Qarabağ müharibəsi incəsənətdə
Qarabağ müharibəsi incəsənətdə — Qarabağ müharibəsinə populyar mədəniyyətdə ithaf olunan incəsənət, ədəbiyyat, musiqi və filmlərdə əsərlər.
İncəsənət
redaktəQarabağ müharibəsi haqqında çoxlu sərgilər keçirilmiş, incəsənət əsərləri həsr olunmuşdur.
Ədəbiyyat
redaktəAzərbaycan ədəbiyyatında erməni-müsəlman məsələsində 3 böyük əsərin, Nəriman Nərimanovun “Bahadır və Sona”, Cəfər Cabbarlının “1905-ci ildə” və Cəlil Məmmədquluzadənin “Kamança” əsərlərini adlarını çəkmək olar. Bunlar münaqişə ilə bağlı qələmə alınan dəyərli nümunələrdir.[1]
Son dövrlərdə qələmə alınan çoxlu əsərlər var ki, onlardan Baba Pünhanın "Qarabağ getsə əgər" qəzəlini, Əbdürrəhim Karakoçun "Karabağ'a Mektup", Nurəngiz Günün poemalarını, Elçin Hüseynbəylinin hekayələrini, Zahir Əzəmətin, Rasim Qaracanın qələmə aldıqlarını qeyd etmək olar.[1] Tomas de Vaalın Dağlıq Qarabağa həsr etdiyi “Qara Bağ: Ermənistan və Azərbaycan sülh və savaş yollarında”, Tomas Qoltzun Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-Rich, War-Torn, Post-Soviet Republic münaqişə haqda dünya ədəbiyyatında ən populyar mənbələrdən biri hesab edilir.[2]
| İl | Əsər | Ölkə | Müəllif | Qeydlər |
|---|---|---|---|---|
| 1998 | История Азербайджана по документам и публикациям | Azərbaycan | Ziya Bünyadov | |
| 1998 | Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-Rich, War-Torn, Post-Soviet Republic | ABŞ | Tomas Qoltz | |
| 2003 | Qara Bağ: Ermənistan və Azərbaycan sülh və savaş yollarında | Böyük Britaniya | Tomas de Vaal | |
| 2007 | Qarabağ: dünən, bu gün fotoşəkillərdə | Azərbaycan | Babək Baratoğlu | Qarabağın işğaldan əvvəlki və sonrakı görüntülərinin müqayisəli şəkildə təqdim olunması. |
| 2009 | Müharibə Sənəti | Azərbaycan | Xəzail Muxtarov | |
| 2009 | Qarabağ - suallar və gerçəklər | Türkiyə | Sedat Demir | |
| 2010 | Карабахский дневник | Azərbaycan | Yuri Pompeyev | |
| 2011 | Erməni dosyası | Azərbaycan | İsmixan Yusubov | |
| 2012 | Qarabağ - dağlar bizi haraylayır | Azərbaycan | Elbrus Orucov | |
| 2012 | Qarabağ düyünü | Azərbaycan | Aydın Mirzəzadə | |
| 2013 | Offsayd. Sürgündə olan futbol | Niderland | Artur Huizinqa və Dirk Yan Vizzer | Kitab Qarabağ tarixinin üstündə qurulub. |
| 2014 | Yaddan çıxmaz Qarabağ | Azərbaycan | Günay Malikqızı | |
| 2019 | Ermənistan və Azərbaycan: Rəqabət anatomiyası | Böyük Britaniya | Laurens Broers |
Musiqi
redaktəÖlkənin hazırkı siyasi durumu, daim müharibə təhlükəsi, vətəni tərənnüm edən, vətəni müdafiəyə çağıran Qarabağ müharibəsinə həsr edilən əsərlər bəstəkar yaradıcılığının mühüm hissəsini təşkil edir.[3] Hip-hop arenasında Dəyirman qrupu "Ya Qarabağ, Ya Ölüm" mahnısı ilə uğur qazanmışdır.[4]
| İl | Musiqi əsəri | Sənətçi | Qeydlər |
|---|---|---|---|
| 1991 | Bu Qan Yerdə Qalan Deyil | Ramiz Mustafayev | vokal-simfonik poema |
| 1992 | Karabağ | Cem Karaca | "Nerde Kalmıştık?" albomundan |
| Ya Karabağ, Ya Ölüm | Ozan Arif | ||
| 1993 | Qarabağ marşı | Cavanşir Quliyev | |
| Crying Earth | Əzizə Mustafazadə | "Always" albomundan | |
| 1994 | Dünya Dəyişir | Yuxu | "Sumqayıt" albomundan |
| Ulu Topraq | Mübariz Tağıyev | [5] | |
| 1995 | Salam, Dar Ağacı | Şəmistan Əlizamanlı | |
| Cənab Leytenant | |||
| Təhlükədə Qoymarıq Vətənmizi | Nizami Rəmzi | ||
| Rekviyem | Rasim Müzəffərli | "Pəncərə" albomundan | |
| 1996 | Ya Qarabağ, Ya Ölüm | Dəyirman | "Qurd" albomundan[6] |
| 1998 | Xocalı | Nəriman Məmmədov | 7 saylı simfoniya |
| 1999 | Xocalı Laylası | Elnarə Dadaşova | |
| Qarabağ Şikəstəsi | Vasif Adıgözəlov | oratoriya | |
| Qəm Karvanı | oratoriya | ||
| 2000 | Qələbə İli (Qarabağ Sədası) | Mübariz Tağıyev | |
| 2004 | Prezident | Dəyirman feat. Elşad Xose | "Corc Buş Haralıdır?" albomundan |
| 2007 | Ey, Erməni | Anar Nağılbaz feat. Turan Ziq Zaq | "Non-Stop" albomundan |
| 2008 | Karabağ | Əhməd Şəfəq | "Aranıyor" albomundan[7] |
| 2009 | Halımı Sorma | Ağadadaş Ağayev | |
| Hoydu Hoy (Qarabağ) | Araz Elsəs | ||
| Kor Zabit | Uran | ||
| 2010 | Justice for Khojaly | Dəyirman feat. Toni Blackman | |
| Qələbə | Leyla Ramazanlı | ||
| 2011 | Xocalı Simfoniyası | Nurəngiz Gün | |
| 2012 | Gəlin dönək evə | Mina Sovetski | Xoca filmindən |
| Qartal | Ədalət Şükürov | ||
| 2013 | The Khojaly Requiem | Aleksandr Vladimiroviç Çaykovskiy | simfoniya[8] |
| 2013 | Khojaly 613 | Pyer Tiloy | simfoniya[9] |
| 2014 | Agdam | Hauschka | "Abandoned City" albomundan[10] |
| Xocalı | Qaraqan | ||
| Şəhid arzuları | Çingiz Mustafayev | [11] | |
| 2015 | Broken Dreams | Nigar Camal | [12] |
Filmoqrafiya
redaktəAzərbaycan filmləri
redaktə- Fəryad (film, 1993)
- Haray (film, 1993)
- Laçın dəhlizi (film, 1993)
- Ağ atlı oğlan (film, 1995)
- Vətən mənə oğul desə (film, 1996)
- Canavar balası
- Hər şey yaxşılığa doğru
- Cavanşir (film, 2002)
- Arxada qalmış gələcək (film, 2004)
- Girov (film, 2005)
- Yalan (film, 2005)
- Biz qayıdacağıq (film, 2007)
- Bir addım (film, 2009)
- Yaddaş (film, 2010)
- Dolu (film, 2012)
- Xoca (film, 2012)
- Nabat (film, 2014)
Ermənistan filmləri
redaktəGürcüstan filmləri
redaktəLitva filmləri
redaktəKompüter oyunları
redaktə| İl | Oyunun adı | Janr | Platforma | Hazırlayan |
|---|---|---|---|---|
| 2010 | Qarabağ Wars | Birinci üzdən şuter | Microsoft Windows | AzDimension |
| 2012 | İşğal altında: Şuşa | Birinci üzdən şuter | Microsoft Windows | AzDimension |
| 2013 | İşğal altında: Ağdam | Birinci üzdən şuter | Microsoft Windows | AzDimension |
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Dağlıq Qarabağ bədii ədəbiyyatda vardırmı? Arxivləşdirilib 2014-05-04 at the Wayback Machine. humanrights-az.org. 1 Mart 2014.
- ↑ Thomas de Waal on Conflict in the Caucasus Arxivləşdirilib 2013-11-23 at the Wayback Machine. fivebooks.com. 27 Sentyabr 2010.
- ↑ "MUSİQİ SƏNƏTİNİN İNKİŞAFI TARIXI". 2016-01-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-02.
- ↑ "Dayirman - Azerbaijan International Magazine". 2013-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-01.
- ↑ "Müğənnilərin şəhidlər üçün oxuduqları ən yaxşı mahnılar". www.unikal.org. www.unikal.org. 2021-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 oktyabr 2021.
- ↑ Blair, Betty. "Dayirman - For a New Rap Music Generation". Azer.com. Azerbaijan International. 21 May 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 May 2013.
- ↑ "Aranıyor". www.turkcemuzik.com. 2013-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 Mart 2014.
- ↑ Alexander Tchaikovsky: 'By writing the Khojaly Requiem, I wanted to show support for those who survived the war' Arxivləşdirilib 2019-02-16 at the Wayback Machine. Day.az. 3 August 2012.
- ↑ "World première of Khojaly 613 by Pierre Thilloy moves a Parisian audience". En.apa.az. 25 February 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2013.
- ↑ "Hear Hauschka's 'Agdam,' a Prepared-Piano Portrait of an Azerbaijani Ghost Town". www.spin.com. 11 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 March 2014.
- ↑ "Məşhur müğənni "Şəhid arzuları"nı səsləndirdi". www.anspress.com. www.anspress.com. 2017-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 aprel 2016.
- ↑ INDEX Announces 2015 Empathy Program To Commemorate Khojaly Massacre[ölü keçid]
- ↑ Bayramova, Z. “Sonu olmayan dəhliz” sənədli filminin təqdimatı keçirilib Film Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə “Qafqazda sülh” beynəlxalq layihəsi çərçivəsində reallaşıb: [“Nizami” Kino Mərkəzində keçirilən eyniadlı filmin təqdimatı haqqında] //Səs.- 2012.-13 mart.- S. 6.