Qəribə təsadüf və ya həmişə təmizlikdə

"Qəribə təsadüf və ya həmişə təmizlikdə" (rus. Ирония судьбы, или С лёгким паром!) — rejissor Eldar Ryazanovun rejissorluğu ilə 1975-ci ildə çəkilmiş ikiseriyalı sovet filmi. SSRİ-də ilk nümayişi 1 yanvar 1976-cı il saat 17:45-də Mərkəzi Televiziyanın birinci proqramı ilə baş tutub. İlk nümayişin auditoriyası 100 milyon tamaşaçı təşkil edib; çoxsaylı tamaşaçı xahişi nəzərə alınaraq fevralın 7-də film təkrarən göstərilib. 1978-ci ilədək filmə televiziya vasitəsilə 250 milyon tamaşaçı baxmışdı.

Qəribə təsadüf və ya həmişə təmizlikdə
rus. Ирония судьбы, или С лёгким паром!
Janr	Komediya
Rejissor	Eldar Ryazanov
Ssenari müəllifləri	Emil Braginski Eldar Ryazanov
Baş rollarda	Andrey Myaqkov Barbara Brılska Yuri Yakovlev Lyubov Dobrjanskaya
Operator	Vladimir Naxabsev
Bəstəkar	Mikael Tarıverdiyev
İstehsalçı	"Mosfilm" kinostudiyası
Distribütor	Netflix
İlk baxış tarixi	1 yanvar 1976
Filmin növü	bədii film
Müddət	184 dəqiqə
Ölkə	SSRİ
Dil	rus dili
İl	1975
Sonrakı film	Taleyin istehzası. Davamı[d]
Rəng	rəngli
IMDb	ID0073179
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Film kinoteatrlarda 295 nüsxə ilə nümayiş olunaraq, 7 milyon tamaşaçı toplamışdı.

1977-ci ildə SSRİ dövlət mükafatına layiq görülüb.

Məzmun

Film satirik animasiya ilə başlayır. Filmin əsasını eyni layihə əsasında tikilmiş eyni tipli binalar (hətta müxtəlif şəhərlərdə) təşkil edir. Daha sonra ekranda Pavliki görürük. O, dostu Jenyanı hamama dəvət eləmək üçün onlara gedir.

Bu zaman baş qəhrəman – 36 yaşlı həkim Yevgeni Mixayloviç Lukaşin (Jenya) Yeni ili öz nişanlısı Qalya ilə keçirməyə hazırlaşır. Jenya İnşaatçılar küçəsi 3, ev 25, mənzil 12-də yaşayır. Jenya Yeni il gecəsi Qalyaya 2 illik tanışlıqlarından sonra təklif etmək istəyir.

Yeni ilə gecəsini keçirməmişdən qabaq Jenya adətə görə hər il olduğu kimi dostları Pavlik, Saşka və Mişka ilə hamama gedirlər. Pavlik elə həmin gecə Leninqrada uçmalı olduğunu deyir. Dostlar hamamda o qədər içirlər ki, hər biri möhkəm sərxoş olur. Nəticədə, Saşka və Mişka Leninqrada səhvən Pavliki yox, Jenyanı göndərirlər.

Pulkovo hava limanında ayılan Jenya bir taksiyə əyləşərək Moskvadakı evinin ünvanını deyir. Demə, bu ünvan Moskvadakı kimi eynilə Leninqradda da varmış. Özü də həmin ünvandakı bina bütünlüklə Moskvadakı binanın oxşarıdır. Çünki bu və bunun kimi neçə-neçə binalar eyni layihə əsasında tikilmişdi. Buna görə də Jenya heç nə olmayıbmış kimi sakitcə "öz" mənzilinə qalxır və təsadüfən onun açarı qapını açır. Jenya mənzilə daxil olarkən heç bir şeyə təəccüblənmir: burada mebel də daxil olmaqla hər şey onun evindəki kimidir. Jenya sərxoş halda çarpayını açır və uzanaraq yuxuya gedir.

Bir müddət sonra buraya mənzilin əsl sahibi 34 yaşlı rus dili müəllimi Nadejda Vasilyevna Şevelyova (Nadya) gəlir. O, öz Yeni ilini bir qədər sonra bura gələcək nişanlısı İppolitlə keçirməyə hazırlaşır. Nadya öz yatağında yad kişinin yatdığını görəndə dəhşətə gəlir. Nadya İppolit gəlməmiş onu tez oyatmağa çalışır.

Jenya isə elə bilir ki, qadın onun evinə soxulub. Buna görə də yuxulu-yuxulu müqavimət göstərməyə başlayır. Tezliklə hər şey aydınlaşır: Qalya Jenyanı Moskvada gözləyir, lakin o, nişanlısı İppoliti gözləyən Nadyanın evinə gəlib...

Bir azdan İppolit gəlir. Jenya tələsik geyinərək olanları ona başa salmağa çalışır və gedir. Cibində Moskvaya bilet almaq üçün pul olmadığını görən Jenya yenidən həmin mənzilə qayıdır. O, Nadya və İppolitdən borc istəyir. Nadya razılaşır. Amma İppolit hiddətlənərək çıxıb gedir. Jenya İppoliti izləməyə çalışır. Lakin heç bir şeyə müvəffəq olmur. İppolit öz maşınında cəld uzaqlaşır. Jenya əlacsız qalaraq mənzilə geri dönür. Nadya Jenyaya şərait yaradır ki, o, nişanlısı Qalya ilə telefonla danışa bilsin. Bütün Yeni il gecəsini birgə keçirən Jenya və Nadyanın bir-birilərinə simpatiyaları yaranır. Filmin sonunda onlar qovuşurlar.

Filmin heyəti

Film üzərində işləyənlər

Ssenari müəllifləri : Emil Braginski, Eldar Ryazanov

Quruluşçu rejissor : Eldar Ryazanov

Quruluşçu operator : Vladimir Naxabsev

Quruluşçu rəssam : Aleksandr Borisov

Bəstəkar : Mikael Tarıverdiyev

Rollarda

Andrey Myaqkov – Jenya Lukaşin

Barbara Brılska – Nadya

Yuri Yakovlev – İppolit

Lyubov Dobrjanskaya – Mariya

Aleksandr Şirvindt – Pavlik

Georgi Burkov – Mişa

Aleksandr Belyavski – Saşa

Olqa Naumenko – Qalya

Liya Axecakova – Tanya

Valentina Talızina – Valya

Eldar Ryazanov – Moskva-Leninqrad təyyarəsinin sərnişini

Mahnılar və sözləri

Rusca (orijinal) adı	Azərbaycanca	Sözlərin müəllifi	Mahnının (şeirin) ifaçısı
Со мною вот что происходит	Başıma nələr gəlir	Yevgeni Yevtuşenko	Sergey Nikitin (Jenya)
Никого не будет в доме	Evə heç kim olmayacaq	Boris Pasternak
По улице моей	Mənim küçəmlə	Bella Axmadulina	Alla Puqaçova (Nadya)
На Тихорецкую	Tixoreskayada	Mixail Lvovski
Если у вас нету тёти (Ария московского гостя)	Sizin xalanız yoxdursa (Moskvalı qonağın ariyası)	Aleksandr Aronov	Sergey Nikitin
Мне нравится	Mənim xoşuma gəlir	Marina Svetayeva	Alla Puqaçova
Я спросил у ясеня	Mən göyrüşdən soruşdum	Vladimir Kirşon	Sergey Nikitin
У зеркала	Güzgü qarşısında	Marina Svetayeva	Alla Puqaçova
Баллада о прокуренном вагоне	Tüstü basmış vaqon haqqında ballada	Aleksandr Koçetkov	Andrey Myaqkov (Jenya) Valentina Talızina (Nadya)

Tənqid

Alim və publisist S. Kara-Murza "Rus evindəki problemlər" kitabında ryazanovu qəhrəmanlarının "antisovetizminə", habelə "daxili mühacirlər"obrazlarının formalaşmasına və becərilməsinə görə qınadığı kritik bir məqalə yayımladı. Onun fikrincə, "taleyin ironiyası" filminin qəhrəmanları "bu dairəyə yaxın sosial xüsusiyyətləri olan o illərin tipik ziyalılarıdır", lakin otuz yaşlarında ailələri və uşaqları yoxdur, ancaq rahatlıq və maddi rifahla maraqlanan enerjili analar var. Film qəhrəmanlarının "uydurma elitizmi, aristokratiyası" nın təmkinli əlamətləri ziyalıların çox əhəmiyyətli bir hissəsi tərəfindən götürüldü və mənimsənildi, nəticədə "yenidən qurulmağı məmnuniyyətlə qəbul etdi və Saxarovu alqışladı".