Perim adası
Perim adası (ərəb. بريم) — Babül-Məndəb boğazında yerlıəşən vulkanik mənşəlli ada. Qırmızı dənizdə yerləşən Yəmənən məxsus olan ada. Perim adası boğazın ortasında yerləşdirindən onu iki hissəyə bölür. Böyük hissə Diqqat-al-Mayun (ərəb. دقة المايون) adlanır. Bu hissənin eni 20 km-dir. Kiçik hissə isə Bab-İskəndər (ərəb. باب اسكندر) adlanır. Kiçik hisssənin eni 3 km-dir. Adanın sahəsi 13 km²-dir. Adada yaşayış yoxdur.
| Perim adası | |
|---|---|
| ərəb. بريم | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 13 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 2,85 km |
| Hündür nöqtəsi | 28 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2012-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 12°39′ şm. e. 43°24′ ş. u. | |
| Ölkə |
 Yəmən |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adı redaktə
Antik dönəmlərdə adanın adı «Diadora adası» (yun. Διοδώρου νῆσος, ῆσος ή Διοδώρου, lat. insula Diodori)[1] olaraq xatırlanır. Perim ərəb sözü olan Barimdən (zəncirdən) törəmiş addır. Albuquerque 1513-cü ildə adanı Vera Cruz adlandırmasına baxmayaraq Portuqaliyalılar Majun və ya Mayo adlandırdılar. XVII və XVIII əsrlərdə britaniya və fransız xəritələrində boğaz kimi Babül-Məndəb adlanır. XIX əsrin əvvəllərində bəzi naviqasiya təlimatların bu ad hələdə saxlanılırdı[2]. İngilislər 1857-ci ildə adanı qalıcı olaraq işğal etdikdən sonra Perim adı ümumi şəkildə istifadə olunmağa başlanılmışdır.
Əhalisi redaktə
Adada şirinm su mənbəyi yoxdur. Bu səsbəbdən də burada daimi yaşayış olmamışdır.
Tarixi redaktə
1513-cü ildə portuqaliyalı admiral Afonso de Albuquerque Perim adasına ayaq basmışdır. Ancaq adanın osmanlı nəzarətində olması səbəbindən burada qalıcı olaraq möhkəmlənə bilməmişdir. Ada fransızlar tərəfindən 1728-ci ildə işğal olunmuşdur. Onlar adanı XVIII əsrin sonlarına qədər Fransanın mülkiyyətində saxlaya bilmişlər. 1799-cu ildə isə Britaniya Ost-Hind şirkətinin Misirə hücumu zamanı işğal olunmuşdur. 1857-ci ildə isə Böyük Britaniya tərəfindən yenidən ələ keçirilmişdir. Ada ədən koloniyasına tabe etdirilmişdir. Britaniyalılar tərəfindən 1861-ci ildə mayan inşa edilmişdir[3]. 1869-ci ildə Perim Süveyş kanalı ilə kömür daşıyan gəmilərin kömür məntəqəsi olmuşdur. 1912-ci ildə əvvəllər inşa edilmiş mayak 24 mtr hündürlüyüə qədər artırılmışdır[4]. 1916-ci ildə Osmalı ordusu adanı ələ keçirməyə cəhd göstərsə də bir nəticə əldə edə bilməmişdir. 1967-ci ildən Perim adası Yəmən Xalq Demokratik Respublikasının mülkiyyətində olmuşdur. iki dövlətin birləşdirilməsindən sonra isə Yəmənin ərazisidir.
"Yəmən-Cibuti körpüsü" layihəsi redaktə
Horns körpüsü (ing. Bridge of the Horns) adlandırılan layihə yəmən vəı cibutini bir-birinə birləşdirməlidir. Bu layihə 2008-ci ildə «Al Noor Holding Investments» Dubay şirkəti tərəfindən elan edilmişdir. Bu körpünün uzunluğu 28.5 km olmalıdır. Bu layihə gerçəkləşə bilsə dünyanın ən uzun körpülərindən birinə çevriləcəkdir. Bununla yanaşı 2010-cu ilin iyun ayında Yəmənin materik hissəsi ilə Perim arası arasında 3,5 kilometrlik (2.2 mi) körpünün I mərhələsinin başlaması, Cibuti ilə Yəmən arasında bir çərçivə razılaşması imzalanana qədər təxirə salındığını elan edilmişdir[5]. 2018-ci ilin may ayından etibarən layihədən heç bir məlumat yoxdur.
İstinadlar redaktə
- ↑ Desanges J. Le Littoral africain du Bab el-Mandeb d'après les sources grecques et latines Arxivləşdirilib 2018-06-04 at the Wayback Machine Annales d'Éthiopie. — 1978. — V. 11, № 1 — P. 95, 97-99.
- ↑ India Directory, or Directions for Sailing to and from the East Indies,[...], London 1836.
- ↑ Peter Pickering & Ingleby Jefferson (2012), Perim Lighthouse Arxivləşdirilib 2015-07-06 at the Wayback Machine, section of Perim Island - The Last Colonial Outpost. Forum Gallery Aden. Accesed on 2012-07-06.
- ↑ Peter Pickering & Ingleby Jefferson (2012), Introduction Arxivləşdirilib 2012-05-02 at the Wayback Machine, section of Perim Island - The Last Colonial Outpost. Accesed on 2012-07-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2013-08-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-03.