Patent trolu
Patent trolu (ing. patent troll) — termini, patent hüquqlarından sui-istifadə edən şirkətlərə və ya fərdlərə aid edilir[1]. Bu cür təşkilatlar adətən özləri patentlə qorunan texnologiyaları və ya məhsulları inkişaf etdirmir və ya istehsal etmirlər, lakin onların əsas fəaliyyəti patent hüquqlarını məhkəmələrdə tətbiq etməklə digər şirkətlərdən böyük məbləğdə kompensasiya və ya lisenziya ödənişləri tələb etməkdir.[2]
Xüsusiyyətləri
redaktə- İnnovasiya etməmək
- Patent trolu adətən öz texnologiyasını və ya məhsulunu inkişaf etdirmir. Onlar ya köhnə patentləri alır, ya da çox vaxt qeyri-işlək və geniş şəkildə formulə edilmiş patentlər alırlar, lakin özləri heç bir məhsul istehsal etmirlər.[3]
- Patentlərin kütləvi şəkildə əldə edilməsi
- Patent trolu strategiyası, çoxsaylı patentlərin alınması və bu patentlər əsasında digər şirkətlərə qarşı məhkəmə iddialarının qaldırılmasına əsaslanır. Bu patentlər adətən çox geniş şərtlərlə formalaşdırılmış olur ki, bu da onlara müxtəlif sahələrdə istifadə olunan texnologiyalara dair iddialar qaldırmağa imkan verir.[4]
- Məhkəmə iddiaları və lisenziya ödənişləri
- Patent trolunun əsas fəaliyyəti, digər şirkətlərdən lisenziya ödənişləri və ya məhkəmələr vasitəsilə kompensasiya almaqdır. Onlar çox vaxt texnologiya sahəsində fəaliyyət göstərən və ya innovativ məhsul istehsal edən şirkətlərə qarşı iddia qaldırırlar, bu şirkətlərin isə yüksək məhkəmə xərclərindən qaçınmaq üçün məcburi lisenziya ödənişləri etmələri gözlənilir.
- Qorxutma və təzyiq strategiyaları
- Patent trolunun strategiyası çox vaxt məhkəmə sistemi üzərində təzyiq göstərərək şirkətləri sürətli həll yollarına getməyə məcbur etməkdir. Məhkəmə proseslərinin uzun sürməsi və çox baha başa gəlməsi səbəbindən şirkətlər çox vaxt lisenziya ödəmək və ya məhkəmədən kənar razılaşma əldə etmək məcburiyyətində qalırlar.
Mənfi təsirləri
redaktə- İnnovasiyaya maneə — patent trolunun fəaliyyəti çox vaxt innovativ şirkətlərin işini çətinləşdirir. Bu şirkətlər vaxtlarını və maliyyə resurslarını inkişaf etdirmək əvəzinə, məhkəmə işlərinə və lisenziya ödənişlərinə sərf etmək məcburiyyətində qalırlar.[5]
- Maliyyə xərcləri — patent trolu iddiaları çox vaxt böyük məbləğlərdə məhkəmə və lisenziya xərcləri ilə nəticələnir. Kiçik və orta ölçülü şirkətlər bu cür maliyyə təzyiqlərinə davam gətirə bilmədikləri üçün inkişaflarını yavaşlada və ya dayandıra bilərlər.
- Sistemdən sui-istifadə — patent trolunun fəaliyyəti əqli mülkiyyət sistemindən sui-istifadə olaraq qiymətləndirilir. Onlar, sistemin əsl məqsədindən – innovasiyanı təşviq etməkdən – kənarlaşaraq yalnız maddi qazanc məqsədini güdürlər.[6]
Hüquqi tədbirləri və qarşı mübarizə
redaktə- Məhkəmə işləri — patent trolu ilə mübarizədə şirkətlər, iddiaları rədd etmək və ya patentin etibarsız olduğunu sübut etmək üçün məhkəmə proseslərinə müraciət edə bilərlər. Bununla belə, bu proses çox vaxt uzun və maliyyə baxımından baha başa gəlir.
- Patent islahatları — bir çox ölkələr patent trolu fenomeni ilə mübarizə aparmaq üçün qanunvericilik islahatları həyata keçirməyə çalışırlar. Məsələn, ABŞ-da 2011-ci ildə qəbul edilmiş America Invents Act (AIA) qanunu patent trolu fəaliyyətinə qarşı bir sıra tədbirlər tətbiq etdi, o cümlədən patent iddialarını məhdudlaşdıran və patent sistemində islahatlar edən müddəalar.
- Ədalətli müdafiə mexanizmləri — şirkətlər patent trolu iddialarına qarşı müdafiə mexanizmləri yarada bilərlər. Məsələn, bəzi şirkətlər məhkəmə xərclərini bölüşmək üçün birliklər yaradır və birgə hüquqi müdafiə işləri həyata keçirirlər.[7][8]
Nümunə
redaktəMəşhur patent trolu fəaliyyəti ilə tanınan bəzi təşkilatlar texnologiya sahəsində çoxsaylı patentlər əldə edərək, Apple, Google, Microsoft kimi böyük şirkətlərə qarşı məhkəmə iddiaları qaldırıblar. Bu şirkətlər çox vaxt məhkəməyə sərf edəcəkləri vəsaiti nəzərə alaraq, patent trolu ilə razılaşmağa və lisenziya ödənişləri etməyə üstünlük veriblər.[9][10]
Patent trolu anlayışı, patent hüquqlarının innovasiyanı təşviq etmək məqsədindən uzaqlaşaraq, sui-istifadə edilməsinə əsaslanan bir fəaliyyətdir. Bu cür praktika innovasiya prosesini ləngidir, şirkətlərə maliyyə təzyiqləri yaradır və məhkəmə sisteminə əlavə yük gətirir. Patent trolu fenomeni ilə mübarizə məqsədilə qanunvericilik islahatları və hüquqi mexanizmlər tətbiq olunur ki, əqli mülkiyyət sistemi innovasiyanı qorumaq və təşviq etmək məqsədinə xidmət etsin.[11]
İstinadlar
redaktə- ↑ "Chief Judge Rader: Improving Patent Litigation". September 27, 2011. May 16, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 9, 2015.
- ↑ "These Aren't The Patent Trolls You're Looking For". April 12, 2014. November 25, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 25, 2021.
- ↑ Jeruss, Sara; Feldman, Robin. "The American Invents Act 500: Effects of Patent Monetization Entities on U.S. Litigation". Duke Law & Technology Review. 11. 2012: 357–388. September 14, 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-06.
- ↑ Mullin, Joe. "Who's A Patent Troll, and Who's An Inventor?". Electronic Frontier Foundation (ingilis). 29 April 2020. April 5, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 April 2023.
- ↑ Ward, Annsley Merelle. "Fordham Report 2014: The European Unitary Patent and the Unified Patent Court". IPKat. April 25, 2014. July 28, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 25, 2014.
Europe also has a loser pays costs regime which is one reason why unlike in the US the troll problem is not too bad. [quoting Klaus Grabinski of the German Federal Supreme Court]
- ↑ Bain, Malcolm; Smith, P McCoy. Chapter 10: Patents and the defensive response // Brock, Amanada (redaktor). Open source law, policy and practice (PDF) (2nd). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. October 2022. 213–255. doi:10.1093/oso/9780198862345.003.0010. ISBN 978-0-19-886234-5. İstifadə tarixi: 2023-01-01. Şablon:Open access
- ↑ Wild, Joff. "The real inventors of the term "patent troll" revealed". Intellectual Asset Management Magazine. August 22, 2008. July 19, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 27, 2013.
- ↑ "When Patents Attack!". This American Life. WEEZ. July 22, 2011. January 4, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 26, 2012.
- ↑ "The Original Patent Troll". YouTube. January 28, 2007. 2021-12-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 22, 2014.
- ↑ (press release). "The Original Patent Troll Returns". Intellectual Property Today. may 8, 2007. may 22, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: may 22, 2014.
- ↑ "patent troll". wordspy. May 6, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-07-26.