Qarağan şoranı
Qarağan şoranı və ya kol şoranı
| Qarağan şoranı | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: ???: Qarağan şoranı |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
||||
| ||||
Təbii yayılması
redaktəRusiyada, Dərbənddə və Azərbaycanda Xəzər dənizinin şimal sahilində, Kür çayı ətrafında təsvir edilmişdir. Qafqazda, Avropada, Orta Asiyada, İranda təbii halda bitir.
Botaniki təsviri
redaktəHündürlüyü 20-60 sm, bəzən isə 100-130 sm-ə qədər olan geniş şaxələnmiş kolcuqdur. Qaidə hissəsində süpürgəvari, yazda sıx tüklənmiş və qışda məhv olan budaqlara malikdir. Yarpaqları növbəli düzülüşlü, cavan yarpaqları silindrvarı, sıx saqqalvarı tüklənmişdir,yaşlı budaqlarda isə çılpaqdır. May ayında çiçəkləyir. Çiçəkləri sayca çox, boz rənglidir və enli süpürgəvari çiçək qrupunda yerləşir. Çiçəkyanlığının yarpaqcıqları demək olar ki, tamamilə sərbəstddir, çiçəkləyəndən sonra sıxlaşır. Noyabr ayında meyvə verir. Meyvələri qanadlı, nazik pərdəli, gümüşü-ağ, sarımtıl və ya çəhrayıdır. Toxumları ovalşəkilli, qara rəngli, xırda nöqtəli, parıldayandır. Meyvələri dekabr ayında yetişir.
Ekologiyası
redaktəDağ ətəyində və aşağı dağ qurşağında şoranlarda və ya şoranlaşmış torpaqlarda yaxşı bitir.Duzadavamlı bitkidir.
Azərbaycanda yayılması
redaktəXəzər və Kür-Araz ovalıqlarında, Qobustanda, Samur-Dəvəçi, Naxçıvan düzənliklərində (Ordubadda), aranda və dağ ətəyində, səhra və yarımsəhralarda geniş yayılmışdır.
İstifadəsi
redaktəPotaş hazırlamaq üçün xammal kimi istifadə edilir. Xüsusilə yaxşı inkişaf etmiş qarağan yarımsəhralığı qiymətli otlaq sahələri hesab edilir. Sabun hazırlanmasında istifadə edilir.