Orta Atlantika silsiləsi

Şimali-Atlantika silsiləsi — nəhəng Orta-Okean silsiləsinin tərkib hissəsinə daxil silsilə. Bu silsilə Tektonik plitələrin toqquşması nəticəsində meydana gəlmişdir. Atlantik okeanın dibində Şimali Amerika plitəsi ilə Avrasiya plitəsi, Afrika plitəsiCənubi Amerika plitəsi arasında yerləşir.

İslandiya

Açılışı redaktə

Atlantik okeanın dibi ilə silsilənin mövcudluğu Metyu Fonteyn Mori tərəfindən 1850 ildə irəli sürülür. Silsilə ilk dəfə 1872-ci ildə «Çelencer» gəmisi vastəsi ilə aşkarlanır. Belə ki, Transatlantik teleqraf kabel xətti çəkilişi zamanı aşkarlanır[1]. 1925-ci il araşdırmaları ilə tam olaraq təstiqlənir.[2]

Dünya okeanının 1950-ci il araşdırmaları onu göstərir ki, bu hissədə seysmikliyin yüksəkliyi müəyyənləşir. Üstəlik Şimali-Atlantika silsiləsinin Orta-Okean silsiləsinin bir hissəsi olması müəyyənləşir. Bu isə Hərəkət edən materiklər nəzəriyyəsini irəli sürən Alferd Venegerin fikirini təstiqləyirlər.

Silsilənin tərkibi redaktə

Silsilənin uzunluğu 18 min km təşkil edir:

Orta Atlantika silsiləsi redaktə

Şimali Atlantika silsilə:

Cənubi Atlantika silsiləsi:

Geologiya redaktə

Orta Atlantika silsiləsi litosfer tavalarının toqquşması nəticəsində Trias dövründə formalaşmışdır.

İstinadlar redaktə

  1. Redfern, R.; 2001: Origins, the Evolution of Continents, Oceans and Life, University of Oklahoma Press, ISBN 1-84188-192-9, p. 26
  2. Alexander Hellemans and Brian Bunch, 1989, Timeline of Science, Sidgwick and Jackson, London