Qırmızıboyun maygülü

Qırmızıboyun maygülü (lat. Podiceps auritus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin maygülükimilər dəstəsinin maygülülər fəsiləsinin maygülü cinsinə aid heyvan növü.

Qırmızıboyun maygülü
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Sinif: Quşlar İnfrasinif: Yenidamaqlılar Klad: Neoaves Klad: Mirandornithes Dəstə: Maygülükimilər Fəsilə: Maygülülər Cins: Maygülü Növ: Qırmızıboyun maygülü
Beynəlxalq elmi adı
Podiceps auritus L., 1758[…]
Şəkil axtarışı ITIS   174482 NCBI   37050 EOL   45509032 FW   83343

Statusu

Azərbaycana qışlamağa gəlir.

Xarakterik morfoloji əlamətləri

Qışda bel tərəfi qonur-boz, qarın tərəfi, qanadlarının altı və qoltuq lələkləri, başının altı və yan hissəsi ağ, boynunun alt tərəfi boz rəngdə olur. Yayda başında kürən lələklər topası və boynunda qara “yaxalığı” olur. Boynunun arxası qaramtıl-qonur, önü və yanları, döşünün yuxarı hissəsi və bədəninin yanları kürəndir. Bədəninin üst hissəsi qaramtıl-ağ olur. Dimdiyi düz və dartılmış şəkildə, çox hissəsi qara, uc hissəsi bozumtul, dib hissəsi isə boz-çəhrayı rəngdədir. Cavanların başının və boynunun yanlarında tünd naxışlar görünür.

Cinsiyyət dimorfizmi

Erkəkləri dişilərindən az iridir.

Coğrafi yayılması

Avropa, Asiya və Şimali Amerikada yayılıb. Azərbaycanda Kür-Araz, Lənkəran və Samur-Dəvəçi ovalığında, Xəzər dənizinin sahil sularında məskunlaşır. Miqrasiyası öyrənilməmişdir.

Növdaxili müxtəliflik

Monotipik növdür. Bir yarımnövü var (P.A. Auritus Linn., 1758).

Sayı

Azərbaycanda sayı azdır. 2005-ci ilin yanvarında Xəzər dənizinin Azərbaycan hissəsində sayı 11 fərd olub. Sayına qışın şaxtalı keçməsi mənfi təsir göstərir.

Sosiologiyası

Tək, cüt-cüt və sürü halında yaşayır.

Sutkalıq fəallığı

Əsasən gündüzlər fəal olur. Miqrasiya dövründə axşam və gecə uçur.

Lələkdəyişməsi

Cütləşmədən əvvəlki lələkdəyişmə yaşlılarda qışın ortalarından martın axırlarına kimi gedir. Cavan quşlarda qış görkəminə girmək üçün birinci lələkdəyişmə oktyabrın ortalarından yanvarın axırına kimi gedir.

Yemlənmə qaydası

Yemini əsasən suya cummaqla suyun alt hissəsindən başını suya salmaqla suyun və bitkilərin üstündən yığır, bəzən isə havada tutur.

Yem xarakteri

Zoofaqdır. Əsas yemini su cücüləri, yengəclər təşkil edir. Əlavə yem kimi balıqlardan da istifadə edir.

Yırtıcıları

Azərbaycanda düşmənləri məlum deyil.

Biosenozda rolu

Hidrofil bitkilərə təsir edən biotik faktorlara daxildir. Hidrofil heyvanlardan yem kimi istifadə edir. Özü isə üçüncü səviyyəli konsumentlərin rasionuna daxildir. Beləliklə, sahil ekosistemlərində maddələrin bioloji dövriyyəsi və enerji çevrilməsində iştirak edir.

İnsan üçün əhəmiyyəti

Elmi və estetik əhəmiyyəti var.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruqlarında, Şirvan, Abşeron və Ağgöl Milli Parklarında, Dövlət Təbiət yasaqlıqlarında qorunur. Muzeylərdə (kolleksiya) nümayiş etdirilir, populyar maarifçilik ədəbiyyatlarına daxil edilir. Əlavə qorunma tədbirlərinə ehtiyac yoxdur.

Növün qeydiyyat göstəriciləri

Elmi fondlarda kolleksiyası saxlanır, muzeylərdə müqəvvası nümayiş etdirilir.