Power-up (ing. powergüc, upyuxarı) — videooyunlarda oyun mexanikası olaraq oyunçu personaja müvəqqəti fayda və əlavə bacarıqlar verən əşya. Adətən oyunçunun ona toxunması ilə əldə olunan "power-up" əşyaları bəzən bir neçə əlaqədar əşyanın yığılması ilə də əldə oluna bilər. Populyar mədəniyyətdə öz yerini tapmış ən çox tanınan "power-up" əşyalarına "Pac-Man" seriyasındakı güc kürəcikləri[2][a] və "Mario" seriyasındakı super göbələk aiddir.[4]

Super göbələk milçəkqıran göbələyinin ideallaşdırılmış bir təsviridir.[1]

"Power-up" əşyaları adətən oyun dünyasına ya əvvəlcədən yerləşdirilirlər, ya ixtiyarı şəkildə spaun olurlar, ya döyülmüş düşmənlərdən düşürlər, ya da ki konteyleri qırdıqdan sonra düşürlər. "Power-up" adətən labirint, "shoot 'em up", birinci şəxs atıcıplatforma oyunları kimi döyüşəmeyilli videooyunlarda tapılır.

1980-ci ildə satışa çıxarılmış "Pac-Man" videooyunu "power-up" mexanikasından istifadə edən ilk videooyun hesab edilir.[3] Oyundakı hər labirintdə dörd güc kürəciyi var, hansı ki, baş qəhrəmana ruhları yemək bacarığını verir.[5][6] Güc kürəcikləri populyar mədəniyyətdə öz yerini tapmış və videooyunların uşaqlara təsiri ilə bağlı bir zarafata çevrilmişdir.[7]

1984-cü ildə satışa çıxarılmış "Sabre Wulf" videooyununda "power-up" əşyaları çiçəklənən zaman sürətlənmə və ölümsüzlük effektlərini verən çiçəklər kimi təqdim olunmuşdur.[8]

1985-ci ildə satışa çıxarılmış "Super Mario Bros." video yunu populyar mədəniyyətə daxil olmuş Super göbələyi (ing. Super Mushroom) təqdim etmişdir.[1]

"Konami" şirkətinin 1985-ci ildə satışa çıxartdığı "Gradius" videooyununda ilk dəfə seleksiya sayğacından istifadə etmişdir. Bu sayğac vasitəsilə oyunçular istədikləri "power-up" əşyalarını aktivləşdirə bilirlər.[9]

1986-cı ildən sonra daimi "power-up" əşyaları konsepsiyası döyüş rol videooyunlarına "bacarıq" (ing. Perk) cildində daxil olmuşdur.[10]

Qeydlər

redaktə
  1. Bu, adətən ilk "power-up" adlandırılır.[3]

İstinad siyahısı

redaktə
  1. 1 2 Li, Çen; Oberlis, Nikolas H. "The most widely recognized mushroom: Chemistry of the genus Amanita" (PDF). Life Sciences (ingilis). 78 (5). December 2005: 532–538. doi:10.1016/j.lfs.2005.09.003. PMID 16203016. 2020-08-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-07. Idealized representations of this species permeate popular culture. A. muscaria can be found [...] as a major obstacle in video games (e.g., the Smurfs and Super Mario Bros., respectively)
  2. "Pac-Man Power Pellet - The Top 11 Video Game Powerups". ugo.com (ingilis). UGO. June 29, 2007. June 3, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020.
  3. 1 2 "Playing With Power: Great Ideas That Have Changed Gaming Forever from". 1up.co (ingilis). 1UP. November 12, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020.
  4. "Super Mario Bros. Super Mushroom- The Top 11 Video Game Powerups &#124". ugo.com (ingilis). UGO. October 28, 2008. October 28, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020.
  5. "Five Things We Learned From Pac-Man". joystickdivision.com (ingilis). Joystick Division. January 25, 2011. September 10, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020.
  6. By Zergnet. "Gaming's most important evolutions | GamesRadar". Gamesradar.com. 2011-12-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-24.
  7. "Official Site for the stand-up comic, writer, presenter & actor". marcusbrigstocke.com (ingilis). Marcus Brigstocke. August 3, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020. If Pacman had affected us as kids we'd be running around in dark rooms, munching pills and listening to repetitive music." [...] I suppose that because it is part (and has been for years) of a much larger routine about games, children, behaviour, parenting, negative influences, violence etc etc, it would be easier to drop from my set.
  8. "Cry of the Wulf". users.globalnet.co.uk (ingilis). Your Spectrum (6). August 1984. August 9, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020.
  9. "Gradius' Option - The Top 11 Video Game Powerups". ugo.com (ingilis). UGO. June 29, 2007. June 3, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2020.
  10. Adams, Ro R. "Westward Ho! (Toward Japan, That Is): An Overview of the Evolution of CRPGs on Dedicated Game Machines". Computer Gaming World (76). November 1990: 83–84. While America has been concentrating on yet another Wizardry, Ultima, or Might & Magic, each bigger and more complex than the one before it, the Japanese have slowly carved out a completely new niche in the realm of CRPG. The first CRPG entries were Rygar and Deadly Towers on the NES. These differed considerably from the "action adventure" games that had drawn quite a following on the machines beforehand. Action adventures were basically arcade games done in a fantasy setting such as Castlevania, Trojan, and Wizards & Warriors. The new CRPGs had some of the trappings of regular CRPGs. The character could get stronger over time and gain extras which were not merely a result of a short-term "Power-Up." There were specific items that could be acquired which boosted fighting or defense on a permanent basis. Primitive stores were introduced with the concept that a player could buy something to aid him on his journey.