Potyomkin zirehli gəmisində üsyan
"Potyomkin" zirehli gəmisində üsyan — 1905-ci il iyunun 14-də (27-də) başlanmış üsyan.
Tarixi redaktə
Üsyan edən zirehli gəmi Odessaya gəldi; bu zaman Odessada ümumi tətil idi. Lakin Odessa fəhlələrinin və matrosların birgə çıxışı üçün yaranmış əlverişli şəraitdən istifadə edilmədi. Xeyli adamın həbs olunması nəticəsində Odessa bolşevik təşkilatı zəifləmişdi, onun daxilində birlik yox idi. Menşeviklər isə silahlı üsyanın əleyhinə idilər və fəhlələri, matrosları hücum mübarizəsindən çəkindirirdilər.
Çar hökuməti "Patyomkin"də üsyanı yatırtmaq üçün bütün Qara dəniz donnmasını göndərmişdi. Lakin matroslar üsyan etmiş gəmiyə atəş açmaqdan boyun qaçırdılar. Buna görə də komandirlər eskadranı geri aparmağa məcbur oldular. On bir gün dənizdə dolaşdıqdan sonra ərzaqsız və kömürsüz qalan "Potyomkin" zirehli gəmisi çarəsizlikdən Rumıniya shillərinə gedib Rumıniya hökumət orqanlarına təslim oldu. Matrosların əksəriyyəti xaricdə qaldı. Rusiyaya qayıdanları isə həbs edib məhkəməyə verdilər.
"Potyomkin" zirehli gəmisində üsyan müvəffəqiyyətsiz qurtardı. Lakin çox böyük bir hərb gəmisi komandasının inqilab tərəfinə keçməsi mütləqiyyətə qarşı mübarizənin inkişafına doğru mühüm addım idi. Lenin həmin üsyanın əhəmiyyətini qimətləndirərək göstərirdi ki, bu "inqilabi ordu özəyinin yaradılmasına təşəbbüs" idi[1]
İstinadlar redaktə
- ↑ V. İ. Lenin. Əsərləri, 4-cü nəşri, 8-ci cild, səh. 394.
Mənbə redaktə
- V. İ. Lenin, "Demokratik inqilabda sosial-demokratiyanın iki taktikası", Bakı, "Azərnəşr", 1969, səh. 138.