Qaralama:Zoloçev qəsri
| Zoloçev qəsri | |
|---|---|
 Zoloçev qəsri | |
| Ölkə |
 Ukrayna |
| Şəhər | Zoloçev |
| Tikilmə tarixi | 1631—1634 |
| Tipi | Mədəni |
| Dövlət | Ukrayna |
| Region | Avropa |
| Kateqoriya | Qala |
| Əhəmiyyəti | Dünya əhəmiyyətli |
|
|
|
Zoloçev qəsri – Ukraynanın Lvov vilayətinin Zoloçev şəhərində yerləşən qala. Əsrlər boyu qəsr qala kral iqamətgahı, malikanə, həbsxana və təhsil müəssisəsi rolunu oynamışdır. İndi Zoloçev qəsri muzey-qoruqdur, Lvov İncəsənət Qalereyasının filialıdır.
Təsviri redaktə
Qəsr 1634-cü ildə Yakub Sobieskinin (Reç Pospolitanın Kralı III İohann Sobieskinin atası) vəsaiti hesabına naməlum italyan memarı tərəfindən layihələndirilmiş güclü torpaq bənndlərlə əhatə olunmuş, daşla hörülmüş istehkamları, künclərdə bürcləri və su ilə əhatə olunmuş xəndəklərə sahib köhnə taxta qalanın yerində müdafiə qalası kimi ucaldılmışdır. Qəsrin həyətində iki saray vardır. Onların ən böyüyü Böyük Saray adlanır və giriş qülləsi ilə üzbəüz Çin sarayı yerləşir. Qala həmçinin ona görə maraqlıdır ki, onun bu günə qədər gəlib çatmış ilk kanalizasiya sistemi olmuşdur.
Qala yeniholland tipli müdafiə tikililərini təmsil edir və “fortezzoda palazzo” tipli abidələrə aiddir, bu da onun müdafiə və yaşayış funksiyalarını özündə birləşdirir.
Zoloçev qalasının müdafiə strukturları xəndəklər, bürclər, qapı qülləsi, körpü və ravelindir. Tikildiyi vaxtdan xəndəklər, burçlar, qismən giriş korpusu qorunub saxlanılmış, ravelin və körpü isə yenidən qurulmuşdur.
Qalanın həyətində yalnız Çin sarayı, Böyük Saray və XIX əsrin sonlarında əhəmiyyətli dərəcədə yenidən qurulmuş qapı qülləsi günümüzə qədər gəlib çatmışdır.
Giriş qülləsi, Çin sarayı və Böyük yaşayış saray bir intibah dövrü ansamblı əmələ gətirir.
Böyük yaşayış sarayı redaktə
Zoloçev qəsrinin Böyük yaşayış sarayı zirzəmiləri olan 72x22 m ölçülü iki mərtəbəli binadır. Bərpa prosesində otaqların tərtibatı yenidən qurulmuş, XVIII əsrin əvvəllərinə aid altı tualet, gizli keçid və borular aşkar edilmişdir. Sobalar, kaminlər və döşəmələr isə itirilmişdir. Daxili qapı portallarından biri olduğu kimi birinci mərtəbədə, ikisi isə ikinci mərtəbədə yarımdağılmış vəziyyətdə olaraq qalır.
2009-cu ilin avqustunda Zoloçev qəsrinin Böyük Sarayı baxış üçün açılmışdır. Böyük sarayın birinci mərtəbəsindəki sərgi zallarında qalanın tarixi, həbsxana dövrü, bərpa dövrü və Zoloçev bölgəsinin ekspozisiyaları təqdim olunur. Həmçinin burada Müjdə kilsəsi, sərgi zalı, XVII-XVIII əsrlərə aid zallar və Qaliçli Daniilin yenidən qurulmuş tacı ilə kral xəzinəsi yerləşir. Sarayın ikinci mərtəbəsində “Tarixi dövrün interyerləri” bölməsi yerləşir.
Böyük Sarayda 550-dən çox eksponat, o cümlədən 122 rəsm əsəri, 123 ədəd mebel, silah, çini qab, heykəl, xalça, bərpa işləri zamanı tapılan əşyalar, ov qənimətləri və s. nümayiş etdirilir.
Rəsmlər arasında XVII-XIX əsrlərə aid portretlər, məşhur Avropa rəssamlarının rəsmlərinin surətləri var: Albrext Dürer “Madonna və Uşaq”, Piter Paul Rubens “Müqəddəs şam yeməyi”, “Süleymanın məhkəməsi”, Rembrandt “Həcərin qovulması”, “Alim”, “Kişi portreti” “, Antonio Van Deykin “Bir gəncin portreti” və bir çox başqaları.
Çin sarayı redaktə
Zoloçev qəsrindəki Çin sarayı XVII əsrin sonlarında inşa edilmişdir. Saray bir mərtəbəli yan uzantıları olan iki mərtəbəli uclu rotundaya bənzəyir. Əvvəlcə bu əsas fasadın yan tərəfində səkkiz sütunu və ətrafında eyvanı olan qalereya-rotonda idi. XVIII əsrdə yan tikililər tamamlanır və bina Çin sarayı adlandırılır. Rotondanın ikinci mərtəbəsinin qapı və pəncərələrinin üstündəki relyeflər qorunub saxlanılmışdır.
21 may 2004-cü ildə bərpa edilmiş Zoloçev qəsrinin Çin sarayında Şərq Mədəniyyəti Muzeyi açılır.
Çin sarayının mərkəzi iki mərtəbəli hissəsində - rotonda - bərpa edilmiş iç məkan və "çay otağı" var. Beş sərgi salonunda 250-yə yaxın təsviri, qrafika, heykəltəraşlıq, dekorativ-tətbiqi sənət əşyaları, eləcə də Misir, Şumer, Çin, Yaponiya, Hindistan, İndoneziya, Türkiyə və Fars sənətini təmsil edən arxeoloji eksponatlar təqdim edilir. Eksponatlar arasında şahin mumiyası, Misir sarkofaqlarının fraqmentləri, XVIII əsrin ikinci yarısına aid yapon qrafikası, Çinin lak məmulatları, XVII-XVIII əsrlərə aid şərq parçaları, XVII əsrin sonlarına aid Lvov rəssamı İvan Malinovskininnın kətan üzərindəki "Yerusəlim" əsəri var.
Çin sarayının ətrafında söhbətgahı olan şərq parkı var.
Ravelin redaktə
2007-ci ildə qalanın müdafiə strukturlarından biri olan ravelin bərpa edilmişdir. İndi burada restoran, suvenir mağazası və sanitar qovşağı var.
Qalanın girişindəki kapella redaktə
Zoloçev qəsrinin bərpası zamanı 1995-ci ilin iyulunda qalada işgəncələrə məruz qalan qurbanların xatirəsinə kapella açılır. Kapellanın müəllif kollektivi memar Vasili Kamenşçik, heykəltəraş Feodosiya Brij, rəssamlar Yevgeni və Yarema Bezniskodur.
Sirli daşlar redaktə
Zoloçev qəsrindəki ən maraqlı eksponatlardan biri şifrəli yazıları olan daşlardır. XIV əsrin sonu - XV əsrin əvvəllərinə aid olan yazılar hələ də deşifrə edilməmişdir. Daşlar 2000-ci ildə Zoloçevin kənarından - Novoselki kəndindən gətirilib. Yazıların Novoselki yaxınlığında xarabalıqları qorunub saxlanılan qalaya da sahib ola biləcək tampliyerlər tərəfindən edilə biləcəyi güman edilir.
Xeyriyyə redaktə
Peter Pisarçuk Zoloçev qəsrinin bərpasına 20 milyon Ukrayna qrivnası ianə vermişdir. Bu vəsait Çin və Kral saraylarının bərpasına, su istilik təchizatı sistemlərinin quraşdırılmasına, Böyük Sarayın fasadının bərpasına, girişdə keçid üçün tunelin, ravelin, qalxan körpünün tikintisinə sərf edilmişdir.
Ədəbiyyat redaktə
- О. Мацюк. Замки и крепости западной Украины (исторические путешествия)
- «Замки Львовщины», «Галицька брама», «Центр Европы», № 10-12 (106—108), 2003, стр. 4-5
- «Золочев», «Галицька брама», «Центр Европы», № 1-2 (145—146), 2007, стр.1-5, 8-21, 36.
- Памятники градостроительства и архитектуры Украинской ССР. Киев: Будивельник, 1983—1986. Том 3, с. 132.
- А. С. Ивченко, А. А. Пархоменко. Украина. Крепости, замки, дворцы, Киев, 2010, стр. 179—181
Mənbə redaktə
- История Золочевского замка (ukr.)
- Замки України. Золочевський замок. 2022 .
- Золочівський замок. — Про замок, архітектура, історія, легенди, фото. Як добратися, контакти, карта… Arxivləşdirilib 2018-10-14 at the Wayback Machine
- Золочівський замок. Фото Arxivləşdirilib 2014-05-23 at the Wayback Machine
- Замок і фотогенічність. Замок і голландська система фортифікації. Від королівського замку до в'язниці. Замок та НКВС. Замок, сучасність і таємничі камені Arxivləşdirilib 2010-03-29 at the Wayback Machine
- Золочівський замок. Новітня історія України: Галичина, 2006.
- На Львівщині вшанували пам'ять убитих у Золочівському замку
- Золочівський замок — візитна картка м. Золочева Arxivləşdirilib 2014-08-12 at the Wayback Machine
- Золочівський замок, відео з дрона Arxivləşdirilib 2022-06-01 at the Wayback Machine
- Золочівська фортеця на фільмі з дрона (2018).