Pirolizin növləri

Pirolizin növləri — Oksidləşdirici piroliz-sənaye tullantılarının termiki parçalanma prosesidir. Oksidləşdirici piroliz bərk sənaye tullantıların və çirkab suların zərərsizləşdirilməsi üçün çox perspektiv üsuldur.

Quru piroliz

Bu metodla aparılan tullantıların termiki emalı, onların yüksək effektiv zərərsizləşdirilməsini, yanacaq və kimyəvi xammal kimi istifadəsini təmin edir. Quru piroliz oksigen daxil olmadan termiki parçalanma prosesidir. Nəticədə yüksək yanma istiliyi olan piroliz qazı, maye məhsul və bərk karbohidrogen qalığı alınır. Piroliz prosesi temperatura görə fərqlənir.

• 1) Asağı temperaturlu piroliz (450–550 °C). Pirolizin bu növü maye və bərk qalıqların maksimum və piroliz qazının minimum çıxımı müşahidə olunur.
• 2) Orta temperaturlu piroliz (800 °C-ə qədər) və ya orta temperaturlu kokslaşma . Aşağı yanma istiliyi olan çox miqdarda qazın çıxımını və az miqdarda maye qalığın və koksun alınması ilə keçir.
• 3) Yüksək temperaturlu piroliz və ya kokslaşma (900–1050 °C). Bu prosesdə maye və bərk məhsulların minimal çıxımı və çox miqdarda minimal yanma istiliyi olan qazın alınması ilə müşahidə olunur. Alınan qaz yüksək keyfiyyətli yanacaq olaraq uzaq məsafələrə nəql olmağa yararlıdır.

Hal-hazırda quru piroliz üsulunun istifadə səhaləri daha da genişlənir və o müasir elm və texnikanın inkişafı etapında bərk üzvi tullantıların utilizasiyası, onlardan qiymətli komponentlərin ayrılmasının perspektiv üsullarından biridir.

Karbohidrogenlərin pirolizi

Karbohidrogenlərin pirolizi (800°-900 °C)prosesi (qaz karbohidrogenləri birbaşa qovma benzin, qazoyl) etilenin, propilenin, divinil benzolun və başqa məhsulların alınma mənbəyidir.

Oduncağın pirolizi

Bu proses (450°-500 °C) nəticəsində ağac kömürü, metil spirti, sirkə turşusu, aseton, qatran və s. kimi birləşmələr alınır.

Zibilin və tullantıların pirolizi

Məişət tullantılarını piroliz vasitəsilə məhv edilməsinin bir çox layihələri var. Şin, plastik kütlə və başqa üzvi tullantıların pirolizinin təşkilində olan çətinliklər bu prosesin texnologiyası ilə bağlı deyil. Çünki , bunların pirolizi başqa bərk materialların termiki emalının texnologiyasından fərqlənmir. Problem yaradan odur ki, tullantıların çoxunda fosfor, xlor və kükürd var. Xlor pirolizin üzvi məhsulları ilə aktiv reaksiyaya girir və zəhərli çətin parçalanan maddələrin(dioksin)əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bu birləşmələrin tüstüdən tutulması ucuz olmayan və mürəkkəb prosesdir. Avtomobil şinlərinin və istifadəsi bitmiş texniki rezin məmulatların emal problemi dünyanın bütün inkişaf etmiş ölkələri üçün böyuk ekoloji və iqtisadi əhəmiyyətlidir. Şinlər və polimerlər çox qiymətli xammaldır, hansı ki, onların aşağı temperatur piroliz (500 °C) üsulu ilə emalı nəticəsində karbohidrogenlərin maye fraksiyaları (sintetik neft), karbohidrogen qalığı (texniki karbon)yanar qaz alınır.

Mənbə

1. Гориславец С. П., Тменов Д. Н., Майоров В. И. Пиролиз углеводородного сырья. // Киев: Наукова думка, 1977. — 309 с.
2. Д. Вилсон. Утилизация твердых отходов. // М.: Стройиздат, 1985, — 336 с.
3. Мухина Т. Н., Баранов Н. Л., Бабаш С. Е. и др. Пиролиз углеводородного сырья. // М: Химия, 1987. — 240 с.
4. Михайлов Г. М., Серов Н. А. Пути улучшения использования вторичного древесного сырья. // М.: Лесная промышленность, 1988. — 224 с.
5. Ямпольский Ю. П. Элементарные реакции и механизм пиролиза углеводородов. // М: Химия, 1990. — 216 с.
6. Ахметов С. А. Технология глубокой переработки нефти и газа. // Уфа: Гилем, 2002. — 672 с.
7. Солодова Н. Л., Абдуллин А. И. Пиролиз углеводородного сырья. // Казань, КГТУ, 2007. — 239 с
8. Капустин В. М., Гуреев А. А. Технология переработки нефти. Часть 2. Деструктивные процессы. // М.: КолосС, 2007. — 334 с.
9. Н. М. Городний, И. А. Мельник, М. Ф. Повхан, С. А. Тивончук, В. Д. Гуцуляк, А. Г. Сердюк, Н. Ф. Вовкотруб, В. Б. Ковалев, Надь Лоранд, С. И. Коржан. Биоконверсия органических отходов в биодинамическом хозяйстве. Киев: Урожай 1990, 254 стр.
10. Д. Вилсон. Утилизация твердых отходов. // М.: Стройиздат, 1985, — 336 с.
11. Мухина Т. Н., Баранов Н. Л., Бабаш С. Е. и др. Пиролиз углеводородного сырья. // М: Химия, 1987. — 240 с.
12. Михайлов Г. М., Серов Н. А. Пути улучшения использования вторичного древесного сырья. // М.: Лесная промышленность, 1988. — 224 с.
13. Ямпольский Ю. П. Элементарные реакции и механизм пиролиза углеводородов. // М: Химия, 1990. — 216 с.
14. Ахметов С. А. Технология глубокой переработки нефти и газа. // Уфа: Гилем, 2002. — 672 с.
15. Солодова Н. Л., Абдуллин А. И. Пиролиз углеводородного сырья. // Казань, КГТУ, 2007. — 239 с
16. Капустин В. М., Гуреев А. А. Технология переработки нефти. Часть 2. Деструктивные процессы. // М.: КолосС, 2007. — 334 с.
17. Н. М. Городний, И. А. Мельник, М. Ф. Повхан, С. А. Тивончук, В. Д. Гуцуляк, А. Г. Сердюк, Н. Ф. Вовкотруб, В. Б. Ковалев, Надь Лоранд, С. И. Коржан. Биоконверсия органических отходов в биодинамическом хозяйстве. Киев: Урожай 1990, 254 стр.