Qərbi Ukraynada üsyançı hərəkat
Qərbi Ukraynada üsyançı hərəkat və ya Bandera hərəkatı — İkinci Dünya müharibəsi illərində, eləcə də onun başa çatmasından sonrakı ilk illərdə Ukrayna SSR-nin qərb rayonları, habelə Polşa və Çexoslovakiyanın bəzi hissələri ərazisində müstəqil Ukrayna dövlətinin yaradılması uğrunda Ukrayna Üsyan Ordusu (UÜO) və digər Ukrayna milliyətçi təşkilatlarının mübarizəsi. UÜO əvvəlcə Almaniya işğalı administrasiyası, həmçinin Qərbi Ukraynaya basqın edən SSRİ və Polşa partizanlarına qarşı mübarizə aparmaq üçün yaradılmışdır. Qərbi Ukraynada sovet hakimiyyətinin bərpası ilə UÜO sovet qoşunlarına və NKVD-yə qarşı genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar aparmış, sonra isə ağır itkilərə görə fəaliyyətləri tədricən partizan mərhələsinə keçirmişdir.
| Qərbi Ukraynada üsyançı hərəkat | |
|---|---|
 | |
| Yeri | |
KQB veteranı, UÜO-nun məğlubiyyəti haqqında bir neçə kitabın müəllifi Georgi Sannikovun sözlərinə görə, müharibədən sonrakı dövrdə 25 min sovet hərbçisi, dövlət təhlükəsizlik orqanlarının, polis və sərhədçilərin, habelə 30 UPA-ya qarşı mübarizədə sovet və partiya fəallarının minlərlə nümayəndəsi həlak olmuşdur. Eyni zamanda, 1944-cü ildən 1956-cı ilə qədər sovet dövlət təhlükəsizlik orqanları 155 minə yaxın UÜO yaraqlısını, o cümlədən UÜO -nun əsas liderlərini öldürmüşdülər.
UÜO-nun Qızıl Orduya qarşı mübarizəsi və müharibədən sonrakı dövrdə yeraltı təxribat fəaliyyəti "Upovtsı" və "Bandera" anlayışlarının milliyətçiliyi simvollaşdırmağa başlamasına səbəb olmuşdur. Sovet tarixşünaslığı da iddia edilmişdir ki, UÜO sovet partizanları ilə mübarizə aparmaq üçün Almaniya kəşfiyyat xidmətləri tərəfindən yaradılmışdır.[1]
İstinadlar
redaktə- ↑ "Былые годы. 2012. № 2 (24) «Украинский выбор в годы Второй мировой войны: проблемы восприятия в современной Украине» Роман Олегович Пономаренко. Цитата: «Примечательно, что факты сотрудничества, иногда довольно тесного, УПА с немцами в 1944 году привели к возникновению легенды о том, что УПА якобы была создана немецкими спецслужбами. Как правило, такая точка зрения характерна для некоторых околонаучных кругов России и Восточной Украины. Однако действительности это утверждение не соответствует и какой-либо документальной базой не подтверждается. Напротив, опубликованные документы, как немецкие, так и украинские, указывали, что немецкие „[[компетентные органы]]" рассматривали УПА и ОУН Бандеры как вражескую силу, для подавления которой следует привлекать все имеющиеся под рукой силы и средства». стр. 45". 2019-08-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-14.