Panzer I

Panzerkampfwagen (qısaldılmış: Pz. Kpfw. I) və ya Panzer I — 1930-cu illərdə alman yüngül tankı.

Panzerkampfwagen
PzKpfw I tankı Alman tank muzeyində
Tipi	yüngül tank
Ölkə	Üçüncü Reyx
İstismar tarixçəsi
İstismara başlanması	1934
İstismar edənlər	Üçüncü Reyx, Bolqarıstan, Çin Respublikası, Macarıstan Krallığı, İspaniya
İstifadə edilən döyüşlər	İspaniya vətəndaş müharibəsi, ikinci Dünya müharibəsi, Çin-yapon müharibəsi (1937—1945)
İstehsal tarixçəsi
İstehsalçı	Henschel & Son, MAN, Krupp, Daimler-Benz
İstehsal illəri	1934–1938, 1943
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı	5,4 ton
Sürət	37 km/saat
Əsas silah	2 × 7.92 mm MG13 pulemyot
Uzunluğu	4.02 m
Eni	2.06 m
Hündürlüyü	1.72 m
Ekipaj	2
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Birinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra ilk alman seriyalı tankı olan Pz. Kpfw. I 1930–1934-cü illərdə Krupp və Daimler-Benz şirkətləri tərəfindən hazırlanmışdır. 1934-cü ildən 1937-ci ilədək ümumilikdə bu tip 1574 tank istehsal edilmişdir. 1930-cu illərin ikinci yarısında Pz. Kpfw. I yeni yaradılmış alman zirehli qüvvələrin əsasını təşkil etmiş və 1937-ci ilə qədər daha qabaqcıl tankların kütləvi istehsalı başlandıqda da bu rolda qalmışdır. Tankın ilk müharibə istifadəsi 1936-cı ildə İspaniyada vətəndaş müharibəsi zamanı baş vermişdir, sonralar tank ikinci dünya müharibəsinin ilkin mərhələsində alman əsgərləri tərəfindən geniş şəkildə istifadə olunurdu. Pz. Kpfw. I tankı 1941–1942-ci illərdə tamamilə daha müasir tanklar əvəz edilmiş və həddindən artıq köhnəlmə səbəbiylə silahsızlaşdırılmış, müharibənin sonuna qədər yalnız təlim maşını kimi istifadə edilmışdir. Vermaxtdan başqa əsasən kiçik miqdarda, bu tip tanklar 1940-cı illərin sonlarına qədər İspaniya da daxil olmaqla bir sıra digər ölkələrə istehsal edilmişdir.

Panzer I tankının digər yüngül tanklarla müqayisəsi

	T-26	Panzer I	CV.33	CV.35
Çəki	9.4 t	5.4 t	2.3 t	3.5 t
Silah	45 mm artilleriya topu	2× 7.92 mm MG 13	6.5 mm or 8 mm pulemyot	8 mm Breda pulemyot
Döyüş sursatı	122 rounds	2,250 rounds	3,200 8 mm və ya 3,800 6.5 mm	3,200
Uzaqvurma qabiliyyəti	175 km	200 km	125 km	125 km
Zireh	7–16 mm	7–13 mm	5–15 mm	5–13.5 mm

Ədəbiyyat

Rus dilində

• А. Кощавцев, М. Князев. Лёгкий танк Panzer I / М. Барятинский. — М.: Моделист-конструктор, 2000. — 32 с. — (Бронеколлекция № 2 (29) / 2000). — 3800 экз.
• Тарас Д. А. Легкий танк Pz. I. История. Конструкция. Вооружение. Боевое применение. — М.: АСТ, 2002. — 48 с.
• А. Н. Ардашев, С. Л. Федосеев. Огнемётные танки Второй мировой войны / М. Б. Барятинский. — М.: Моделист-конструктор, 2005. — 62 с. — (Бронеколлекция, спецвыпуск № 2 (8) / 2005). — 1500 экз.
• Ф. Я. Лернер. Сражение в Скандинавии (операции на территории Дании и Норвегии в апреле—июне 1940 года) / И. Мощанский. — М.: Техника — молодёжи, 2005. — 56 с. — (Танкомастер № 5 / 2005). — 3500 экз.
• М. Коломиец, М. Макаров. Прелюдия к "Барбароссе". — М.: Стратегия КМ, 2001. — 78 с. — (Фронтовая иллюстрация № 4 / 2001).

İngilis dilində

• Beevor, Antony. Stalingrad: The Fateful Siege: 1942–1943. Middlesex, England: Penguin Books. 1998. ISBN 0-670-87095-1.
• Beevor, Antony. The Spanish Civil War. New York, US: Penguin Books. 1982. ISBN 0-14-100148-8.
• Bierman, John; Colin Smith. The Battle of Alamein: Turning Point, World War II. Middlesex, England: Viking. 2002. ISBN 0-670-03040-6.
• Candil, Antonio J., "Soviet Armor in Spain: Aid Mission to the Republicans Tested Doctrine and Equipment" (PDF), Armor, Fort Knox, KY: US Army Armor Center (March 1999), 31–38, ISSN 0004-2420, 11 yanvar 2012 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib
• Cooper, Matthew. The German Army 1933–1945. Lanham, Maryland: Scarborough House. 1978. ISBN 0-8128-8519-8.
• Daley, Dr. John, "Soviet and German Advisors Put Doctrine to the Test: Tanks in the Siege of Madrid" (PDF), Armor, Fort Knox, KY: US Army Armor Center (May 1999), 33–37, ISSN 0004-2420, 11 yanvar 2012 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib
• Franco, Lucas M. (2006). "El Tanque de la Guerra Civil Española" in Historia de la Iberia Vieja  (isp.), No. 13. ISSN 1699–7913.
• Franco, Lucas Molina. Panzer I: El inicio de una saga (Spanish). Madrid, Spain: AF Editores. 2005. ISBN 84-96016-52-8.
• Gander, Terry. Tanks & Armour: Panzerkampfwagen I & II. Hersham, Surrey: Ian Allen. 2006. ISBN 0-7110-3090-1.
• García, José María; Lucas Molina Franco. La Brunete (Spanish). Valladolid: Quiron Ediciones. 2005. ISBN 84-96016-28-5.
• García, José María; Lucas Molina Franco. Las Armas de la Guerra Civil Española (Spanish). 28002 Madrid: La Esfera de los Libros. 2006. ISBN 84-9734-475-8.
• Guderian, Heinz. Panzer Leader. New York, US: Da Capo. 1996. ISBN 0-674-01016-7.
• Hahn, Fritz. Waffen und Geheimwaffen des deutschen Heeres 1933–1945. olen 1939.
• Latimer, Jon. Alamein. United States of America: Harvard. 2002. ISBN 0-8128-8519-8.
• von Manstein, Erich. Lost Victories. St. Paul, US: Zenith Press. 1958. ISBN 0-7603-2054-3.
• McCarthy, Peter; Mike Syron. Panzerkrieg: The Rise and Fall of Hitler's Tank Divisions. New York, US: Carroll and Graf. 2002. ISBN 0-7867-1009-8.
• Miller, David. Illustrated Directory of Tanks and Fighting Vehicles: From World War I to the Present Day. St. Paul, USA: Zenith Press. 30 June 2000. ISBN 0-7603-0892-6.
• Moa, Pío. Los Mitos de la Guerra Civil (Spanish). Madrid, Spain: Esfera de los Libros. 2003. ISBN 84-9734-093-0.
• Perrett, Bryan. German Light Panzers 1932–41. Osprey. 1998. ISBN 1-85532-844-5.
• Porch, Douglas. The Path to Victory: The Mediterranean Theater in World War II. New York, US: Farrar, Straus and Giroux. 2004. ISBN 0-374-20518-3.
• Ramos, Raúl Arias. El Apoyo Military Alemán a Franco: La Legión Cóndor en la Guerra Civil (Spanish). Madrid, Spain: Esfera del los Libros. 2003. ISBN 84-9734-137-6.
• Raus, Erhard. Peter G. Tsouras (redaktor). Panzers on the Eastern Front: General Erhard Raus and his Panzer Divisions in Russia, 1941–1945. United States of America: Greenhill Books. səh. 253. ISBN 0-7394-2644-3.
• Wojna Obronna Polski 1939 (Polish). 1979. OCLC 469408844.

Xarici keçidlər

• "История создания немецких танков". Документальные фильмы. 2011-08-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-21.
• "Pz.Kpfw.I". AFV Database (ingilis). 2012-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-21.
• "Panzerkampfwagen I". Achtung Panzer! (ingilis). 2018-04-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-21.