Proxladnı (Kabarda-Balkariya)

Proxladnı
Proxladnı
	Прохладнэ
Bayraq[d]	Gerb
	43°45′27″ şm. e. 44°01′47″ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1765
Sahəsi	35,08 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	214 m
Saat qurşağı	UTC+03:00;
Əhalisi
Əhalisi	60.023 nəf. (2024);
Rəsmi dili	Kabardin-çərkəz dili,; Qaraçay-balkar dili,; rus dili;
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	361000
Digər
	admprohladnyi.ru
	Xəritəni göstər/gizlə Proxladnı
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Proxladnı (kab.-çərk. Майскэ) — Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın ərazisində yerləşən şəhər. Mayski şəhər dairəsinin və Proxladnenski rayonunun inzibati mərkəzidir. Əhali baxımından Kabarda-Balkariyanın ikinci (Nalçikdən sonra) şəhəridir. Əhəmiyyətli bir sənaye mərkəzi, kənd təsərrüfatı bölgəsinin mərkəzidir. Avtomobil və dəmir yollarının qovşağında yerləşir.

Coğrafiya

Şəhər respublikanın şimal-şərq hissəsində, Malka çayının sol sahilində (çayın sağ sahilində yerləşən Serunovka mikrorayonu istisna olmaqla) yerləşir. Nalçikdən 50 km şimal-şərqdədir. Qərbdən şərqə doğru şəhərin uzunluğu 11 km, cənubdan şimala isə 4 km-dir.

Şəhərin ərazisi 35.08 km²-dir.

Şəhər respublikanın düzən meşə-çöl zonasında yerləşir. Ərazisi düzən çöl torpaqlarından ibarətdir. Şəhərin cənub hissəsində, Malka çayı boyunca təpələr bir zəncirvari formada uzanır. Şəhər dairəsində orta hündürlük dəniz səviyyəsindən 214 metrdir.

Hidroqrafik şəbəkə əsasən Malka çayı ilə təmsil olunur. Baksan çayı yalnız şəhərin cənub-şərqindən axır. Şəhərin cənubunda bir neçə göl vardır. Onlardan ən böyüyü Komsomolskoye gölüdür. Böyük Proxladnenski kanalı şəhərin şimal kənarından axır. Ərazi yer səthinə yaxın olan yeraltı suları ilə də zəngindir.

Təbii ehtiyatlar əsasən qum və çınqıl yataqlarından ibarətdir.

Tarixi

1932-ci ilin martında ləğv edilən Proxladnenski rayonuna daxil olan Proxladnenski qəsəbə şurası və Proxladnenski kənd şurası Primalka rayonuna birləşdirilir^[3].

1937-ci ildə kəndə Proxladnı adı verilir və regional tabeliyində bir şəhər statusu alır.

26 avqust 1942-ci ildən 5 yanvar 1943-cü ilədək şəhər Alman qoşunları tərəfindən işğal altında saxlanılır^[4].

1964-cü ildə şəhər Proxladnenski rayonundan ayrılır və müstəqil respublika tabeli şəhər şurasına çevrilir.

2003-cü ildə Proxladnı şəhər şurası Proxladnı şəhər dairəsinə çevrilir.

Əhali

Urbanizasiya

2019-cu il 1 yanvar tarixinə əsasən Rusiyanın 1115 şəhəri arasında əhalisinin sayına görə 287-ci yerdədir. Əhalisinin sıxlığı — 1650.03 nəf./km².

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir^[5]:

Xalq	Say, nəf.	Ümumi əhaliyə olan nisbəti, %
ruslar	45 692	76,7 %
kabardinlər	2 746	4,6 %
ermənilər	2 152	3,6 %
türklər	2 078	3,5 %
koreyalılar	1 824	3,1 %
ukraynalılar	871	1,5 %
qaraçılar	767	1,3 %
almanlar	582	1,0 %
digərləri	2 749	4,6 %
milliyətini bildirməyənlər	140	0,2 %
ümumi	59 601	100,00 %

Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat^[6]:

Yaş	Kişilər, nəf.	Qadınlar, yaş.	Ümumi say.	ümumi əhaliyə olan nisbət, %
0 — 14 yaş	5 426	5 180	10 606	17,8 %
15 — 59 yaş	17 998	19 860	37 858	63,5 %
60 yaşdan yuxarı	4 008	7 129	11 137	18,7 %
ümumi	27 432	32 169	59 601	100,0 %

Kişilər — 27 432 nəf. (46,0 %). Qadınlar — 32 169 nəf. (54,0 %)^[7].

Əhalinin orta yaşı — 38,3 yaş. Kişilərin orta yaşı — 35,5 yaş. Qadınların orta yaşı — 40,6 yaş.

Rusiya Federasiyasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə əhalinin sayı belə olacaqdır^[8]:

2024 — 55,28 min nəf.
2035 — 49,47 min nəf.

İstinadlar

↑ ¹ ² GEOnet Names Server. 2018.
↑ "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
↑ "ВСЕРОССИЙСКИЙ ЦЕНТРАЛЬНЫЙ ИСПОЛНИТЕЛЬНЫЙ КОМИТЕТ ПОСТАНОВЛЕНИЕ от 10 марта 1932 года «О ИЗМЕНЕНИЯХ В АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНОМ ДЕЛЕНИИ СЕВЕРО-КАВКАЗСКОГО КРАЯ»". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-23.
↑ "Как это было. Город Прохладный в годы Великой Отечественной войны". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-03.
↑ "Том4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2013-08-19 tarixində arxivləşdirilib.
↑ "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-09.
↑ "Численность населения КБР по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года". 2016-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-13.
↑ "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-23.

Mənbə

[_7b5157cc7f02c4f4-1] ¹ ² GEOnet Names Server. 2018.

[_38b6c630574aea66-2] "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..

[3] "ВСЕРОССИЙСКИЙ ЦЕНТРАЛЬНЫЙ ИСПОЛНИТЕЛЬНЫЙ КОМИТЕТ ПОСТАНОВЛЕНИЕ от 10 марта 1932 года «О ИЗМЕНЕНИЯХ В АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНОМ ДЕЛЕНИИ СЕВЕРО-КАВКАЗСКОГО КРАЯ»". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-23.

[4] "Как это было. Город Прохладный в годы Великой Отечественной войны". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-03.

[5] "Том4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2013-08-19 tarixində arxivləşdirilib.

[6] "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-09.

[7] "Численность населения КБР по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года". 2016-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-13.

[8] "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-23.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]