Adi şirinkök

Adi şirinkök (lat. Polypodium vulgare) — bitkilər aləminin polypodiophyta şöbəsinin qıjılar sinfinin əsl qıjılar dəstəsinin şirinkökkimilər fəsiləsinin şirinkök cinsinə aid bitki növü.

Adi şirinkök
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Euphyllophytes Şöbə: Polypodiophyta Sinif: Qıjılar Yarımsinif: Əsl qıjılar Dəstə: Əsl qıjılar Yarımdəstə: Polypodiineae Fəsilə: Şirinkökkimilər Yarımfəsilə: Polypodioideae Cins: Şirinkök Növ: Adi şirinkök
Beynəlxalq elmi adı
Polypodium vulgare L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   519460 NCBI   58048

Botaniki xarakteristikası

Hündürlüyü 10–50 sm olan, çox vaxt yerüstü kökümsovları sürünən və qonur təbəqə ilə sıx örtülmüş bitkidir. Yarpaq ayası görünüşünə görə uzanmış-neştərşəkillidir, qalın dəriciklidir; yuxarı hissəyə doğru seqmentlər tədricən daralan, dartılmış və ya dəyirmiləşmişdir, tamkənarlıdır və yaxud qeyri-müəyyən mişarvaridir, qaidə hissəsinə doğru birləşmişdir; ikinci dərəcəli damarlar ikiqat-çəngəlvaridir, əsas damardan enli, demək olar ki, düz bucaq altında çıxır. Saplaq yarpaq ayasından qısadır. Sorusları dəyirmidir, orta damara yaxın yerləşmişlər; sporlar sarımtıldır, çox və ya az qabarıqdırlar. Çoxillikdir. İyul-avqust aylarında sporlayır.

Azərbaycanda yayılması

BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Qob., Kür-Araz oval., KQ mərkəzi, KQ şimal, KQ cənub, Lənk. dağ., Lənk. oval.

Yaşayış mühiti

Qayalıq yerlərdə, daşlar arasında, meşələrdə, daş binalarda və sökülmüş yerlərdə, bəzən gövdə və kötüklərdə rast gəlinir. Meşəli rayonlarda üstünlük təşkil edir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

Kökümsovunun tərkibində aşı və alma turşusu qlisirizin, santozin vardır. Tibbdə istifadə olunur. Dekorativ bitkidir.