Qaralama:Stanislav Aseev

Stanislav Aseev

Stanislav Aseev (ukr. Ярослав Йосипович Мельник, {{DVTY}} şablonu boşdur[1]) — Ukraynalı yazıçı, jurnalist, hüquq müdafiəçisi, Justice Initiative Fund təsisçisi[2]. "Kuron fili və ya mən düşündüyüm adam" romanının müəllifi. Stanislav Vasin təxəllüsü ilə Donetskdə "Azadlıq" radiosunun ştatdankənar müxbiri işləyib[3][4]. 11 may 2017-ci ildə Donetsk Xalq Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyi tərəfindən casusluq ittihamı ilə həbs edilir və 2019-cu il dekabrın 29-dək Donetsk Xalq Respublikasının həbsxanasında saxlanılıb. 29 dekabr 2019-cu ildə Ukrayna və Donetsk Xalq Respublikası arasında mübadilə prosesi çərçivəsində azadlığa buraxılıb.

Bioqrafiya redaktə

Stanislav Aseev 2006-cı ildə Makeevka şəhərində orta məktəbi bitirmişdir. 2010-cu ildə Donetsk Dövlət İnformatika və Süni İntellekt İnstitutunun Fəlsəfə və Dinşünaslıq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirərək Fəlsəfə Bakalavrı ixtisasını almışdır. 2012-ci ildə Donetsk Milli Texniki Universitetinin Kompüter Elmləri və Texnologiyaları fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirərək Dinşünaslıq üzrə Magistr dərəcəsini almışdır. Onun elmi maraqlarına XX əsrin fransız və alman ontologiyası daxildir[5].

O, Ali təhsil aldıqdan sonra Fransa Xarici Legionu sıralarına qoşulmaq üçün Fransaya gedir[5].

Ukraynaya qayıtdıqdan sonra yükləyici, bankda təcrübəçi, qəbir qazan, poçt şirkətində operator və məişət texnikası üzrə satış məsləhətçisi kimi cəmi on beş peşə dəyişir[5].

Ədəbi yaradıcılığı redaktə

Əsas əsər avtobioqrafik romanı olan "Kuron fili və ya düşündüyüm adam"-dır. Roman 2015-ci ildə Rusiyanın "Yunost" ədəbiyyat və incəsənət jurnalında, 2016-cı ildə isə Kiyev "Kayala" nəşriyyatında ayrıca kitab şəklində çap olunub. Roman müəllifin Ukraynanın siyasi və mənəvi reallıqlarında keçdiyi həyat yolundan bəhs edir. Müəllifin fəlsəfi qiymətləndirmələri və qənaətləri prizmasından təsvir edilən Donbassdakı müharibəyə çox diqqət yetirilir. "Yunost" jurnalının baş redaktoru Valeri Dudarevin sözlərinə görə, "Onun dünyaya baxışı nə jurnalistik, nə də yazıçı meyarralarına uyğundur, o, gənc filosofdur. Romanın səhifələrində Stanislav özünü tərsinə çevirir, kiçik bir şəhərin dünyasını, ölkəni yarıdan parçalayan müharibəni göstərir. Yeri gəlmişkən, o, Kiyev tərəfdəki batalyonlardan birində xidmət etmişdir. Onun sözlərinə görə: inanırdım ki, ideya uğrunda mübarizə aparmaq lazımdır. Ukraynanın bütövlüyü onun üçün belə bir ideya idi. Əslində üç həftəlik xidmətdən sonra O, məyus olur. Dediyinə görə, müharibədə fikir yoxdur. Fikirlərini kağıza köçürür və nəticədə dərin fəlsəfi əsər yaranır"[6].

2018-ci ildə Aseevin "İzolyatsiyada" kitabı nəşr olunur. O, burada İzolyatsiya həbsxanasında qalmasını təsvir etdir[7].

Jurnalist fəaliyyəti redaktə

O, jurnalist kimi Stanislav Vasin təxəllüsü ilə "Zerkalo Nedeli"[8] qəzeti, "Ukrayna həftəsi"[9] jurnalı və "Azadlıq" radiosu[3][4][10] ilə əməkdaşlıq edib.

Casusluq ittihamı ilə həbs redaktə

2017-ci il iyunun əvvəlində Ukraynanın "Zerkalo Nedeli" qəzetinin siyasi şöbəsinin baş redaktoru Sergey Raxmanin Aseevin iyunun 2-dən bəri həmkarları ilə əlaqə saxlamadığını, zənglərə cavab vermədiyini, harada olduğu bilinmədiyini və onun mənzilində axtarış aparıldığını bildirir[11].

İyulun 16-da Aseevin dostu və sinif yoldaşı, Ukraynanın keçmiş xalq deputatı Yeqor Firsov bildirib ki, DXR Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyinin rəsmi məlumatına görə, bloger Aseevin anasının Firsovun sözlərinə əsasən, Aseev casusluq ittihamı ilə saxlanılıb[12]. İyulun 5-də Firsov Facebook sosial şəbəkəsindəki səhifəsində Aseevin etiraz aksiyasına başladığını bildirir[13].

Human Rights Watch-un Avropa və Mərkəzi Asiya bölməsinin direktoru Hyu Uilyamson deyib ki, "DXR hakimiyyəti Aseevin saxlanması faktını rəsmən tanımayıb, lakin bloqqerin DXR təhlükəsizliyinin əlində olduğuna heç bir şübhəmiz yoxdur. Donetskdəki hakimiyyət orqanları tərəfindən tutulub və xarici dünya ilə əlaqəsi olmadan həbsdə saxlanılır"[3].

Amnesty İnternational təşkilatı bütün aidiyyəti şəxslərə açıq müraciətlə çıxış edərək, DXR rəhbəri Aleksandr Zaxarçenkoya, DXR Dövlət Təhlükəsizliyi Nazirliyinin rəhbəri Vladimir Pavlenkoya və DXR-in İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili Daria Morozovaya Stanislav Aseevi azadlığa buraxılması xahişi ilə müraciətlər yazmaq üçün açıq müraciət edib[14].

Sərhədsiz Reportyorlar təşkilatının Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya şöbəsinin rəhbəri İohan Bihr DXR-i Aseevi azad etməyə çağırıb[15].

Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının media azadlığı üzrə sözçüsü Harlem Desir deyib ki, "Stanislav Aseevin qeyri-qanuni həbsinin davam etməsi iyrəncdir və buna dözmək olmaz", çünki "jurnalist artıq bir ildir ki, əsirlikdədir və onunla əlaqə imkanı yoxdur. Buda jurnalistin taleyi ilə bağlı narahatlığı daha da artırır".

Həmçinin, Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi, Avropa Jurnalistlər Federasiyası, Norveç Helsinki Komitəsi və PEN Klub təşkilatları jurnalistin azad edilməsini tələb ediblər[16][17].

Buraxılması və Ukraynaya qayıdışı redaktə

2019-cu il dekabrın 29-da "127-yə 76" mübadiləsi çərçivəsində əsirlikdən azad edilib. Onunla bərabər jurnalist Oleq Qalazyuk da azadlığa buraxılıb[18][19].

Siyasi fəaliyyət redaktə

Stanislav azadlığa çıxdıqdan sonra Rusiyada və DXR və Luqansk Xalq Respublikası ərazisində qanunsuz həbsxanalarda məhbusların hüquqları ilə məşğul olan fəal ictimai-siyasi mövqe tutur. Beləliklə, 29 yanvar 2020-ci ildə Aseev Avropa Şurasında çıxış edərək şuraya üzv ölkələrdən məhbusları azad etmək üçün Rusiyaya təzyiq göstərməyi xahiş edir[20]. 15 fevral 2020-ci ildə jurnalist Münhen Təhlükəsizlik Konfransında çıxış edərək, DXR təhlükəsizlik qüvvələrinin məhbuslarla pis rəftarından danışıb[21][22]. 14 fevral 2020-ci ildə Stanislav Aseev Azadlıq Radiosunun Praqadakı ofisində bir qrup amerikalı senatorla görüşüb və işğal olunmuş Donbassda qalan məhbusların azad edilməsi məsələsini müzakirə edib[23].

Rəylər redaktə

Aseyevin dostu və sinif yoldaşı, Ukraynanın keçmiş xalq deputatı Yeqor Firsovun sözlərinə görə, o, Donetskdə qalmağı və baş verənləri obyektiv təsvir etməyi özünün jurnalist borcu hesab edib: "İşğal olunmuş Donbass ərazisində nə baş verdiyini hamı bilə bilməz, nəinki orada baş verən vəziyyəti hər kəs təsvir edə bilər. Lakin Stas bunu təsvir edə bildi və təsvir etdi"[10]. Firsov da bildirir: "Stas məktəbdə Kantı oxuyan adamdır. Universitetdə həm müəllimlər, həm də qrupdakı hər kəs ən azı onu ən yaxşılardan hesab edirdi. Hətta ən yaxşısı da… O, heç bir prezidentə, heç bir siyasi partiyaya dəstək vermədi… Bütün bunlar onun düşüncə uçuşundan aşağı idi…"[24].

Öz növbəsində Kiyev "Kayala" nəşriyyatının direktoru Tatyana Retivova qeyd edir: "O, nə Ukrayna, nə də rus millətçiliyi ilə maraqlanmır, o, bu səviyyədə dialoq koordinatlarından kənardadır. Aseev daha çox XX əsrin fransız və alman ontologiyası ilə maraqlanır"[24].

Mükafatları redaktə

  • Şərqi Avropa Azad Mətbuat Mükafatı (2020)[25].
  • Milli İfadə Azadlığı Mükafatı 2020[26].
  • Taras Şevçenko adına Ukrayna Milli Mükafatı 2021[27].
  • Dianna Ortiz Award for Courage 2023[28]
  • NNW International Film Festival Award "The Door to Freedom"[29]

Ədəbiyyat redaktə

  • Асеев С. В. Шестой день: сб. поэм, рассказов и стихов. — Донецк: Норд-Пресс, 2011. — 207 с. — ISBN 978-966-380-480-4[30]
  • Асеев С. В. Андерхилльские ведьмы: драма: в 2 ч. Проза. — Донецк: Донбасс, 2011. — 228 с. — ISBN 978-617-638-065-8[30]
  • Асеев С. В. Мельхиоровый слон, или Человек, который думал: Роман-автобиография // Юность. — 2015. — № 1–6.
  • Асеев С. В. Мельхиоровый слон, или Человек, который думал: роман-автобиография. — К.: Каяла, 2016. — 267 с. — ISBN 978-617-7390-05-2[30]
  • В ізоляції / Станіслав Асєєв, тексти, фото; передм. Мар’яни Драч, Рахманин, Сергей Иванович, Дмитра Крапивенка; ілюстр. Сергія Захарова // К.: Люта справа, 2018. — 208 с. — ISBN 978-617-7420-18-6

İstinadlar redaktə

  1. "Журналіст Асєєв вже другий день народження відзначає в полоні бойовиків". radiosvoboda.org. 2019-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-31.
  2. Justice Initiative Fund
  3. 1 2 3 "Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами" (rus). Human Rights Watch. 2017-07-18. 2019-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-03.
  4. 1 2 "OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention" (ingilis). Организация по безопасности и сотрудничеству в Европе. 2018-06-01. 2019-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-03.
  5. 1 2 3 "Страница журнала "Юность" на сайте poezia.ru". poezia.ru. 2017-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-09.
  6. Малевич, Евгений. "Со студентами ГГУ встретился редактор журнала «Юность»". Правда Гомель. 2018-01-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-09.
  7. "В «Ізоляції» презентували книгу полоненого донецького блогера Асєєва". hromadske.ua (ukrayna). 2020-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-30.
  8. "Страница автора на сайте газеты "Зеркало недели"". 2017-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-09.
  9. "Страница автора на сайте журнала "Украинская неделя"". 2017-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-09.
  10. 1 2 Крутов, Марк. "Исчезновение журналиста Васина в оккупированном Донецке. Международное сообщество просят помочь". Радио Свобода. 2018-10-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-12.
  11. Сергій, Рахманін. "Земля Стаса". Дзеркало тижня. 2023-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-09.
  12. Террористы официально подтвердили: пропавший Асеев в них, обвиняют в "шпионаже" Arxivləşdirilib 2018-06-12 at the Wayback Machine // Эспрессо TV, 16.07.2017
  13. Пленный донецкий журналист Асеев объявил голодовку Arxivləşdirilib 2018-07-05 at the Wayback Machine // УНН, 05.07.2018
  14. "URGENT ACTION: IMPRISONED JOURNALIST MUST BE RELEASED" (PDF) (Press-reliz). Amnesty International. 2017-07-21. 2020-09-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-02-10.
  15. "Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016" (ingilis). Reporters Without Borders. 2017-12-27. 2018-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-03.
  16. "EFJ calls again for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev" (ingilis). Европейская федерация журналистов. 2018-08-21. 2019-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-05.
  17. "STANISLAV ASEYEV'S DETENTION APPROACHES TWO-YEAR MARK AMID GLOBAL PLEAS FOR HIS RELEASE" (ingilis). ПЕН-клуб. 2019-05-31. 2019-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-05.
  18. "З полону бойовиків повернули Станіслава Асєєва". Українська правда (ukrayna). 2019-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-29.
  19. "Україна і представники ОРДЛО обмінялися полоненими в пункті пропуску «Майорське» за формулою «76 на 127». Звільнених українців везуть до Києва. Усі подробиці в онлайн-трансляції theБабеля". thebabel.com.ua (ukrayna). 2019-12-29. 2019-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-29.
  20. "Асеев в Совете Европы попросил надавить на Москву". www.ukrinform.ru (rus). 2020-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-28.
  21. Victor Pinchuk Foundation. "4th Ukrainian Lunch "Ukraine – Moving Ahead" on the Margins of the Munich Security Conference (Live)" (ingilis). 2020-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-28.
  22. "«Пока я выступаю, в центре моего Донецка кого-то не по-человечески пытают». Речь бывшего узника «ДНР» Станислава Асеева в Мюнхене". nv.ua (rus). 2022-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-28.
  23. "Бывший политзаключенный Асеев призвал сенаторов США способствовать освобождению заключенных в ОРДЛО". prm.ua (rus). 2022-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-28.
  24. 1 2 Анна Бродски-Кротти, Лев Дроздов Шпион, изучавший Канта Arxivləşdirilib 2018-10-23 at the Wayback Machine // Новая газета, 02.08.ю2017
  25. "Проєкт «Схеми» та Станіслав Асєєв стали лауреатами премії «Вільна преса Східної Європи 2020»" (ukrayna). Детектор медиа. 2020-08-18.
  26. "Донецький журналіст Асєєв - лауреат Національної премії за захист свободи слова". Ukrinform (ukrayna). 2020-03-11. 2023-11-25 tarixində arxivləşdirilib.
  27. Морі, Євгеній. "Шевченківська премія-2021: стали відомі імена переможців". Суспільне | Новини (ukrayna). 2021-03-09. 2021-03-09 tarixində arxivləşdirilib.
  28. "Письменника Станіслава Асєєва нагородили премією за захист прав людини — Cуспільне Культура". 2023-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-25.
  29. "Источник". 2023-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-25.
  30. 1 2 3 "Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського. Пошук за автором". Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського. 2021-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-09.