7 июля.
• Только ради тебя… : отрывок из тетралогии "У любви прошедшего времени нет, или Толик, Католик, я и Айлек" / О. Шулбаев // Абакан. – 2012. – № 1. – С. 30–55.
• Шалые глаза : шутливая новелла // Пятница. – 2011. – 20 окт. (№ 42). – С. 17.

Xakas dilində

• Анчы Пектиттiң чоохтарынаң // Хан тигip. – 1996. – № 3. – С. 102–106.
• Ызылбаан пiчik. Кичiгде // Хан тигip. – 1996. – № 3. – С. 36–56.
• Чалғыс тыт // Хакас чирi. – 1998. – 24 янв.
• Анчуча // Хакас чирi – 1998. – 13, 14, 15, 20 авг.
• Год кровавой исицы. Ханға пурлуххан тÿлгÿ чылы. – Абакан : Роса, 2003. – 104 с.
• Ызылбан пiчik // Ах тасхыл. – 2005. – № 41. – С. 58–62.
• Улуғ лейтенанттың хынызы : отрывок // Хакас чирi. – 2006. – 4, 11, 18 фев.
• Ипчi köңнi — Худай köңнi // Хакас чирi. – 2006. – 16,22,23 авг.
• Пастағы хыныстың чарии // Инесай. – 2008. – № 2. – С. 30–38.
• Синiң не ÿчÿн // Инесай. – 2009. – № 1 (3). – С. 24–47.
• Ачығ сарғай: улуғ чоох // Инесай. – 2009. – № 2 (4). – С. 49–57.

Mükafatları

• "İlin adamı " diplomu (2011)
• "Xeyirxah əməllər üçün" ordeni (2014)
• Xakasiya Respublikası Əməkdar Mədəniyyət işçisi (2015)

Ədəbiyyat

• Карачаков. С. Его личная боль : [о кн. "Год Кровавой Лисицы"] // Хакасия. – 2004. – 25 авг. (№ 161). – С. 5.
• Шулбаев Олег Петрович : биобиблиогр. справочник / сост. М. Шулбаева. – Абакан : Изд-во Хакас. гос. ун-та, 2010. – 20 с.
• Энциклопедия Республики Хакасия : в 2 т. / гл. ред. В. А. Кузьмин. – Красноярск : Поликор, 2008. – Т. 2 : О — Я. – С. 292.