Professor Douelin başı
"Professor Douelin başı" — Rus fantast yazıçı Aleksandr Belyayevin olduqca məşhur elmi-fantastik romanlarından biridir. Əsərin ilkin variantı "Fəhlə qəzeti"ndə 1925-ci ildə hekayə formasında dərc edilmişdir. Roman ilk dəfə elə həmin ildə "Vsemirnıy sledopıt" (Az. "Ümumdünya ləpirçisi") jurnalında dərc edilir. Xəstəlik səbəbindən tamamilə hərəkət qabiliyyətini itirmiş Belyayev onu avtobioqrafik hekayə adlandırmış, "bədənsiz başın nə hiss etdiyni" demək istəmişdir.
| Professor Douelin başı | |
|---|---|
| rus. Голова профессора Доуэля | |
| Janr | fantastik-macəra |
| Müəllif | Aleksandr Belyayev |
| Orijinal dili | Rusca |
| Nəşr ili | 1925 |
| ISBN | 978-0-02-508370-7 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yazılma tarixi
redaktə1923-1928-ci illərdə Aleksandr Belyayev Moskvada yaşamış və poçt-teleqraf xalq komissarlığında hüquq məsləhətçisi kimi çalışmışdır. Yaradıcılığının moskva dövründə o "Professor Douelin başı" hekayəsini (sonralar romanı), "Həlak olmuş gəmilər adası", "Atlantidadan gəlmiş sonuncu adam", "Amfibiya-adam", "Efirdə mübarizə" romanlarını və hekayələr silsiləsini qələmə alır.
"Professor Douelin başı" əsəri ilk dəfə 1925-ci il 16-21, 24-26 iyun saylarında (1 hekayə) "Fəhlə qəzeti"ndə, 1925-ci il "Ümumdünya ləpirçisi" jurnalının 3-4-cü saylarında çap edilmişdir.
Süjet
redaktəParisli professor-xirurq Kern gizli şəkildə insan başının cana gətirilməsi istiqamətində uğurlu işlər görür. Onun şəxsi klinikasına assistent kimi çalışan Mari Loran təsadüfən öyrənir ki, Kern araşdırmalarındakı uğurlarını keçmiş rəhbəri olmuş, şübhəli şəraitdə vəfat etmiş, məşhur professor Douelin cana gətirilmiş başına borcludur. Kern cana gəlmiş başın mövcudluğu faktını gizlədib onu özü üçün işləməyə məcbur edir.
Kern Douelin başının rəhbərliyi altında bir çox uğurlu əməliyyatlar keçirir – digər həlak olmuş insanların başlarını cana gətirir, hətta onlardan birinə yeni bədən də əlavə edir. Avtoqəzadə həlak olmuş artist Anjelika Qayın bədənini əldə etmiş keçmiş bar müğənnisi Brike yeni həyata başlamaq üçün Kerndən qaçmağa çalışır. Rivyerada dostları – Jana ilə arvadı Martanın təşkil etdiyi məclisdə o, rəssam Arman Lare ilə rastlaşır. Arman Lare təsadüfən yoxa çıxmış rəfiqəsi Anjelikanın bədənini tanıyır, amma Anjelikanın başı başqa qadına məxsus idi. Daha sonra isə Armanla onun dostu Artur Douel Brikedən Kernin klinikasında Arturun atasının canlı başını gördüyünü öyrənəndə heyrətə gəlirlər.
Bu zaman Kern xəbər tutur ki, Mari Loran professor Douelin başı ilə danışır və onun törətdiyi cinayətlərdən xəbərdardır. Ehtiyat edən Kern Marini doktor Ravinonun psixi xəstələr üçün xəstəxanasına yerləşdirir. Bu “xəstəxana” gərəksiz insanlardan xilas olmaq üçün nəzərdə tutulub. Ravino burada qeyri-adi metodlardan istifadə edərək onları əsl dəliyə çevirir.
Personajlar
redaktəİnsanlar
redaktə- Kern – professor, amansız-cərrah
- Mari Loran – baş qadın qəhrəman, həkim, Kernin assistenti
- Con- qaradərili xidmətçi
- Anjelika Qay- həlak olmuş artist
- Kürən Marta – Brikenin rəfiqəsi
- Jan - Martanın əri
- Madam Loran-Marinin anası
- Arman Lare – rəssam
- Artur Douel – professor Douelin oğlu
- Şaub - Avstraliyalı rəssam. Larenin dostu
- Ravino – cinayətkar həkim. Psixi xəstəxananın sahibi
Başlar
redaktə- Douel – professor, alim-cərrah
- Toma Buş – başı Kern tərəfindən cana gətirilmiş həlak olmuş inşaatçı-fəhlə
- Brike – başı Kern tərəfindən cana gətirilmiş həlak olmuş bar müğənnisi
Ekran işi
redaktə1984-cü ildə rejissor Leonid Menaker romanın motivləri əsasında “Professor Douelin vəsiyyəti” filmini çəkir. Filmdə müharibədən sonrakı dövrdə təsvir edilmiş hadisələr Parisdən inkişaf etmiş ingilisdilli ölkəyə köçürülmüş, süjetin özü də dəyişdirilmişdir. Dəyişilmə bəzi qəhrəmanların adlarına da təsir göstərmişdir (məsələn, professor Kern doktor Korn, Brike isə Monika Braun adlandırılmışdır), personajların bəziləri çıxarılmış, ya da əvəz edilmişdir.