Qaraçöhrə

Qaraçöhrə
Qaraçöhrə
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Gymnosperms Şöbə: Pinophyta Sinif: İynəyarpaqlılar Yarımsinif: Cupressidae Dəstə: Cupressales Fəsilə: Qaraçöhrəkimilər Cins: Qaraçöhrə
Beynəlxalq elmi adı
	Taxus L., 1753[…];
ITIS	194882
NCBI	25628
EOL	15111

Qaraçöhrə (lat. Taxus) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin qaraçöhrəkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Botaniki xarakteristikası Redaktə

Hündürlüyü 18 (20) m-ə qədər və diametri 60-80 (100) sm olan ağac və ya böyük koldur.Qabığı boz çalarlı qırmızı-qonur rəngdə olub,hamar və ya lövhəşəkillidir. Yarpaqları xətvari, yastı, uzunluğu 2-4 sm, eni 1,8-2 mm-dir, üst tərəfdən tünd-yaşıl,parlaq, alt tərəfdən solğun rəngli, tutqun, kənarları az qatlanmış formadadır. Erkəkcikli çiçəklərinin uzunluğu 10 mm olub, budaqların aşağı səthində yerləşmişdir. Dişicikli çiçəkləri təkdir, əsasında bir neçə cüt pulcuqşəkilli yarpaqlarla əhatə olunmuşdur. Meyvələri qırmızı rəngli və şarşəkillidir,yuxarı hissədə açıqdır. Toxum ətrafında iki örtük vardır; daxili örtük oduncaqlaşan və xarici örtük isə ətli, parlaq tünd-qırmızı rənglidir, (yalançı giləmeyvə) şirəlidir və şirin dadı vardır. Mart ayında çiçəkləyir, mart-aprel aylarında meyvə verir.

Azərbaycanda yayılması Redaktə

BQ qərb, BQ şərq, BQ (Quba), KQ şimal, KQ mərkəzi, KQ cənub, (Şuşa) Lənk. dağ. Aşağı dağ qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər (d.s.y.1900 m).

Yaşayış mühiti Redaktə

Qaranlıq meşələrdə qarışıq formada rast gəlinir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti Redaktə

Dekorativ bitkidir.Yarpaqlarından xalq təbabətində dərman kimi istifadə edilir. Oduncağı bir çox məmulatların (xarrat, çilingər, mebel və s.) hazırlanması üçün yüksək qiymətləndirilir.

Növləri Redaktə

Giləmeyvəli qaraçöhrə (Taxus baccata L.)
Şərq qaraçöhrəsi (Taxus brevifolia)
Kanada qaraçöhrəsi (Taxus canadensis)
Taxus celebica
Çin qaraçöhrəsi (Taxus chinensis)
Yapon qaraçöhrəsi (Taxus cuspidata)
Florida qaraçöhrəsi (Taxus floridana)
Taxus fuana
Meksika qaraçöhrəsi (Taxus globosa)
Taxus kingstonii
Sumatra qaraçöhrəsi (Taxus sumatrana)
Himalay qaraçöhrəsi (Taxus wallichiana)

İstinadlar Redaktə

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 462. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1040.

Həmçinin bax Redaktə

[_60fa72381990f6e7-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 462. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_ec4741799f79869a-2] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1040.

[1]

[2]