Paralitomastix variecornis

Paralitomastix variecornis (lat. Paralitomastix variecornis) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pərdəqanadlılar dəstəsinin brakonidlər fəsiləsinin paralitomastix cinsinə aid heyvan növü.

Paralitomastix variecornis
Elmi təsnifat
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb.
Beynəlxalq elmi adı
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT
Bu parametr doldurulmayıb: latin

Həyat tərzi

redaktə

Paralitomastiks paraziti sürfə mərhələsində zolaqlı meyvə güvəsinin ikinci nəslinin ikinci yaş tırtılının daxilində qışlayır. Yazda aprel ayının sonunda tırtıllar qışlama yerindən çıxır və inkişaf etməyə başlayırlar. Yoluxmuş tırtılların inkişafı may ayının birinci ongünlüyünədək davam edir. May ayının 20-dən sonra yoluxmuş tırtıllardan parazitlər çıxmağa başlayır. Bu müddət (mayın axırı iyulun əvvəli) zolaqlı meyvə güvəsinin yumurta qoyma vaxtına təsadüf edir. Bu müddət ərzində sahib tərəfindən qoyulmuş yumurtalar parazit tərəfindən yoluxdurulur. Laboratoriya şəraitində (22-24oC temperaturda) sahibin birinci yaş tırtılı mikroskop altında yarılmış və tırtılın bədən daxilində parazit sürfələrinin (40-150 ədəd) bir-biri ilə zəncirvari şəkildə birləşməsi müşahidə edilmişdir. Aydın olmuşdur ki, parazitin sahib yumurtası daxilinə qoyduğu yumurta, poliembrional bölünmə yolu ilə çoxalmışdır. Tırtılın axırıncı yaşa yaxın dövründə isə tırtıl bədəni daxilində parazitlər artıq puplaşmağa başlayırlar. 3-5 gündən sonra, yəni axırıncı yaş tırtılların bədən daxilində puplar görünməyə başlayırlar.Parazit Şəki-Zaqatala ərazisinin meyvə bağlarında geniş yayılaraq zolaqlı meyvə güvəsinin yumurtasını yoluxdurur və onun tırtıl mərhələsində inkişaf edir (poliembrional). Zərərvericini 40-45% yoluxdurur. Parazitin dişi fərdləıri çox böyük həvəslə zolaqlı meyvə güvəsinin (Anarsia lineatella) yumurtalarını yoluxdururlar. Onun məxsusi parazitidirlər. Azərbaycanda ilk dəfə Dəvəçi rayonunda ot bitkiləri üzərində, zolaqlı meyvə güvəsinin paraziti kimi isə meyvə bağlarında qeydə alınmışdır.

İstinadlar

redaktə

Ədəbiyyat

redaktə
  • E.M.Muradova. Şəki-Zaqatala bölgəsində çəyirdəkli meyvə ağaclarının başlıca zərərvericiləri, onların parazit və yırtıcıları. Bakı, 2015.
  • Azərbaycan heyvanlar aləmi. II-buğumayaqlılar. Bakı, Elm, 2004, -388s.

Xarici keçidlər

redaktə

Həmçinin bax

redaktə