Qaraçöhrə
Qaraçöhrə (lat. Taxus)[3] — qaraçöhrəkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[4] Hündürlüyü 18 (20) m-ə qədər və diametri 60-80 (100) sm olan ağac və ya böyük koldur.Qabığı boz çalarlı qırmızı-qonur rəngdə olub,hamar və ya lövhəşəkillidir.
Qaraçöhrə | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Qaraçöhrə |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
YarpaqRedaktə
Yarpaqları xətvari, yastı, uzunluğu 2-4 sm, eni 1,8–2 mm-dir, üst tərəfdən tünd-yaşıl,parlaq, alt tərəfdən solğun rəngli, tutqun,kənarları az qatlanmış formadadır.[5]
ÇiçəkRedaktə
Erkəkcikli çiçəklərinin uzunluğu 10 mm olub, budaqların aşağı səthində yerləşmişdir.Dişicikli çiçəkləri təkdir, əsasında bir neçə cüt pulcuqşəkilli yarpaqlarla əhatə olunmuşdur.
MeyvəRedaktə
Meyvələri qırmızı rəngli və şarşəkillidir,yuxarı hissədə açıqdır. Toxum ətrafında iki örtük vardır; daxili örtük oduncaqlaşan və xarici örtük isə ətli, parlaq tünd-qırmızı rənglidir, (yalançı giləmeyvə) şirəlidir və şirin dadı vardır.
ÇiçəkləməsiRedaktə
Mart
Meyvə verməsiRedaktə
Mart-Aprel Azərbaycanda yayılması: BQ qərb, BQ şərq, BQ (Quba), KQ şimal, KQ mərkəzi, KQ cənub, (Şuşa) Lənk. dağ. Aşağı dağ qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər (d.s.y.1900 m).
Yaşayış mühitiRedaktə
Qaranlıq meşələrdə qarışıq formada rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyətiRedaktə
Dekorativ bitkidir.Yarpaqlarından xalq təbabətində dərman kimi istifadə edilir. Oduncağı bir çox məmulatların(xarrat, çilingər, mebel və s.) hazırlanması üçün yüksək qiymətləndirilir.
NövləriRedaktə
Azərbaycanın dərman bitkiləriRedaktə
- Giləmeyvəli qaraçöhrə (Taxus baccata L.)
Digər növləriRedaktə
- Şərq qaraçöhrəsi (Taxus brevifolia)
- Kanada qaraçöhrəsi (Taxus canadensis)
- Taxus celebica
- Çin qaraçöhrəsi (Taxus chinensis)
- Yapon qaraçöhrəsi (Taxus cuspidata)
- Florida qaraçöhrəsi (Taxus floridana)
- Taxus fuana
- Meksika qaraçöhrəsi (Taxus globosa)
- Taxus kingstonii
- Sumatra qaraçöhrəsi (Taxus sumatrana)
- Himalay qaraçöhrəsi (Taxus wallichiana)
İstinadlarRedaktə
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. səh. 462. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753.C. 2. səh. 1040.
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ Eldar Şükürov.İsmayıllı rayonu meşə bitkilərinin bələdçi kitabı,Bakı 2016