Podkozare
Podkozare (serb. Поткозарје) — Bosniya və Hersoqovinanın şimal qərb hissəsində, Kozara dağlarının yerləşdiyi ərazini əhatə edən coğrafi vilayət. Bosniya və Herseqovinanın bir parçası olan Serb Respublikası ərazisinə daxildir.
Coğrafiyası
redaktəPodkozare vilayətinin bir hissəsin Serb Respublikasının içindəki Dinarılılara aid olan Kozara Milli parkını əhatə edir. Park 1967-ci ildə vilayətin mədəni-tarixi və Kozara dağlarının qiymətli təbiətini qorumaq məqsədi ilə təşkil olunmuşdur. Onun ərazisi 3520 ha-dır. EUROPARC Avropa Milli parkları Federasiyasına daxildir. Podkazore vilayəti və Kozara dağlarının ətəklərində yerləşən iri şəhərlər — Novi-Qrad, Kostaynisa, Kozarska-Duvisa, Priedor, Qradişka və Laktaşı. Ən böyük tibbi kurortları - Mleçanisa və Mrakovisa.
Tarixi
redaktəBölgənin ən qədim slaviyan arxeloji tapıntıları X-XI əsrlərə aid nekropoldur. Onlar Mahovlyan, Bakin və Baltin-Barda aşkarlanməşdır. Baltina-Barda aşkarlanan məzarlıq erkən orta əsrlərə aid Balkan yarımadasının ən böyük tapıntılarından biridir.
Bölgənin ən mühüm tarixi hadisəsi Kozara dağında baş vermiş Kozara uğrunda döyüşdür. 1942-ci ildə Yuqoslaviya partizan gücləri tərəfindən alman qoşunları və onların köməkçilərinin üstün qüvvələrinin hücumları dəf edilmişdir. Döyüş zamanı almanlar və tərəfdarları tərəfindən təxminən 30 min dinc sakin qətlə yetirilmişdir. Qurbanların dəqiq sayı müəyyənləşdirilməmişdir.
Mədəniyyət
redaktə
Podkozare bölgəsi əhalisinin ən əhəmiyətli mədəni irs elementlərindən biri «oykaça» və kozarskoye xolo xalq mahnılarıdır. Onlar xalkq rəqsləri ilə müşahidə edilir. Ən böyük memarlıq abidəsi isə Mostanisa monastrıdır. Yerli sakinlər müxtəlif bayramları geniş şəkildə qeyd etdir, müxtəlif xalq şənlikləri və konsertlər təşkil edirlər. Hər il 19 avqustda dini, may və iyulda yuqoslaviya bayramları (Yuqoslaviyanın Xalq Qurtuluş Müharibəsi xatirəsi də daxil olmaqla) və Mayın 6-da Müqəddəs George günü təşkil edilir. Həmçinin «vaşari» və ya «sayamı» asdlı yarmarkalar təşkil edilir.
İdman
redaktəPodkazoredə eyni adlı iki həvəskar futbol klubu vardır. Onlkar Kozarski-Dubisı və Aleksandrovasa yaşatyış məntəqələrinə aiddir.
Ədəbiyyat
redaktə- Козара: вјечито поносна и легендарна планина, аутор: Драго Тодић, Српске земље и свијет (географски научно-популарни часопис), Број 27, штампа: Вилукс д.о.о. у 3.000 примјерака, издавач: Географско друштво Републике Српске, Бања Лука (2007).